Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008


ΚΥΡΙΑΚΗ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ

Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυ­ριακής αυτής έχει επιλεγεί προς τιμήν του αγίου αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου, τη μνήμη του οποίου ε­ορτάζει σήμερα ή Εκκλησία μας. Το ιερό κείμενο αναφέρεται στα χαρακτη­ριστικά των αγίων Αποστόλων, τα ό­ποια διαζωγραφίζουν και τη ζωή του αποστόλου Ανδρέου.
1. ΟΙ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΜΕΝΟΙ
Ό Θεός εμάς τούς Αποστόλους, λέει ο απόστολος Παύλος, μάς έδειξε στα μάτια όλων τελευταίους, σαν κατάδι­κους πού πρόκειται να θανατωθούν. Θέαμα γίναμε σ' όλο τον κόσμο, και στους αγγέλους και στους ανθρώπους. Μάς θαυμάζουν βέβαια οι πιστοί Χρι­στιανοί, όμως μάς περιφρονούν και μάς χλευάζουν οι εχθροί του Χριστού. Μάς θεωρούν ανόητους, μάς καταδιώ­κουν και μάς ατιμάζουν.
Τέτοιες περιφρονήσεις και χλευα­σμούς δέχθηκε πολλές φορές και ο ά­γιος απόστολος Ανδρέας. Διότι κι αυ­τός μετά την Πεντηκοστή, καθώς ξεκί­νησε να περιδιαβαίνει τα πέρατα τής οικουμένης, από την Παλαιστίνη στη Βι­θυνία, στον Πόντο, στη Θράκη, στη Μα­κεδονία, στην Ήπειρο και τελικά στην Άχάία, ακολούθησε μία πορεία πού σε μάς βέβαια σήμερα φαίνεται ένδοξη και λαμπρή, όμως τότε ή­ταν επικίνδυνη και συ­χνά επονείδιστη. Είχε βέβαια και πολλές στι­γμές δόξας και θαυμα­στής πνευματικής καρ-ποφορίας. Όμως πα­ράλληλα ο Απόστολος τού Χριστού, καθώς πε­ριπλανιόταν από τόπο σε τόπο χωρίς σταμά­τημα, δεχόταν από τον αντίθεο κόσμο αντί της ευγνωμοσύνης για το υπέροχο αναγεννητικό έργο του, πολεμική και διωγμό. Πόσες ταπεινώσεις δεν δέ­χθηκε ο αγράμματος άλλά και πάνσοφος αυτός ψαράς από τη Βηθσαΐδα της Γαλιλαίας! Πόσες περιφρονήσεις και ατιμώσεις! Πόσες ύβρεις, ειρωνείες και σαρκασμούς!
Αυτός πού αξιώθηκε να ζήσει μυ­στήρια μοναδικά και ανεπανάληπτα, περιφρονήθηκε κάποτε τόσο πολύ ως «περίψημα πάντων», ως άχρηστος και ανόητος. Ένας Απόστολος τόσο αγα­πητός στον Κύριο μας και τόσο δοξα­σμένος στην ουράνια Βασιλεία του, όχι απλώς παραθεωρήθηκε κάποιες φο­ρές επί της γης, άλλά και τελικά υπέ­στη ατίμωση και φρικτό μαρτύριο. Ένα από τα αγιότερα πρόσωπα και τις ευ­γενέστερες καρδιές, καταδιώχθηκε από τόπο σε τόπο. Πόσες κακομεταχει­ρίσεις δέχθηκε! Πόσα κτυπήματα και μαρτύρια! Κι αυτός τα πάντα τα δέ­χθηκε όχι μόνο αγόγγυστα άλλά και με προθυμία, με χαρά και καύχηση.
2.ΟΙ KAKOYΧΙΕΣ
Στη συνέχεια ο απόστολος Παύλος περιγράφει τις κακουχίες μέσα στις ό­ποιες όλοι οι άγιοι Από­στολοι επιτέλεσαν το ιε­ραποστολικό τους έρ­γο. Λέει λοιπόν ότι οι Α­πόστολοι τού Χριστού στις αποστολικές μας περιοδείες και πεινού­με και υποφέρουμε από δίψα και δεν έχου­με αρκετά ρούχα όταν στα ταξίδια μας ξαφνι­κά χειμωνιάζει. Κάποτε δεν έχουμε ούτε τόπο να μείνουμε και περιφε­ρόμαστε εδώ κι εκεί. Τέτοιες στερήσεις και δυσκολίες αντιμετώπισε κατά το απο­στολικό του έργο και ο πρωτόκλητος απόστολος Ανδρέας. Μπορούμε να τον φανταστούμε καθώς οδοιπορούσε χιλιάδες χιλιόμετρα για την αγάπη τού Χριστού κι έφθασε μέχρι την Ελλάδα μας; Μπορούμε να σκεφθούμε σε πό­σους κόπους υποβλήθηκε; Πεινασμέ­νος και διψασμένος και κατάκοπος, όργωνε τη γη μας. Αλλά και πόσες φορές μετά από τις πολύωρες περι­πλανήσεις του δεν έβρισκε σπίτι να μείνει, φαγητό να φάει, τόπο να ξαπο­στάσει. Εγκατέλειψε τον τόπο του και αποχωρίσθηκε τούς δικούς του χωρίς να πάρει μαζί του τίποτε, χωρίς να έχει έστω κάποιες ασήμαντες ανέσεις στη ζωή του.
3. MIMHTΕΣ ΤΟΥ
Τέλος ο απόστολος Παύλος λέει στους Κορινθίους. Πολλοί είναι εκείνοι οι παιδαγωγοί και διδάσκαλοι πού σας μίλησαν για τον Χριστό. Όμως ανάμεσα σ' όλους αυτούς, έναν έχετε πνευματικό πατέρα, έμενα. Διότι εγώ πρώτος σας γνώρισα τον Χριστό, σάς δίδαξα το ιερό Ευαγγέλιο, σάς αναγέν­νησα πνευματικά. Αφού λοιπόν είμαι πατέρας σας, σάς παρακαλώ να γίνετε μιμητές μου.
Αυτά τα λόγια ασφαλώς θα μπορού­σε να πει σε χιλιάδες ψυχές και ο πρω­τόκλητος απόστολος του Χριστού Αν­δρέας. Στις ψυχές εκείνες στις όποιες πρώτος αυτός έσπειρε το λόγο της πί­στεως. Μπορούμε να μετρήσουμε πό­σες ψυχές γνώρισαν τον Χριστό και έ­γιναν Χριστιανοί από τον απόστολο Ανδρέα; Πόσες πόλεις τον έχουν ως τον πρώτο ιεραπόστολο τους; Και ι­διαιτέρως ή πρωτόθρονη Κωνσταντιν­ούπολη και ή Πάτρα. Διότι στις πόλεις αυτές άλλά και σε πάρα πολλές άλλες ο Πρωτόκλητος Απόστολος πρώτος δίδαξε τον Χριστό και οδήγησε αμέ­τρητους ανθρώπους στη χριστιανική ζωή.
Και μπορεί με καύχηση κι αυτός να πει: Εγώ σάς γέννησα πνευματικώς,εγώ σάς ανέθρεψα. Σάς αγάπησα τόσο πολύ· και για χάρη σας πότισα τον τόπο σας με τον ιδρώτα μου, τα δάκρυα μου και το αίμα μου. Και σταυρώθηκα για την αγάπη του Χριστού. Σαν πνευματικός σας λοιπόν πατέρας έχω το δικαίωμα να σάς παρακαλέσω να γίνετε μιμητές μου. Ακολουθήστε με λοιπόν στην κακοπάθεια, την άσκηση και την υπομονή. Μιμηθείτε την αγάπη μου για τον Χριστό και τούς εν Χριστώ αδελφούς. Αφήστε την καρδιά σας να καταφλεγεί από τη φλόγα της πίστεως. Και με ιεραποστολική φλόγα μαρτυρήστε για τον Χριστό με το λόγο σας και, αν χρειασθεί, και με τη ζωή σας.

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008


ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ
ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ
ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΙΡΑ


Μητροπολίτου ΝικοπόλεωςΜΕΛΕΤΙΟΥ


Εἰσήγηση στήν Κ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶνκαί Ἱερῶν Μητροπόλεων γιά θέματα Αἱρέσεων καί Παραθρησκείας (Προκόπι Εὐβοίας, 3-6 Νοεμβρίου 2008).


1. Μία είναι η καθολική Εκκλησία [1][2].


Μία, με μία πίστη. Μία, επειδή έχει μία πίστη. Εμφάνιση νέας πίστης, νέων απόψεων για την πίστη, είναι για την Εκκλησία αλλοτρίωση. Η ενότητα είναι πνευματική. Όχι θεσμική. Και όταν παύει να υπάρχει ενότητα στην πίστη, η Εκκλησία παύει να είναι μία. Η συνειδητή διαφοροποίηση στην πίστη, φέρνει την ανάγκη για δημιουργία νέας «εκκλησίας». Και επειδή το κακό δεν σταματάει, σήμερα έχομε μερικές χιλιάδες αιρετικές «εκκλησίες»!
Πως όμως φύτρωσαν; Πως μας προέκυψαν;


2. Αυθεντική εξήγηση-απάντηση μας δίνει ο Κύριος της Εκκλησίας, ο Χριστός. Λέγει:
«Η Βασιλεία των Ουρανών μοιάζει με έναν άνθρωπο, που έσπειρε στον αγρό του σπόρο καλό. Όμως, τότε που οι άνθρωποι κοιμούνταν, επήγε ο εχθρός του και έσπειρε ανάμεσα στο σιτάρι ζιζάνια-αγριοβότανα. Και έφυγε. Και εξαφανίστηκε. Μα όταν τα χορτάρια μεγάλωσαν και έκαμαν καρπό, τότε έγινε αντιληπτό, ότι στον αγρό του, μαζί με το σιτάρι, υπήρχαν και πολλά αγριοβότανα»
[2][3].
Επεξηγούμε: Ο αγρός είναι η Εκκλησία. Ο σπόρος είναι η πίστη στον Χριστό η μία, η ορθή, η παραδοθείσα από τον Χριστό και τους αποστόλους. Ζιζάνια-αγριοβότανα, σπορά του διαβόλου, είναι οι ετεροδιδασκαλίες.
Σήμερα, το βρίσκομε φυσικό να υπάρχουν: πολλές απόψεις, πολλές εκδοχές, πολλές γνώμες (δηλαδή πολλές θρησκείες!), πολλές ερμηνείες της πίστης στον Χριστό. Και τις θεωρούμε όλες εξ ίσου καλές. Μά δεν είναι:
Ο Κύριος του Αγρού, ο Χριστός, δεν συμφωνεί. Έχομε, μας λέει, σπορά δική Του, σιτάρι, αλλά και σπορά του εχθρού Του, του διαβόλου.


