Ατομική Προσευχή

Η προσευχή κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, είναι «το θερμόμετρο της πίστεως». Η πίστη μας στον Θεό μετριέται με τον χρόνο που αφιερώνουμε στην προσευχή και από την συμμετοχή μας σ’ αυτήν.
Η προσευχή και η νηστεία είναι δύο έργα του Χριστιανού που προέρχονται από την πίστη Προσεύχεσαι, επειδή πιστεύεις. Νηστεύεις, επειδή πιστεύεις. Είναι έργα πίστεως. Τι σημαίνει ότι είσαι χριστιανός; Να κάνεις μόνο κάποιες δημόσιες εμφανίσεις στο ναό ή να μιλάς για χριστιανικά ζητήματα;
Βεβαίως είναι απαραίτητη η συμμετοχή μας στις ακολουθίες της Εκκλησίας και ιδιαίτερα στην Θεία Λειτουργία. Αλλά η πίστη εκφράζεται μ’ αυτά που δεν φαίνονται και δεν επισύρουν την προσοχή των ανθρώπων.
Είναι χαρακτηριστικός ο λόγος του Σωτήρος Χριστού: «Και όταν προσεύχη, ουκ εση ώσπερ οι υποκριταί. Συ δε όταν προσεύχη, είσελθε εις το ταμιείον σου, και κλείσας την θύραν σου πρόσευξαι τω πατρί σου τω εν τω κρυπτώ και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ» (Ματθ 6, 56)
Την χριστιανική ιδιότητά μας δεν την δείχνουμε μόνο μέσα στον Ναό, αλλά την ζούμε μέσα στην οικογένειά μας, στο σπίτι μας, "στο ταμιείον" μας.
Το κάθε χριστιανικό σπίτι έχει το εικονοστάσι του. Αυτό βρίσκεται προς ανατολάς σε έναν τοίχο ή μια γωνία, σε περίβλεπτη θέση. Έχει οπωσδήποτε την εικόνα του Χριστού, της Παναγίας, καθώς και των Αγίων προς τους οποίους η οικογένεια έχει ιδιαίτερο σεβασμό. Πολλές οικογένειες έχουν τις εικόνες των Αγίων, των οποίων έχουν τα ονόματα. Οι γονείς με τον γάμο του κάθε παιδιού δίνουν στο καινούργιο σπιτικό και την εικόνα του Αγίου του.
Το εικονοστάσι πρέπει να έχει και ένα μικρό τραπέζι ή ένα ράφι όπου μπορούν να τοποθετηθούν ο Συνέκδημος, το θυμιατήρι, μπουκάλι με αγιασμό, άγιο έλαιο από αγίους, λουλούδια από τις εικόνες των αγίων, το θυμίαμα, τα καρβουνάκια, τα φυτιλάκια, το λάδι. Η κανδήλα καίει συνεχώς μπροστά στο εικονοστάσι με καθαρό λάδι. Θυμιάζουμε κάθε μέρα κατά την ώρα της πρωινής ή βραδινής προσευχής.
Καλό είναι να μαθαίνουμε στα παιδιά, πως να ανάβουν το θυμιατό και το κανδήλι.


Το εικονοστάσι είναι το κέντρο της οικογενειακής προσευχής.