3. Πως πρέπει να αντιμετωπίζεται η σπορά του διαβόλου στον Αγρό του Χριστού;
Η απάντηση «η δική μας», είναι μία· και τετραγωνικά «για μας» λογική· με μια παρέμβαση δυναμική· με το ξερίζωμα των ζιζανίων.
Όμως ο Κύριος δεν συμφωνεί. Μας λέγει:
«Επήγαν οι δούλοι του στον Κύριο του Αγρού· και Του είπαν:
- Κύριε, δεν έσπειρες καλό σπόρο στον αγρό Σου! Διαφορετικά, που βρέθηκαν τα ζιζάνια-τα αγριοβότανα; Τους απάντησε: - Κάποιος εχθρός Μου το έκαμε! Του είπαν οι δούλοι Του: - Θέλεις να πάμε, "να τα βγάλωμε"; Τους είπε: - Όχι. Γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο, βγάζοντας τα ζιζάνια-αγριοβότανα, να ξεριζώσετε μαζί και σιτάρι. Αφήστε τα να συνυπάρχουν μέχρι την ώρα του θερισμού. Και, όταν θα έλθει ο θερισμός, θα δώσω εντολή στους θεριστές: Μαζέψετε πρώτα τα αγριοβότανα. Κάμετέ τα δεμάτια. Και καύτε τα! Και συγκομίστε το σιτάρι στην αποθήκη Μου»
[3][4].

Με άλλα λόγια, ο Χριστός μας λέγει:
- Προσοχή. Όχι αντιπαλότητες στο Όνομά Μου. Όχι φανατισμοί. Όχι ανθρωποκεντρικές λύσεις. Χρειάζεται πνευματική θεώρηση. Κατά Χριστόν. Και μη σάς πιάνει αγωνία! Στην αποθήκη του Χριστού, στην βασιλεία Του, μόνο το σιτάρι θα περάσει.
Δηλαδή; Τι; Πως;


4. Ας το ιδούμε με οδηγό τον άγιο Αλέξανδρο, πατριάρχη Αλεξανδρείας (313-328 μ.Χ.), ένα σοφό και άγιο πατέρα μας. Έχει πολλά να μας ειπεί:

Α΄
1. Ο άγιος Αλέξανδρος έγινε πατριάρχης στην Αλεξάνδρεια, μόλις εκδόθηκε το «διάταγμα των Μεδιολάνων»
[4][5] (313 μ.Χ.) για ανοχή και ελευθερία θρησκευτική στους χριστιανούς. Ενώ όμως εκείνος είχε ριχτεί στη δουλειά, να εκμεταλλευθή την ευκαιρία για μια εις βάθος καλλιέργεια του ποιμνίου του, ξέσπασε η αίρεση του Αρείου. Και απείλησε, σαν «σπινθήρας εν καλάμη»[5][6], να κατακαύσει όλον τον αγρό του Χριστού, προκαλώντας αναστάτωση σε όλη την Ρωμαϊκή Οικουμένη.

Πως αντέδρασε στην κατάσταση αυτή ο άγιος Αλέξανδρος;
2. Όχι δυναμικά. Όχι απαιτώντας η επιχειρώντας ένα ξερίζωμα των ζιζανίων. Όχι με φανατισμό. Αλλά κατά Χριστόν. Με τις επιστολές του προς τους απανταχού ορθοδόξους επισκόπους και προς τον Αλέξανδρο Κωνσταντινουπόλεως, προσπαθεί να τους πείσει να βλέπουν τους αρειανούς αιρετικούς, όπως μας διδάσκει στην παραβολή, που παραθέσαμε πιο πάνω, ο Χριστός. Και όλα όσα θα ειπούμε, είναι σταχυολογημένα από την υπέροχη επιστολή του προς τον συνώνυμό του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως
[6][7].


Ένας ο Χριστός. Εις ο Κύριος. Μία η σπορά Του. Μία η πίστη. Ένας ο αγρός Του. Μία η καθολική Εκκλησία.
Η αίρεση, τι είναι; Μία κακή προαίρεση. Μία δόλια, κακή ενέργεια του Εχθρού. Δεν είναι του Χριστού σπορά. Δεν μπορούμε να λέμε, ότι έχει ίση αξία με την Ορθή Πίστη, με την σπορά του Χριστού. Δεν είναι του Χριστού. Είναι επιλογή ανθρώπου. Για λόγους δικούς του. Ένα σύστημα φτιαγμένο με κριτήρια ανθρώπινα. Ανθρώπινα; Ναι· ανθρώπινα· και κάτι χειρότερο!...
Και όταν βλέπωμε την πρόθεση-προαίρεση να είναι κακή, και να συνοδεύεται από ενέργειες κακές, ψάχνομε για τα κίνητρα· να ιδούμε: αν είναι καλά και άγια· αν είναι κατά Θεόν· αν είναι πνοή του αγίου Πνεύματος· η, μήπως είναι παγίδα του αντικειμένου· και κάνει τον άνθρωπο να ελαύνεται από πάθη: για προβολή· για φιλαρχία· για φιλαργυρία· από πάθη· που αιχμαλωτίζουν τον νου και την καρδιά του ανθρώπου· και τον κάνουν να ενεργεί τρελλά, σαν «οιστρηλατούμε-νος»
[7][8]· που σημαίνει να ενεργεί χωρίς να μπορεί να συγκρατήσει τον εαυτό του· να τρέχει, όπως τρέχει το βόδι ή το άλογο, όταν το τσιμπήσει η μυίγα τσέ-τσέ, που στην αρχαία γλώσσα την έλεγαν «οίστρο»[8][9].

3. Ο άγιος Αλέξανδρος δεν αρματώνεται εναντίον των Αρειανών. Απλά τους περιγράφει, κάνοντας ανάλυση της πνευματικής τους κατάστασης. Για να φθάσει, μέσα από αυτήν, στο συμπέρασμα: Αυτοί είναι! Έχουν ξεφύγει από το ήθος που απαιτεί ο Χριστός! Έχουν παύσει να είναι σιτάρι! Λοιπόν! Μη τους έχετε εμπιστοσύνη. Σε τίποτε.
Σαν σπορά του Όφεως οι Αρειανοί, όταν κάνουν την προπαγάνδα τους, παίζουν θέατρο. Δεν μιλάνε ποτέ ίσια. Και έχουν αναγάγει την προσποίηση και την υποκρισία, σε πνευματική τους αρχή· σε μέθοδο. Και φυσικά έχουν σ αυτό επιδόσεις! Αυτό δηλώνει ο χαρακτηρισμός του αγίου, ότι είναι: «ικανοί υποκρίνεσθαι»
[9][10]. - Το κάνουν χωρίς αναστολές.

4. Και προς αψευδή τεκμηρίωση της παρατήρησής του θυμίζει στους αποδέκτες της επιστολής του, ότι οι Αρειανοί:
· Εργάζονται «δια γραμμάτων ψευδών»
[10][11]· δηλαδή· όχι με τα Ιερά Γράμματα· όχι με την Αγία Γραφή· αλλά με βιβλία, που δεν έχουν κανένα κύρος· με βιβλία «δικά τους»!... Με "γράμματα", δηλαδή με συγγράμματα «δικά τους», «στομυλώτερα»[11][12]· που τα διακρίνει ύφος στομυλώτερο, «στόμα ανοιχτό», λόγος ελευθεριάζων, γεμάτος χυδαιότητες. Και «παρα-αναγινώσκοντες»[12][13], (που τα διαβάζουν) τοις υπ' αυτών απατωμένοις (με ειδικά σχόλια), ίνα αμετανοήτους, εν οίς εσφάλησαν, κατασκευάζωσιν αυτούς»[13][14] (για να κάνουν τους φανατικούς οπαδούς τους)!
· Κάνουν τις συζητήσεις τους, «ψευδώς κομψευόμενοι»
[14][15]· λέγοντας επιτηδευμένα λόγια ωραία, λόγια εντυπωσιακά, λόγια γοητευτικά, λόγια όχι ίσια· όχι ειρηνικά· αλλά πάντοτε «με σχήμα ειρήνης και ενώσεως»[15][16]· σκέτο ψέμα· σκέτη απάτη. Όπως σήμερα οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και οι Πεντηκοστιανοί.
· Προσποιούνται τους τάχα ερευνητές στα ζητήματα της πίστης· ότι ψάχνουν για την αλήθεια… επιστημονικά! Και ότι στην ανα-ζήτησή της, λειτουργούν… τάχα εκκλησιαστικά-συνοδικά! Και «αδιαλείπτως κάνουν συνόδους! Νύκτωρ τε και μεθ' ημέραν εν ταις κατά του Χριστού και ημών διαβολείς ασκουμένοι»
[16][17]. Και για να περνάει το σύνθημα στους κουτούς, στις συνάξεις τους ερωτούν: Συ τι λες για το θέμα αυτό; Συ, πως το βλέπεις; Ωραία! Έτσι είναι! Έτσι την βρίσκομε την αλήθεια!... Χωρίς να σκέπτωνται, ότι ενεργώντας έτσι, ενεργούν έξω και χωρίς την χάρη του Θεού· «αχαρίστως»[17][18]!...

· Παρουσιάζουν συστηματικά «πεπλασμένους λόγους»
[18][19]· δηλαδή· μιλάνε όσο πιο πολύ μπορούν με λογικά εποικοδομημένα επιχειρήματα, που καταπλήσσουν και προκαλούν εντυπώσεις· αλλά και επεκτείνοντας το «πεπλασμένον» του ήθους τους, «επικρύπτουν»[19][20], όποτε και όσο τους συμφέρει, τα δικά τους, και «προσποιούνται φρονείν τα της Εκκλησίας»[20][21] για να κάνουν ακόμη πιο καλή εντύπωση! Δράση βουτηγμένη στον ανθρωποκεντρισμό και στο ψέμα!
· Διαδίδουν ψευδώς, αλλά και με μέχρις αηδίας φορτικότητα, ότι έχουν ομοϊδεάτες τους, με το μέρους τους, και επισκόπους, αλλά δεν λένε λέξη για την απέναντί τους στάση των ηγετών της Εκκλησίας επισκόπων! «Και τα δι ων εξώσθησαν γράμματα, (= τις εις βάρος τους Συνοδικές αποφάσεις), σιωπή παραδιδόασι»
[21][22]· και δεν κάνουν γι αυτά ποτέ λόγο· μόνο φροντίζουν, και, τους αντιπάλους τους, «πεπλασμένοις λόγοις επισκιάζουσι»[22][23]· δηλαδή τους παρουσιάζουν σαν πρόσωπα σκοτεινά· τους ρίχνουν λάσπη· με λόγια λαϊκίστικα· με βωμολοχίες και με αισχρολογίες κ.α.
· Τέλος, οι Αρειανοί «περιέρχονται»
[23][24] τις πόλεις, (και που δεν τρέχουν!), με ένα και μόνο στόχο. Ψάχνουν να αποκτήσουν, η με το πρόσχημα τάχα φιλίας, η στο όνομα της τάχα εν Χριστώ ειρήνης, πάντοτε υποκριτικά, επικοινωνία· για να μπορούν «γράμματα διδόναι και λαμβάνειν»[24][25] (= να κυκλοφορούν τα προπαγανδιστικά τους φυλλάδια)· για να προσελκύουν στην αίρεσή τους· προς «το υφαρπάσαι»[25][26] τους αφελείς, που τους ακούνε με χριστιανική απλότητα!
· Και για καλύτερη επιτυχία, κάνουν και ενέργειες ανεπίτρεπτες:
o βγάζουν στους δρόμους, σαν όργανα της προπαγάνδας τους, νεαρά και όμορφα κορίτσια
[26][27]·
o εκφράζουν τις απόψεις τους με λόγια και φράσεις του υπόκοσμου (Θάλεια)
[27][28]·
o κάνουν έτσι την πίστη περίγελω
[28][29] στα πιο ιερά και ευαίσθητα σημεία της· π.χ. στο: πως γέννησε ο Πατήρ τον Υιό Του!... Σε τι βαθμό είναι ο Υιος υιος του Πατέρα. Και σε τι έκταση επιτρέπεται, αν επιτρέπεται, η προσκύνησή Του... την οποία «σμικρύνουν»[29][30] σε απελπιστικό βαθμό, με αποτέλεσμα να καταντάει η πίστη μας περίγελως των ασεβών και των αθέων!...
Αναφωνεί ο άγιος Αλέξανδρος: Διδασκαλία φρενοβλαβής! Επινόηση ανθρώπων που παίζουν με τις άγιες Γραφές και τις εξευτελίζουν
[30][31].
Και συνεχίζει:
Ω, τι θεομίσητη έπαρση! τι τρέλλα! τι θλιβερή κατάσταση κενοδοξίας έχει «δέσει» μέσα τους! τι σατανικό το φρόνημά τους! Και πόσο έπηξε μέσα τους! Και έγινε μέσα τους πουρί, σκυρόδεμα-τσιμέντο!
Οίμοι, εις α εφθάσαμεν!
[31][32] Που καταντήσαμε!...
5. Γράφει ο σύγχρονος του αγίου Αλεξάνδρου, ο άγιος Ευστάθιος ο Αντιοχείας (324-332 μ.Χ.):
«Οι της Αρείου θυμέλης μεσόχοροι» (= αρχιθεατρίνοι, αρχιμα-σκαράδες), «το μεν αμαρτίαν πεποιηκέναι τον Χριστόν φράζουσι» (= τι ασέβεια, τι βλασφημία!). …το δε «ότι Θεός ην εν Χριστώ κόσμον καταλλάσσων Εαυτώ», ούτε εν μνήμη φέρουσιν, ούτε τοις της γλώσσης οργάνοις εκφωνούσι»
[32][33].
Αυτά ήταν τα «πνευματικά» κατορθώματα των Αρειανών. Μια θλιβερή κατάπτωση.
Περιγράφοντάς την ένας μεγάλος ερευνητής της ο άγγλος θεολόγος John Newman
[33][34], κατέληξε στο συμπέρασμα: Ήταν μια αίρεση που δεν στηριζόταν στις άγιες Γραφές, αλλά στον «ορθό λόγο»· και μάλιστα με τρόπο επιπόλαιο και σοφιστικό· δηλαδή, ήταν ένα τρελλό κατασκεύασμα, ανθρώπων που έφτιαχναν θρησκεία· όχι ανθρώπων, που πίστευαν και ακολουθούσαν θρησκεία!
Φωτογραφία των σημερινών αιρετικών και σχισματικών, οι τότε!
Αυτά εκείνοι. Αυτά πάνω κάτω, είναι εκείνα που κάνουν όλοι οι αιρετικοί.