Μπροστά στις εικόνες πρέπει η χριστιανική οικογένεια να προσεύχεται, μ’ όλα τα μέλη της, μαζί σαν ένα σύνολο, διότι «ου γαρ εισίν δύο η τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκεί ειμί εν μέσω αυτών» (Ματθ. 18,20).
Με την ομαδική προσευχή τα μέλη της οικογενείας κατανοούν ότι όλοι μαζί και σαν ενότητα βρίσκονται κάτω από την σκέπη του Θεού και ότι αυτός είναι που καθοδηγεί την ζωή όλης της οικογένειας και κάθε μέλους ξεχωριστά.
Τότε όλοι αναγνωρίζουν καθαρά ότι ενώπιον του Θεού είναι αμέσως υπεύθυνοι. Ο Θεός και η Εκκλησία είναι τα πραγματικά θεμέλια της οικογένειας και όχι οι πολιτικοί αρχηγοί, ούτε οι ψυχολόγοι, ούτε ο υλισμός, ή ένα κοινωνικό σύστημα, ή η κοσμική ευτυχία.
Οι ομαδικές προσευχές από όλα τα μέλη της οικογένειας δίδουν στον καθένα την ευκαιρία να ενισχύσει την πίστη και την αγαθή διάθεση του άλλου.
Η κοινή προσευχή δημιουργεί έναν ισχυρό δεσμό αγάπης και κατανοήσεως ανάμεσα σε όλα τα μέλη της οικογενείας, πράγμα που έχει σαν συνέπεια να δίδεται πραγματική συγχώρεση πολύ ευκολότερα μετά από μια παρεξήγηση.
Πολλούς τους ρωτάμε: προσεύχεσθε;
-Ναι, πάτερ.
-Τι προσευχή κάνετε;
Και η συνήθης απάντηση είναι:
-Κάνω τον σταυρό μου και το «Πάτερ ημών» πριν να κοιμηθώ το βράδυ.
Αλλ’ αυτό δεν είναι προσευχή ορθοδόξου χριστιανού. Ο χριστιανός προσεύχεται με τις προσευχές της Εκκλησίας. Τέτοιες προσευχές περιέχονται στον Συνέκδημο ή σε άλλα προσευχητάρια που κυκλοφορούν .
-Το πρωί κάνε την πρωινή προσευχή την επιγραφόμενη «Εωθινή προσευχή».
-Στο τραπέζι το μεσημέρι και το βράδυ υπάρχουν ειδικές προσευχές πριν και μετά το φαγητό που μαθαίνουν και λένε τα μέλη της οικογένειας.
-Το βράδυ κάνουμε το Μικρό Απόδειπνο και τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου. Μπορούμε επίσης να προσευχόμαστε για τους χριστιανούς που έχουν ανάγκη, για τον επίσκοπό μας, τον εφημέριο της ενορίας μας, τον πνευματικό μας πατέρα, τους άρχοντας, τους ασθενείς, τους εν πειρασμώ ευρισκόμενους. Πρέπει να προσευχόμαστε καθημερινά γι’ αυτούς που έχουμε βλάψει, που έχουμε σκανδαλίσει, γι’ αυτούς που μισούμε ή μας μισούν, καθώς και για τους κεκοιμημένους συγγενείς ή φίλους μας. Ιδιαίτερη προσευχή μετανοίας να μεταχειριζόμαστε για την συγχώρεση αμαρτιών, πλημμελημάτων, ιδιοτροπιών μας.
Κάποιες ήσυχες ώρες του ημερονυκτίου κλεινόμαστε στο δωμάτιό μας, παίρνουμε το κομποσχοίνι στα χέρια μας, συγκεντρώνουμε το νου μας και προφέρουμε με τα χείλη μας το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον με τον αμαρτωλό». Σ’ αυτό καλό είναι να πάρουμε την άδεια ή την συμβουλή του πνευματικού μας.
Αυτή την ευχή μπορούμε να την λέμε νοερά και άλλες φορές, όταν κάπου περιμένουμε, όταν ταξιδεύουμε, όταν εργαζόμαστε.
Την ίδια προσευχή χρησιμοποιούμε και για την προσευχή υπέρ των άλλων αδελφών μας, λέγοντας «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον τον δούλον σου (τάδε)».
Η ατομική προσευχή σίγουρα θα μας βοηθήσει στην συνέχεια να έχουμε συγκεντρωμένο τον νου κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας και να συμμετέχουμε με όλη την καρδιά, την ψυχή και την διάνοια μας.
Χριστιανός που δεν έμαθε να προσεύχεται και δεν ένιωσε βαθιά την εμπειρία του Θεού μέσα από την προσευχή, δεν κατάλαβε τι σημαίνει Χριστιανισμός και Εκκλησία.

Αρχιμ. Χρυσόστομου Μαϊδώνη
Πρωτοσ. Ι. Μ. Ιερισσού