Β΄
Εμείς τι κάνουμε; Ποίο το χρέος μας; Ποία η ευθύνη μας;
Και στο σημείο αυτό είναι υπέροχος ο αείμνηστος πατριάρχης.
Μας το τονίζει. Μας προφωνεί.
1. Πρώτο χρέος μας είναι η ακριβής έκθεση της Ορθής Πίστης. Και ο ίδιος το κάνει. Με θαυμάσιες παρατηρήσεις. Και με αληθινά ορθόδοξο ήθος. Και καταλήγει με τα γεμάτα ειρήνη λόγια του:
- «Ταύτα διδάσκομεν. Ταύτα κηρύττομεν. Ταύτα της Εκκλησίας τα αποστολικά δόγματα, υπέρ ων και αποθνήσκομεν»
[34][35]. Αυτά επίστευαν και εκήρυτταν οι άγιοι μάρτυρες. Μη συναρπάζεσθε. Μην αγωνιάτε. Μην ανησυχείτε. Η Εκκλησία του Χριστού είναι «μία· και ακαθαίρετος μεν αεί· καν πας ο κόσμος αυτή πολεμείν βουλεύηται· νικηφόρος δε αεί πάσης της των ετεροδόξων ασεβεστάτης επαναστάσεως»[35][36].
Και σε μια υπέροχη πατρική αποστροφή του λέγει:
Προσέχετε. Θα ρθούν και σε σάς! Και στην δική σας παροικία!! Φροντίστε να τους αντιμετωπίσετε ορθόδοξα
[36][37]. Πρώτο χρέος μας είναι η καθαρή ορθόδοξη ομολογία. Και η αταλάντευτη εμμονή μας σ αυτήν. Ειπέτε τους με ειρήνη:
- «Ημείς ούτω πιστεύομεν, ως τη καθολική Εκκλησία δοκεί»
[37][38]. Και η πίστις αυτή πρέπει να μένει «απεριέργαστος»[38][39], «δια το μη χωρείν την λογικήν φύσιν, της πατρικής θεογονίας το μέγεθος»[39][40].
Ας θυμηθούμε το υπέροχο παράδειγμα του οσίου Αββά Σισώη
[40][41].
- Επήγαν στο κελλί του Αρειανοί. Και άρχισαν να καταλαλούν κατά των ορθοδόξων!
Ο αββάς Σισώης δεν τους απάντησε. Απλά είπε στον μαθητή του:
- Φέρε το βιβλίο του αγίου Αθανασίου. Και διάβασέ τους το.
Και όταν τελείωσε η ανάγνωση, τους είπε:
- Συμφωνείτε; Όχι; Άντε στο καλό.
Και τους απέλυσε εν ειρήνη. Ήρεμα. Και ειρηνικά.
Αλήθεια, μπορεί, η θα μπορέσει ποτέ η λογική φύση, όσο δύναμη μυαλού και αν διαθέτει, να εισδύσει στο μεγάλο εκείνο μυστήριο και να μας ειπεί, πως γέννησε ο άναρχος Πατέρας τον Υιό
[41][42];
Και αν όντως «ου φέρει το μυστήριον έρευναν, αλλά πίστει μόνη τούτο κηρύττομεν»
[42][43], μπορεί να φαντασθή κανείς, πιο ντόμπρα και πιο γνήσια διακήρυξη, από τα λόγια του τρισμακάριου πατριάρχη μας:
«Ει τις υμάς ευαγγελίζεται παρ ό παρελάβετε, ανάθεμα έστω· καν άγγελος εξ ουρανού είναι προσποιήται· αλλά και ει τις ετεροδι-δασκαλεί και μη προσέρχηται τοις υγιαίνουσι λόγοις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και τη κατ ευσέβειαν διδασκαλία, τετύφωται μηδέν επιστάμενος»
[43][44].
Και τους εξορκίζει:
- Μη τους δέχεσθε. Μη τους ακούτε. «Πάντα γαρ οι γόητες ψεύδονται. Και αλήθειαν ου μη λαλήσουσι»
[44][45]. Ίσια δεν μιλάνε ποτέ.
2. Δεύτερο χρέος μας είναι να το θυμόμαστε εμείς, και να το θυμίζουμε στους άλλους, ότι οι Αρειανοί, για την καλλιέλαιο Εκκλησία, είναι ξένα-κεκρυμμένα «μοσχεύματα»
[45][46]· και πως να το κρύψουν, αφού δεν έχουν και δεν κάνουν ποτέ καμμιά αναφορά στο παρελθόν, στην παράδοση, στους «αρχαίους»[46][47], στους αποστόλους! Δεν το ανέχονται να θεωρηθούν ίσοι με εκείνους! Και να …«φορτωθούν» τα λάθη τους! Πιστεύουν, ότι αυτοί μόνοι κατανόησαν τις άγιες γραφές σωστά και βρήκαν το σωστό τους νόημα! «Δογμάτων ευρεταί λέγοντες είναι». Λες και έγινε σ αυτούς μια νέα πεντηκοστή, μια νέα θεϊκή αποκάλυψη· «άτε αυτοίς μόνοις αποκεκαλύφθαι λέγοντες»[47][48]!
Αυτή η νέα τους «αποκάλυψη», ήταν μια νέα ερμηνευτική μεθοδός δική τους, που τους έδινε στόμα να λένε τους πιο αστείους ονειδισμούς, τις πιο «αχάριστες παροινίες»
[48][49] εναντίον των ορθοδόξων πατέρων, χωρίς να κάνουν ποτέ πίσω. «Και ου παραιτούνται λέγειν»[49][50]! Αφού στόχος τους ήταν πάντοτε η εντύπωση και επιτυχία. Μια ταχτική, που τους έκαμε να καταντήσουν σε έναν παράξενο πνευματικό αμοραλισμό· και σε ηθική και πνευματική καθίζηση· ψυχές παγωμένες· αποσυνδεδεμένες από την ζώσα πίστη στον Χριστό· και από την ζωή του Χριστού· που τα έβλεπαν όλα λογοκρατικά και εγκεφαλικά· και τα ερμήνευαν, όπως οι ίδιοι ήθελαν, με την δική τους κρίση.
3. Τρίτο χρέος μας είναι να προσέχωμε τον εαυτό μας· να μένωμε σταθεροί, εδραίοι, ακλόνητοι στην ορθόδοξη πνευματική ζωή, που είναι ο μεγαλύτερος πλούτος της Εκκλησίας του Χριστού, και η εγγύηση για μίμηση του Χριστού.
Θυμηθήτε. Είχαμε έναν παπά. Τον έλεγαν Κόλλουθο. Ήταν καλός και άξιος. Μά άφησε το σπίτι της ψυχής του αφύλακτο. Και μπήκαν μέσα ληστές-γαβαωνίτες λογισμοί. Και παλάβωσε από τον πόθο για περισσότερο καμάρι και για πιο πολλά λεφτά. Και επειδή αυτά δεν τα σηκώνει η Εκκλησία, έκαμε σχίσμα. Για να έχει το ελεύθερο, να κάνει ό,τι θέλει! Και οι Αρειανοί τον ζήλεψαν. Και τα ίδια κάνουν. Έτσι, και ο Κόλλουθος έγινε αρχέτυπο για κακή άμιλλα!
Και δυστυχώς και πολλοί άλλοι ρηχοί κληρικοί μας, και τότε και σήμερα, τον ακολουθούν· και ποθούν να παύσουν να είναι «της Εκκλησίας (= των πνευματικών της νόμων) υποχείριοι»
[50][51]! Και ξεκινάνε φτιάχνοντας την ομαδούλα τους: για να εξελιχθούν εις «χριστομάχον εργαστήριον»[51][52], που ποδοπατούν το γνήσιο ορθόδοξο ήθος της πτωχείας και της ταπεινώσεως· και να καταντήσουν τις συνάξεις τους «σπήλαια ληστών»[52][53]· δηλαδή συνάξεις που τρέφουν τα αμαρτωλά πάθη και δημιουργούν θύματα· οπαδούς ικανούς για όλα· χωρίς αναστολές· οσμή θανάτου· εκεί που έπρεπε να μοσχοβολάει η «οσμή ζωής εν Χριστώ»[53][54].
Πόσο την έχομε ανάγκη και σήμερα την παράκληση αυτή, προτροπή και νουθεσία του αγίου πατριάρχη μας Αλεξάνδρου!
4. Και καταλήγει ο άγιος:
«Ταύτα εκ μέρους ενεχάραξα τη επιστολή μου· το καθ έκαστον επ ακριβείας γράφειν φορτικόν ηγησάμενος»
[54][55].
Γι αυτό και εγώ, επεξηγεί και επαναλαμβάνει, βλέποντας ότι κυριολεκτικά «οιστρηλατούνται», αφού μέσα τους ενεργεί ο διάβολος, και γι αυτό δεν ακούνε τίποτε, «διανέστησα εμαυτόν δηλώσαι υμίν την τούτων απιστίαν»
[55][56]· για να μην αναλάβετε, από ψευδείς ευαισθησίες, λάθος πρωτοβουλίες· που δεν θα οδηγήσουν πουθενά[56][57]!... Αφού αυτοί «αποσκιρτήσαντες πάσης ευλαβείας πατούσι τον της κρίσεως του Θεού φόβον»[57][58]. Και άρα δεν τους συγκινεί τίποτε!
Υπάρχει χειρότερη κατάπτωση για χριστιανό, από το να ξεχνάει στην ζωή του την ευλάβεια; και να βλέπει όλα «τα δικά του» καλά;
Αν δεν έσφαλλαν πνευματικά, αν δεν είχαν τελείως ναυαγήσει πνευματικά, θα το αποτολμούσαν ποτέ να σχίσουν την Εκκλησία του Χριστού; να αποσχισθούν από την Εκκλησία του Χριστού
[58][59]; Ασφαλώς όχι!
Τελική παράκληση του αγίου Αλεξάνδρου: Σάς παρακαλώ, αδελφέ, «τούτους, τους τοσαύτα τολμήσαντας κατά Χριστού· και τον Χριστιανισμόν διασύραντας· και επί δικαστηρίων επιδεικτιάν φιλοτιμουμένους· (= που ακόμη και στα δικαστήρια επήγαν για αυτοπροβολή τους, για να γίνει ντόρος γύρω από το όνομά τους)· και το άρρητον μυστήριον της του Χριστού γενέσεως εκνευρίσαντας, αποστράφητε· (= ξεχάστε τους· αφήστε τους στην άκρη)· και «σύμψηφοι ημίν γίνεσθε»
[59][60]. Ακούστε με, αν θέλετε. Εξάντλησα, προς την κατεύθυνσή τους όλα τα μέσα, που είχα στην διάθεσή μου. Και δεν έκαμα τίποτε. Ένα, πιστεύω, είναι το «λυσιφάρμακον»[60][61], μέσα στην κατάσταση που αυτοί έχουν διαμορφώσει· και εμείς την ζούμε· ένα: «η συγκατάθεσις των συλλειτουργών»[61][62]: το να σταθήτε κοντά μας· το να έχωμε ψυχική και πνευματική ενότητα.
Είναι το μόνο, που θα κάμει και τους βλαβέντες από αυτούς, να καταλάβουν το λάθος τους. Μόνο η πνευματική μας ενότητα θα τους προβληματίσει. Γιατί αυτή τους λείπει.
* * *
Γράφει ένας σοφός άγγλος ερευνητής του αρειανισμού:
Οι αιρετικοί είναι δύο ειδών:
· ένα άτομο με λάθος αντίληψη επάνω σε σημεία της πίστης μας, επειδή δεν τα κατανόησε σωστά·
· ένας άνθρωπος, με θράσος και με αυτοπεποίθηση, που ότι τούρθει το κάνει ζήτημα και το διδάσκει και σε άλλους.
Ο πρώτος είναι άξιος κατανόησης και συμπάθειας· και πρέπει να του φερόμαστε με πολύ ευγένεια και καλωσύνη. Να τον βοηθήσουμε να σωθή.
Ο άλλος, δεν είναι άξιος για καλή μεταχείριση, αφού κάνει το έργο του διαβόλου. Και γι αυτό, όταν η πλάνη του βρίσκει και κάποια απήχηση σε άλλους, η εκκλησιαστική αρχή πρέπει να τον αντιμετωπίζει σαν ενσαρκωμένο κακό!
Αυτόν, όποιος τον μεταχειρίζεται με καλωσύνη και ανοχή τον βλάπτει, αφού αυτός μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε πολλές ψυχές.
Εκδήλωση σ αυτόν ευσπλαγχνίας είναι κάτι το εκκλησιαστικά επικίνδυνο· και για τον ίδιον, μη ωφέλιμο και αφιλάνθρωπο
[62][63].
Αυτά ο Νιούμαν.
Όμως το φρόνημα της Εκκλησίας δεν το εκφράζει ο Νιούμαν, αλλά οι ευχές της Εκκλησίας. Και οι ευχές λένε:
«Τους πεπλανημένους επανάγαγε και σύναψον τη αγία σου καθολική και αποστολική Εκκλησία. Και τας των αιρέσεων επαναστά-σεις ταχέως κατάλυσον τη δυνάμει του αγίου Σου Πνεύματος»
[63][64].
Η αίρεση και το σχίσμα είναι δαιμονική σπορά. Και απαιτεί να την ιδούμε, να την βλέπωμε, κατάματα! Ωραιολογίες δεν ωφελούν. Τι είναι μας το λέγει ο ίδιος ο Χριστός.
Οι αιρετικοί είναι πεπλανημένοι. Δηλαδή πρόβατα απολωλότα. Χρειάζονται αναζήτηση. Όπως ο καλός ποιμήν αναζητεί το πλανηθέν πρόβατο. Με αγάπη και με ταπείνωση. Και με την αγωνία, μη στην προσπάθεια αποδοκιμασίας των αιρετικών ζιζανίων, ξεριζώνομε και σίτο· δηλαδή, βλάπτομε και σπρώχνομε στην απώλεια και ορθοδόξους.
Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος λέγει: Ο ταπεινός άνθρωπος δεν γκρινιάζει· και δεν έρχεται ποτέ σε αντιλογία με κανέναν· όχι για προσωπικά του θέματα· αλλά ούτε για την πίστη
[64][65].
Ταιριάζουν άραγε με το ήθος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και με την πίστη στον Χριστό, ενέργειες που θυμίζουν τον μεγάλο ιεροεξεταστή και την ιερά εξέταση;
[65][1] Εἰσήγηση στήν Κ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων γιά θέματα Αἱρέσεων καί Παραθρησκείας (Προκόπι Εὐβοίας, 3-6 Νοεμβρίου 2008).


[1][2] ΒΕΠ 18, 270, 38· 269, 22 ἑξ.
[2][3] Ματθ. 13, 24-26.
[3][4] Ματθ. 13, 27-30.
[4][5] Ἐξεδόθη μέ πρωτοβουλία τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου.
[5][6] Σοφ. Σολ. 3, 7.
[6][7] P.G. 19, 548-581, Β.Ε.Π. 18, 261-276.
[7][8] ἔ.ἀ. σ. 261, 11.
[8][9] Βλ. Λεξικό Δημητράκου.
[9][10] ΒΕΠ 18, 261, 17.
[10][11] ἔ.ἀ. 261, 18.
[11][12] ἔ.ἀ. 262, 18.
[12][13] ἔ.ἀ. 262, 18-19.
[13][14] ἔ.ἀ. 262, 18.
[14][15] ἔ.ἀ. 261, 18.
[15][16] ἔ.ἀ. 262, 15-16.
[16][17] ἔ.ἀ. 261, 25-27.
[17][18] ἔ.ἀ. 267, 19.
[18][19] ἔ.ἀ. 262, 24.
[19][20] ἔ.ἀ. 262, 15-26· 270, 4.
[20][21] ἔ.ἀ. 262, 23-25.
[21][22] ἔ.ἀ. 262, 24.
[22][23] ἔ.ἀ. 270, 9-10· 262, 24.
[23][24] ἔ.ἀ. 270, 12-14.
[24][25] ἔ.ἀ. 270, 12-13.
[25][26] ἔ.ἀ. 261, 1-19.
[26][27] ἔ.ἀ. 262, 8-9.
[27][28] ἔ.ἀ. 262, 25. Ἐννοεῖ τό βιβλίο τοῦ Ἀρείου «Θάλεια».
[28][29] ἔ.ἀ. 262, 4· 262, 12-15.
[29][30] P.G. 19, 643 («ὡς τῆς προσκυνήσεως Χριστοῦ τήν θεότητα σμικρύνοντας». Καί πολλές ἄλλες «ἄγραφες» κατά Χριστοῦ βλασφημίες. ΒΕΠ 12, 267, 37).
[30][31] ΒΕΠ 263, 13-14.
[31][32] ἔ.ἀ. 269, 4.
[32][33] ΒΕΠ 18, 323, 9-12.
[33][34] Ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους θεολόγους τῆς Ὀξφόρδης (ΙΘ΄ αἰ.).
[34][35] ΒΕΠ 18, 269, 37 ἑξ.
[35][36] ἔ.ἀ. 269, 23-25.
[36][37] ἔ.ἀ. 261, 16.
[37][38] ἔ.ἀ. 268, 6.
[38][39] ἔ.ἀ. 268, 15-20.
[39][40] ἔ.ἀ. 268, 15-20.
[40][41] Γεροντικόν, ἀββά Σισώη, κε΄.
[41][42] ΒΕΠ 18, 268, 13-17
[42][43] Μηναῖον, Δεκ. κε΄, αἶνοι τρ. γ΄.
[43][44] ΒΕΠ 18, 270, 2-7.
[44][45] ἔ.ἀ. 270, 9-10.
[45][46] ἔ.ἀ. 266, 32-33.
[46][47] ἔ.ἀ. 267, 20-28. Καί ὄχι μόνο δέν τήν λαμβάνουν ὑπ᾿ ὄψη τους, ἀλλά καί σέ κάθε τους βῆμα συλλαμβάνονται «πάσης τῆς ἀποστολικῆς δόξης κατηγοροῦντες» (ΒΕΠ 18, 261, 27-28).
[47][48] ἔ.ἀ. 267, 23-25.
[48][49] ἔ.ἀ. 267, 19.
[49][50] ἔ.ἀ. 267, 19.
[50][51] ἔ.ἀ. 261, 23-24.
[51][52] ἔ.ἀ. 261, 29.
[52][53] ἔ.ἀ. 261, 25.
[53][54] Β΄ Κορ. 2, 16
[54][55] ΒΕΠ 18, 269, 34-36.
[55][56] ἔ.ἀ. 262, 33-34.
[56][57] ἔ.ἀ. 262, 28-29.
[57][58] ἔ.ἀ. 261, 13-14.
[58][59] ἔ.ἀ. 262, 9-10.
[59][60] ἔ.ἀ. 270, 15-20.
[60][61] ΒΕΠ 18, 270, 29.
[61][62] ἔ.ἀ. 270, 30.
[62][63] Ἰω. Νιοῦμαν: Οἱ Ἀρειανοί, Κωνστ. 1890, σελ. 205-206.
[63][64] Θ. Λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου, Εὐχή ἀναφορᾶς.
[64][65] Ἐφραίμ Σύρου, Λόγος περί ταπεινώσεως.

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008


Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ


ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΜΕ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ

Να μιλήσουμε για την Ορθοδοξία; Κανένας δεν μπορεί νά παρουσίαση όλο το μεγαλείο που έχει ή ορθό­δοξος πίστις. Αν μέσα σ' ένα ποτηράκι μπορεί νά χωρέσει ο ωκεανός, άλλο τόσο μπορούμε κ' εμείς εδώ νά μιλήσουμε για την Ορθοδοξία. Θα την ζημιώσουμε μάλλον. Θα 'πρεπε νά έχουμε στη διάθεσή μας χρόνο και χώρο πολύ. Αλλά και για έναν ακόμα λόγο διστάζω νά μιλήσω για την Ορθοδοξία· διότι φοβούμαι, ότι όχι ή δική μου γλώσσα, του αμαρτωλού και αναξίου ιερομόναχου —δεν το λέμε εκ ταπεινολογίας—, άλλά και όλες ol γλώσσες των παπάδων και όλες οι γλώσσες των δεσποτάδων και όλες οι γλώσσες των πα­τριαρχών, και όχι μόνο οι γλώσσες των ση­μερινών άλλά και οι γλώσσες όλων των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας, και αυτές ακόμη οι γλώσσες των αγίων αγγέ­λων και αρχαγγέλων δεν μπορούν νά υφάνουν και νά πλέξουν έπάξιον ύμνο της Ορθοδοξίας μας.
Τι είναι ή Ορθοδοξία;
Γιατί τι είναι ή Ορθοδοξία; Είναι ή βάτος ή καιομένη και μή καταφλεγομένη. Τι είναι ή Ορθοδοξία; Είναι ο ίδιος ο Χριστός, πού ζει και βασιλεύει εις τούς αιώνας. Είναι ή Ορθοδοξία θαύμα άφραστον. Είναι κάτι πού δεν εκφράζεται· μόνο το ζει κανείς και το αισθάνεται. Μπορεί νά 'σαι καθηγητής θεολογίας, μπορεί νά 'σαι δεσπότης, μπο­ρεί νά 'σαι πατριάρχης, μπορεί νά 'σαι ό,τι νά 'σαι, νά ξέρης τού κόσμου τα πράγμα­τα, νά 'χεις κάνει το κεφάλι σου εγκυκλο­παιδικό λεξικό θεολογίας, μα νά μην τη νιώθεις την Ορθοδοξία όπως τη νιώθει ένας απλός άνθρωπος πού πιστεύει βαθιά στο ορθόδοξο δόγμα.
Ή Ελλάς φύλαξ, κήρυξ και αιμοδότης της Ορθοδοξίας
Ναι. Ας ευχαριστήσουμε, αγαπητοί μου, το Θεό. Ας τον ευχαριστήσουμε από τα βάθη της καρδιάς μας, γιατί ο Θεός, εν τω άπείρω αυτού έλέει, αύτη τη γωνιά, τη μικρά γωνιά πού είναι όλο βράχια και πέτρες, τη γωνιά αυτή ο Θεός εξέλεξε νά είναι ο προμαχώνας της ορθής πίστεως, το μικρό αυτό έθνος το εξέλεξε ο Θεός για νά είναι ορθόδοξο. Αν αφαιρέσουμε με­ρικούς μουσουλμάνους και μερικούς εβραί­ους και κάτι αρμενίους και κάτι φραγκο-παπάδες πού έμειναν, όλος ο λαός μας είναι ορθόδοξος. Ορθόδοξο βασίλειο, το μοναδικό ορθόδοξο βασίλειο στον κόσμο, σε όλη την υφήλιο. Ας ευχαριστήσουμε το Θεό διότι είμεθα ορθόδοξος λαός.
Είναι ή Ελλάς μας ο φύλαξ, —αυτός είναι ο τίτλος της—, είναι ο φύλαξ της Ορθοδο­ξίας. Και μόνο ο φύλαξ; Είναι και ο δια-πρύσιος κήρυξ τής Ορθοδοξίας. Και μόνο ο διαπρύσιος κήρυξ; Είναι ακόμη και ο αιμο­δότης τής Ορθοδοξίας. Τρία πράγματα, πού έπρεπε νά 'χω πολλή ώρα νά τα εξη­γήσω- ότι αυτός ο μικρός τόπος μας είναι ο φύλαξ, ο ακοίμητος φύλαξ· ότι είναι ο κήρυξ, ο διαπρύσιος κήρυξ τής ορθοδό­ξου πίστεως και ότι είναι ακόμα, όπως είπαμε, ο αιμοδότης.
Κανένα έθνος δεν προσέφερε τόσο αίμα για νά στηριχθεί ή Ορθοδοξία. Ορ­θόδοξοι είναι και οι Βούλγαροι, ορθόδοξοι και οι Σέρβοι, ορθόδοξοι και οι Ρώσοι. Και θρησκεύουν και αυτοί πιο βαθιά ίσως από εμάς τούς ψεύτες. Θρησκεύουν. Και εάν την ώρα αυτή πάμε μέσα στη Μόσχα και στο Λένινγκραντ κ.λπ. (μολονότι εκεί βασιλεύει ένα σύστημα πού δεν το επιδο­κιμάζουμε όχι για οικονομικούς λόγους άλλά διότι κηρύττει την αθεΐα), και μέσα σ' αυτήν ακόμα τη Μόσχα και μέσ' στα βάθη τής Ρωσίας υπάρχουν εκεί πιστοί ως οι κρυπτοχριστιανοί, πού πιστεύουν βαθιά στην ορθόδοξο πίστη. Όλοι αυτοί ορθόδοξοι λαοί είναι. Άλλά κανένας από αυτούς, ούτε ο Ρώσικος λαός, ούτε ο Βουλγάρικος λαός, ούτε ο Σέρβικος λαός, ούτε κανείς άλλος δεν έχυσε τόσο αίμα όσο χύθηκε εδώ στα άγιά μας χώματα, για νά κρατήσουμε ψηλά τη σημαία τής Ορθοδοξίας.
Έχουμε ένα χρέος στην Ορθοδοξία. Ποίο είναι το χρέος μας; Νά φάνουμε αντά­ξιοι των προγόνων μας, αντάξιοι όλων των αγίων των προφητών, των απο­στόλων, των μαρτύρων και ομολογητών και οσίων, των πατέρων και διδασκάλων, πού ή Εκκλησία μας προβάλλει. Ή Ορθοδοξία υψώνει μπροστά τα λάβαρα τα τιμημένα και λιτανεύει τάς ιεράς εικόνας του Κυρίου και των αγίων, και κραυγάζει με φωνή μεγάλη και επικαλείται τη βοή­θεια Του. Προβάλλουν λοιπόν ενώπιον μας οι ηρωικές φυσιογνωμίες, οι ήρωες τής πίστεως και τής αρετής, οι όποιοι και δια λόγου και δια θαυμάτων και δια αίμα­τος μαρτυρικού βεβαιώσαν την πίστη.
Ό Μύωσης και ή ηρωική του απόφαση
Μεταξύ των ονομάτων πού ανήκουν στον κόσμο τής Παλαιάς Διαθήκης θα μνημονεύσουμε τον Μωϋσή. Ας μιμη­θούμε τον Μωυσή. Πού νά τον μιμηθούμε; Σε μία άπόφασή του ηρωική. Τι έκανε ο Μωϋσής; Όλοι ξέρετε από τα μικρά χρόνια.
Ό Μωϋσής είναι όνομα όχι ελληνικό-είναι εβραϊκό όνομα. Σημαίνει ένα παιδί πού σώθηκε από πνιγμό, σημαίνει ένα παιδί πού σώθηκε από τα νερά. Γιατί; Γιατί ή Εβραία μάνα του τον έριξε στο ποτάμι. Όχι όπως ρίχνουν σήμερα οι γυ­ναίκες τα παιδιά, πού είναι σημείον - το σκέπτεται κανείς και ανατριχιάζει. Έγινε ο άνθρωπος τώρα χειρότερος από θηρίο. Τα θεριά δεν σκοτώνουν τα παιδιά τους, οι μανάδες όμως πετούνε σήμερα τα παι­διά στους δρόμους. Δεν το έριξε λοιπόν το παιδί της στο ποτάμι για νά το καταστρέψει, άλλά το έριξε για νά το σώσει. Γιατί την εποχή εκείνη ένας τύραννος Φαραώ είχε βγάλει διαταγή, όλα τα αρσενικά παιδιά των Εβραίων νά σκοτώνονται. Ήταν υπεύθυνος ή μαμή, ήταν υπεύ­θυνος ή μάνα, ήταν υπεύθυνος ο πατέ­ρας. Γενοκτονία δηλαδή, φοβερά γενοκτο­νία. Ναι. Τότε λοιπόν το έριξε το παιδί στο ποτάμι, επάνω στα νερά τού Νείλου. Στα βαθιά νερά τού Νείλου ποταμού, εκεί πού κυματίζουν καλαμιές και σχημα­τίζονται έλη, εκεί επάνω επέπλεε μέσα σ' ένα πανέρι το χαριτωμένο αυτό μικρό παιδί, πού ονομάσθηκε Μωϋσής.
Έσώθη λοιπόν από τα νερά. Ποιος το έσωσε; Μία θυγατέρα τού Φαραώ. Έκανε τον περίπατο της με αμάξι χρυσοστο-λισμένο κοντά στις όχθες τού ποταμού. Είδε πάνω στα νερά νά επιπλέει το πανέ­ρι, πού ήταν μέσα το παιδί αυτό. Το πήρε και το έφερε στα ανάκτορα. Και εκεί μέσα στα ανάκτορα άνετράφη ο Μωϋσής με όλα τα μέσα και με όλες τις ανέσεις, με όλη την κοσμιότητα πού αρμόζει στα παλά­τια εκεί τού Φαραώ. Ή πριγκίπισσα αύτη του Φαραώ είχε σκοπό νά το υιοθέτηση. Είχε σκοπό νά το κάνη μία μέρα μεγάλο και ένδοξο, και βα­σιλιά ακόμα. Γι' αυτό το εμπιστεύτηκε σε σοφούς. Και είχε ή Αίγυπτος σοφούς. Ύστερα από την Ελλάδα, ή Αίγυπτος είχε και αστρονόμους και μαθηματικούς και φυσικούς και μεγάλους επιστήμονας, πού φτιάχνανε τεράστια μηχανικά έργα-άπόδειξις είναι ένα από αυτά, οι πυραμίδες.
Το εμπιστεύτηκε λοιπόν το παιδί στους καλυτέρους σοφούς πού είχε ή Αίγυπτος, με το σκοπό νά γίνει μία μέρα διάδοχος του Φαραώ. Και είχε όλα τα μέ­σα και είχε όλες τις ανέσεις και είχε όλες τις διασκεδάσεις.
Και όμως μία μέρα το παιδί αυτό, όταν μεγάλωσε και έμαθε τη γενιά του και έμα­θε την ιστορία του και έμαθε από πού κα­τάγεται και ποίοι είναι οι προγονοί του, μία μέρα το παιδί αυτό έγινε άφαντο από τα παλάτια! Κλαίει ο Φαραώ, κλαίει ή πριγ­κίπισσα, κλαίνε οι σοφοί άνδρες της αυλής. Διότι ήταν ο χαριτωμένος νέος, και χάθηκε. Πού πήγε; Τι έγινε; Τι έκανε;
Ό Μωυσής πήρε ζυγαριά και τα ζύγι­σε όλα. Πήρε ζυγαριά - πού δεν την παίρ­νουμε εμείς. Πήρε ζυγαριά. Γι' αυτό ακρι­βώς τον προβάλλουμε ως παράδειγμα. Πήρε μία ζυγαριά και από το ένα μέρος έβαλε - τι έβαλε; Τα παλάτια, έβαλε τα ολόχρυσα στέμματα, έβαλε τα σπαθιά, έβαλε τις ανέσεις, έβαλε τις διασκεδάσεις, έβαλε τα τραγούδια, έβαλε τις γυναίκες, έβαλε ό,τι ωραίο υπάρχει στον κόσμο αυτόν έβαλε τα βιβλία των σοφών, έβαλε τις πυραμίδες... Έβαλε τα πάντα από τη μία μεριά. Άλλά είδε, ότι ή ζυγαριά δεν έκλεινε προς αυτό το μέρος, κι ας ήταν εκεί τα παλάτια κι ας ήταν τα στέμματα κι ας ήταν οι ανέσεις, ό,τι ωραίο τραβάει σαν μαγνήτης τον άνθρωπο. Ή ζυγαριά δεν έκλεινε προς το μέρος αυτό, έκλεινε προς το άλλο μέρος· εκείνο ήταν βαρύτε­ρο.
Ποίο ήταν βαρύτερο; Ποίο είναι βα­ρύτερο και από τα στέμματα και από τα πλούτη και από ό,τι άλλο; Ή πίστις! Το λέει ο απόστολος· «Πίστει Μωϋσής μέ­γας γενόμενος ήρνησατο λέγεσθαι υιός θυγατρος φαραώ, μάλλον έλόμενος συγ-κακουχεΐσθαι τω λαώ τού Θεού...» ('Εβρ. 11,24-25).
Τα ζύγισε λοιπόν και είδε, ότι παρα­πάνω από εκείνα βαραίνει αυτό περισ­σότερο. Και όχι μόνο την Αίγυπτο, όχι μόνο όλη τη γη. Εγώ σου λέω, βάλε τη γη, τη γη με όλα τα βασίλεια της. Και όχι μόνο τη γη· βάλε τούς ουρανούς, τα αστέρια, τα πάντα. Τι είναι αυτά όλα νά τα βάλεις; Πιο βαρύ είναι - τι; ποιά; Ή πίστις! Αυτή είναι πιο βαρεία. Αυτή βαραίνει παραπά­νω.
Είδε ο Μωϋσής, ότι κινδύνευε από τα παλάτια νά χάση την πίστη του. Κινδύνευε νά γίνει ειδωλολάτρης. Κινδύνευε νά λα-τρεύει τα φίδια και τα κρεμμύδια και τα σκόρδα- γιατί αυτά είχαν θεούς οι Αιγύ­πτιοι. Κινδύνευε νά γίνει σαν τις μούμιες, πού είναι μέσα στις πυραμίδες. Κινδύνευε νά γίνει ένας ειδωλολάτρης. Και προτίμη­σε νά μείνει πιστός, νά πιστεύει σαν τη μά­να του, νά πιστεύει σαν τη γιαγιά του, νά πιστεύει όπως οι προγονοί του. Και έγινε άφαντος.
Πού πήγε; Βάδισε χιλιόμετρα, πέρασε το Νείλο ποταμό, πήγε μακριά. Κ' εκεί έγι­νε - τι έγινε; Για φαντασθείτε... Σαν πα­ραμύθι φαίνεται, άλλά είναι γεγονός. Τι έγι­νε; Τσομπάνης έγινε!
Ναι. Χίλιες φορές τσομπάνης, χίλιες φορές τσομπάνης με την πίστη στο Θεό, παρά βασιλιάς πού νά μην πιστεύει στο Θεό. Αυτό είναι το δίδαγμα τού Μωϋσέως.
Μη με παρεξηγήσετε, δεν ανακατεύο­μαι στην πολιτική. Δεν με ενδιαφέρει ποι­ος είναι απάνω στην κορυφή τού κράτους μας, αν λέγεται βασιλιάς, αν λέγεται πρό­εδρος τής δημοκρατίας. Άλλά εκφράζο­μαι ούτω πως, για νά σάς παρουσιάσω τι μεγαλείον έχει αυτή ή πίστις. Παραπάνω απ’ όλα είναι ή ορθόδοξος πίστις.
Τα άφησε λοιπόν όλα αυτά ο Μωϋσής και προτίμησε νά γίνει τσομπάνης και νά βόσκει επάνω στα βουνά και νά παίζει εκεί φλογέρα με τα αρνιά του μέσα στη φύση.
Και πόσα χρόνια έζησε έτσι; Πόσα χρόνια έμεινε εκεί; Σαράντα χρόνια έμει­νε! Και ύστερα τον κάλεσε ο Θεός και τον ανέδειξε ηγέτη λαού. Αυτός απελευθέ­ρωσε το λαό του από τα δεινά τού φα­ραώ.
Ό Αθανάσιος Διάκος και ή θυσία του

Δεν έχω καιρό νά πούμε περισσότερα, αγαπητοί μου αδελφοί. Ό Μωυσής είναι ένα παράδειγμα ηρωικού πνεύματος, ένα παράδειγμα ηρωικής αποφάσεως.
Και τέτοια παραδείγματα όχι μόνο ή ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης, όχι μόνο ή ιστορία τής Καινής Διαθήκης, όχι μόνο ή παγκόσμιος ιστορία, άλλά και αυτή ή ιστορία του μικρού αυτού άλλά ένδοξου έθνους έχει νά μας παρουσίαση, αδελφοί μου.
Ας ανοίξουμε την Ιστορία μας νά δούμε τι λέει. Ας κάψουμε αυτά τα αισχρά έντυπα, πού μέρα-νύχτα κρατούν όλοι στα χέρια, και ας ανοίξουμε την ιστορία. Αν διάβασης την ιστορία, θα κλάψεις. Μό­νο όποιος είναι πέτρα, μπορεί νά μείνει ασυγκίνητος, άμα διάβαση τον βίο του Κα­ραϊσκάκη, τον βίο του Κολοκοτρώνη, τον βίο όλων αυτών οι όποιοι θυσίασαν τα πάντα για νά υπάρχουμε εμείς και νά ζούμε ελεύθεροι. Πώς έφτασε ή λευτεριά σ' εμάς; Ή πίστις και ή λευτεριά δεν έφτα­σαν σ' εμάς μέσα στο πιάτο, έτοιμες- έφτα­σαν με αίματα και κόπους και δάκρυα. Αν έχουμε σήμερα θρησκεία, αν έχουμε σήμε­ρα γιορτές, αν κυματίζει στην Ακρόπολη ή ελληνική σημαία, εάν γιορτάζουν τα παι­διά σας εθνικές επετείους, ας είναι αιωνία ή μνήμη όλων εκείνων οι όποιοι στα βουνά, στα λαγκάδια, στις θάλασσες, παλαιοί και νέοι, έδωσαν το παρών στο προσκλητή­ριο, και έτσι ζει σήμερα ή πατρίδα και έχουμε σήμερα ελεύθερο κράτος. Άλλά παραπάνω από την πατρίδα είναι ή πίστις ή ορθόδοξος. Για διαβάστε. Ένας σαν το Μωυσή ήτανε και ένας λε­βέντης Ρουμελιώτης, με όλη την πνοή του, ένας από τους πιο ωραίους ήρωες, που μάς διδάσκει κάτι παρόμοιο με το Μωυσή. Είναι ο Αθανάσιος Διάκος, που έμεινε και πολέμησε εκεί στα στενά τής Αλαμάνας.
Τον έπιασαν και τι του είπαν; Θαύμα­σαν το ανάστημα του, θαύμασαν την ομορφιά του, θαύμασαν την παλικαροσύνη του, τη λεβεντιά του, και τού λέει ο πασάς·
—Αλλάζεις την πίστη σου; Άλλαξε και θα γίνεις πασάς. Θα σόι δώσω όλο το πα-σαλίκι τής Ρούμελης, νά εξουσιάζεις όλο τον κόσμο. Αλλάζεις την πίστη σου;
—Εγώ γραικός γεννήθηκα, γραικός θε’ νά πεθάνω.
Και προτίμησε νά τον σουβλίσουν, την ώρα πού άνθιζαν τα κλαριά κ' έβγαζε ή ΥΠ χορτάρι.
Ένα τέτοιο παράδειγμα! Δεν είναι πα­ραμύθια αυτά. Είναι γεγονότα, είναι ιστο­ρία, είναι αίμα, είναι παλμός, είναι θυσία.
Δελεαστικές προτάσεις
Λοιπόν όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, αδελφοί μου, νά έχουμε την σταθερά απόφαση νά μείνουμε μέχρι τέλους στην Ορθοδοξία, αντάξιοι των προγόνων μας. Γιατί έρχεται στο αυτάκι ο διάβολος και μάς κάνει προτάσεις, μάς φέρνει όλους σε δίλημμα. Κ' εμείς, «τράμπα - τραμπαλίζο­μαι», δεν παίρνουμε αποφάσεις. Στον έναν, στο φτωχαδάκι, πάει και τού λέει·
-Μωρέ, τι κάθεσαι; Έλα μαζί μας στη «χάβρα» νά γίνεις χιλιοστής (γιατί εδώ πέ­ρα στην Ελλάδα γινήκαμε ξέφραγο αμπέ­λι). Έλα εδώ στη «χάβρα» των Εβραίων (χειρότερα από τη χάβρα είναι νά γίνεις μάρτυς του Ίεχωβά). Και τα δολάρια θα έρχονται με τσεκ από το Σικάγο κι από το Χόλλυγουντ κι από τη Νέα Υόρκη, και θα ζεις καλά με τη γυναίκα σου. Τι κάθε­σαι μ' αυτή την Εκκλησία; Τι κάθεσαι μ' αυτή την Ορθοδοξία;...
Και πάει στην άλλη, τη φτωχιά την κόρη ο διάβολος, την κόρη πού δουλεύει μέρα - νύχτα και βγάζει τα μάτια της με τη βελόνα, και τής λέει*
—Τι κάθεσαι και στραβώνεσαι στη δουλειά; Κάνε κάποια αβαρία στις αρχές σου, και θα γίνεις κυρία, μεγάλη κυρία με αξία...
Πάει και στον άλλον και του λέει· —Θέλεις νά γίνεις πλούσιος; Προσκύνη­σε με. Προσκύνησε τον διάβολο, και θα γίνεις πλούσιος την άλλη μέρα...
Πάει και στον κληρικό και τού λέει· —Θέλεις νά γίνεις δεσπότης; Θέλεις νά γίνεις μητροπολίτης; Θέλεις νά γίνεις αρχιεπίσκοπος; Προσκύνησε τον διάβο­λο μέσα στις στοές, και θα γίνεις και πα­τριάρχης!
Νά ζήσουμε και νά πεθάνουμε ορθόδοξοι!
Ναι, αδελφοί μου, έτσι ποντάρει, έτσι παίζει με τα ζάρια του ο διάβολος τις ψυχές·
Άλλά εμείς; Όχι! Όχι!
Εν ονόματι του Χριστού, εν ονόματι τής Ορθοδοξίας πού εορτάζουμε και τιμούμε, όχι αδέλφια μου! Το λέμε και το τονίζουμε, ότι ο καθένας από εμάς, μνήμη σήμερα όλων των θριάμβων, παλαιοτέ­ρων και νεωτέρων, σήμερα μπροστά στις εικόνες του Χριστού, τής Παναγίας και όλων των αγίων, πού θα παρελάσουν, νά ανανεώσουμε την άπόφασή μας νά ζή­σουμε και νά πεθάνουμε ορθόδοξοι!
Ναι. Νά βάλουμε ζυγαριά και νά τα ζυ­γίσουμε όλα. Προτιμότερο είναι, νά ζήσης φτωχός με το Χριστό, παρά εκατομ­μυριούχος και με τον διάβολο. Ναι! Προ­τιμότερο νά ζήσης μία φτωχιά κόρη, πού νά εργάζεται μέχρι τη νύχτα και νά έχεις την τιμή και την ύπόληψή σου, παρά νά πέσεις σε ατιμία για νά γίνεις κυρία υ­πουργού ή δεν ξέρω τι θα γίνεις στον κόσμο αυτόν. Προτιμότερο νά είσαι ένας φτωχός με την Ορθοδοξία, παρά ένας λωποδύτης με τον διάβολο. Προτιμότερο νά είσαι ένας παπάς, εγώ τουλάχιστον προτιμώ νά είμαι ένας παπάς, νά είμαι ένας καλόγερος, νά κρατώ ένα κομποσχοίνι και νά λέγω «Κύριε, έλέησον», παρά νά είμαι ο πατριάρχης με τον διάβολο.
Όχι, αδελφοί μου, δεν θ' αφήσουμε την Ορθοδοξία! Και αν ακόμη μάς στρώσουνε τη γη με διαμάντια, και αν ακόμη μάς στρώσουν τα πάντα με χρυσάφι, εμείς ορθόδοξοι γεννηθήκαμε ορθόδοξοι θα πε­θάνουμε. «Αύτη ή πίστις τών αποστό­λων, αύτη η πίστις τών πατέρων, αύτη ή πίστις τών ορθοδόξων, αύτη η πίστις την οίκουμένην εστήριξε». Δι' ευχών των αγίων πατέρων και όλων των ηρώων, των οποίων την μνήμη εορτάζουμε σήμερον, ας σώσει και σκέπη πεντάς ημάς. Αμήν.
επίσκοπος Αυγουστίνος

(απομαγνητοφωνημένη ομιλία, την οποία ο υπογράφων έκανε προ του 1967 Κυριακή Ορθοδοξίας, 22 Μαρτίου, σε ναό των Αθηνών ως ίεροκήρυξ τής ί. αρχιεπισκοπής)

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008


Σχέδιο Ἁπλῆς καὶ Ἐγκαρδίου Προσευχῆς

Ἀνάλυση ἢ «Παραλλαγές» τοῦ «Ἐλέησόν με».


Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, ὁ ἐλθὼν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτος εἶμαι ἐγὼ - ὡς θέλεις καὶ ὡς οἶδας, -διὰ τῶν εὐχῶν τῆς Παναγίας σου Μητρός, τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ τῶν Ἁγίων Πάντων- ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλὸ καὶ ταλαίπωρο. Σὲ παρακαλῶ παρὰ πολύ, λυπήσου με, Χριστέ μου. Συχώρεσε ὅλες μου τὶς ἐν λόγῳ, ἔργῳ καὶ κατὰ διάνοιαν ἁμαρτίες ἀπὸ τὴ γέννησή μου μέχρι τὴ στιγμὴ αὐτή, ὅλα μου τὰ λάθη καί τὶς παραλείψεις, τὴν ἄγνοια καὶ τὴ νεότητά μου.
Ὦ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ μου, σὲ ἱκετεύω, προστάτεψέ με ἀπὸ τὴν πλάνη, ἀπὸ πάσης ἐπηρείας τοῦ Πονηροῦ, ἀπὸ τὰ πάθη καί τὶς ἀδυναμίες μου. Δός μου τὴ δύναμη καὶ τὴ θέληση νὰ μὴν ξαναμαρτήσω ποτέ. Προστάτεψέ με ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς τῆς πονηρίας καὶ τῆς ματαιοδοξίας, ἀπὸ τὴν ἀργολογία καὶ τὴν κατάκριση. Ἄνοιξε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μου - φώτισε τὸ σκοτάδι τοῦ νοός μου. Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, κἂν θέλω, κἂν μὴ θέλω, σῶσόν με. Σὲ θερμοπαρακαλῶ, μὴν ἐπιτρέψῃς νὰ κολασθῶ - γλύτωσέ με ἀπὸ τὴ φρικτὴ θέα καὶ τὰ φοβερὰ νύχια τοῦ μισόκαλου Ἐχθροῦ. Δὲν θέλω, Χριστέ μου, νὰ χωρισθῶ ποτε ἀπὸ κοντά σου, ἀπὸ τὴν εὐλογία καὶ τὸν φωτισμό σου, ὅπου ἀναπαύεται κι εὐφραίνεται ἡ ψυχή μου.
Ὦ Κύριέ μου, δός μου μετάνοια. Πάρε με κοντά σου σὲ καλὴ ὥρα, νὰ ἀπολαύσω τὸ ἄῤῥητο φῶς καὶ τὰ αἰώνια ἀγαθά σου. Παραχώρησέ μου κατ᾿ ἄκραν οἰκονομία καὶ συγκατάβαση, τὸν ἔσχατο τόπο τοῦ Παραδείσου. Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου. Οἰκονόμησέ με, Χριστέ μου - ἐλάφρυνε τὸν σταυρό μου - δός μου δύναμη νὰ τὸν σηκώσω ἀνδρεία καὶ ὑπομονετικά. Μὴν ἐπιτρέψῃς νὰ περιπλανηθῶ σὲ δρόμους ἀπωλείας - φύλαξε μὲ ἀπὸ τὴ μὴ κατὰ Θεὸν λύπη - μὴν ἀφήσῃς νὰ μὲ παρασύρη ὁ ἄθεος καὶ μάταιος κόσμος.
Λυπήσου με, Χριστέ μου, Σωτῆρα καὶ Λυτρωτά μου, μὴ μ᾿ ἐγκαταλείψῃς ποτέ. Δός μου πίστη δυνατὴ καὶ προσευχὴ καθαρή, ταπείνωση καὶ διάκριση, συνέση καὶ φρονήση, εὐλάβεια καὶ κατάνυξη, θεῖο ζῆλο νὰ τηρῶ τὶς ἐντολές σου καὶ ἀγάπη ἀνιδιοτελὴ πρὸς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Φώτισέ με νὰ γνωρίσω τὴν ἀθλιότητά μου - δός μου δάκρυα νὰ κλάψω τὶς ἁμαρτίες μου. Δός μου ἀνδρεία καὶ ἀντοχὴ σωματικὴ καὶ πνευματική. Δός μου θάῤῥος, ἐλπίδα, αἰσιοδοξία, αὐτογνωσία, αὐτομεμψία, αὐτοπεποίθηση. Γέμισέ με χάρες κι εὐλογίες. Μὲ τὴν εὐλογία σου καὶ τὴ συμπαραστάσή σου, κάνε με ἄξιο τῶν καιρῶν δοῦλό σου. Χρησιμοποίησέ με γιὰ τὴ σωτηρία καὶ ἄλλων ἀδελφῶν. Φώτισε τὸν πνευματικό μου Πατέρα νὰ μὲ οἰκονομεῖ καὶ νὰ μὲ ὁδηγεῖ σωστά. Γνώρισέ μου συνεργάτες καλοὺς καὶ φίλους πνευματικούς.
Ὦ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησε καὶ προστάτεψε ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, φώτισε τοὺς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς Ἕλληνες νὰ φροντίσουνε γιὰ τὴν Αἰωνιότητα μέσῳ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, εἰρήνευσε τὸν κόσμον ὅλον καὶ ὁδήγησέ τονε κοντά σου. Μνήσθητι, Κύριε, καὶ πάντων τῶν ἐντειλαμένων ἑμοὶ τῷ ἀναξίῳ εὔχεσθαι ὑπὲρ αὐτῶν. Ὁδήγησε στὴ σωτηρία ὅσους μὲ ἀγαποῦν ἢ μισοῦν, καὶ ὅσους μὲ ἔχουν ἀδικήσει. Προστάτεψε ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς καὶ τὸν Ἀντίχριστο τὴν Πατρίδα μας καὶ τοὺς ἀδικουμένους. Οἰκονόμησε τὶς χῆρες, τὰ ὀρφανά, τοὺς νέους, τοὺς φτωχούς, τοὺς πολυτέκνους, τοὺς ἀσθενεῖς, τοὺς κατακοίτους, τοὺς ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, καὶ τοὺς ὅπου γῆς ἀλυτρώτους ἀδελφούς μου. Φώτισε κι εὐλόγησε τοὺς Ὀρθοδόξους Κληρικοὺς καὶ Μοναχούς. Ἀνάπαυσε ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, τοὺς ἀπὸ περάτων ἕως περάτων τῆς Οἰκουμένης καὶ ἀπ᾿ ἀρχῆς μέχρι τῶν ἐσχάτων κεκοιμημένους. Μνήσθητι, Κύριε, καὶ τῶν δούλων Σου (μνημονεύουμε ὀνόματα).
Πανάγιον Πνεῦμα, θησαυρὲ τῶν ἀγαθῶν καὶ πανταχοῦ παρόν, ἡ θεία Χάρις ἡ τὰ ἀσθενῆ θεραπεύουσα καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα, Παράκλητε ἀγαθέ, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἑμοὶ τῷ ἁμαρτωλῷ - γέμισέ με χάρες κι εὐλογίες, καὶ κάνε με ἄξιο τῶν καιρῶν δοῦλό σου. Ἄνοιξε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μου, φώτισε τὸ σκοτάδι τοῦ νοός μου, θρόνιασε μέσα στὴν καρδία μου τὴ θεία χάρη Σου, γιὰ νἄ΄μαι στερεὸς στὴν πίστη καὶ πλήρης θείου φωτισμοῦ.
Ὦ Χριστὲ καὶ Παναγία μου! Σὲ ὑπερευχαριστῶ, ποὺ μὲ ἔφερες στὸ δρόμο τῆς σωτηρίας καὶ χαίρεται ἡ ψυχή μου. Σ΄εὐχαριστῶ γιὰ ὅλα τὰ καλά ποὺ μοῦ ῾χεις δώσει, ποὺ τὰ ξέρω ἢ δὲν τὰ ξέρω. Σ᾿ εὐχαριστῶ, Χριστέ μου, καὶ γιὰ ὅλα τὰ κακά, ποὺ ἀπὸ ἀγάπη ἔχεις ἐπιτρέψει νὰ πάθω γιὰ τὴν ὠφέλεια τῆς ψυχῆς μου. Πάντων ἕνεκεν ἂς εἶναι δοξασμένο τὸ ἅγιο ὄνομά Σου. Δόξα Σοι, Κύριε Παντοδύναμε. Δόξα Σοι, αἰώνιε Βασιλεῦ. Τριὰς Ἁγία, δόξα Σοι!


Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὅρος μὲ ἀγάπη», (σελ. 234)

Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008


Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 16 Νοεμβρίου, είναι από τον Ευαγγελιστή Ματθαίο κεφάλαιο Θ’ στίχοι 9-13.

Κείμενο


Και παράγων ο Ιησούς εκείθεν είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον, και λέγει αυτώ· ακολούθει μοι. και αναστάς ηκολούθησεν αυτώ. Και εγένετο αυτού ανακειμένου εν τη οικία, και ιδού πολλοί τελώναι και αμαρτωλοί ελθόντες συνανέκειντο τω Ιησού και τοις μαθηταίς αυτού. και ιδόντες οι Φαρισαίοι είπον τοις μαθηταίς αυτού· διατί μετά των τελωνών και αμαρτωλών εσθίει ο διδάσκαλος υμών; ο δε Ιησούς ακούσας είπεν αυτοίς· ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού, αλλ΄ οι κακώς έχοντες. πορευθέντες δε μάθετε τι εστίν έλεον θέλω και ου θυσίαν. ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν.


Μετάφραση


Προχωρώντας πιο πέρα ο Ιησούς, είδε να κάθεται στο τελωνείο ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ματθαίο, και του λέει: «Ακολούθησέ με». Κι εκείνος σηκώθηκε και τον ακολούθησε. Ενώ έτρωγε στο σπίτι, ήρθαν πολλοί τελώνες κι αμαρτωλοί και κάθισαν μαζί με τον Ιησού και τους μαθητές του στο τραπέζι. Όταν το είδαν αυτό οι Φαρισαίοι, είπαν στους μαθητές του: «Γιατί ο δάσκαλός σας τρώει με τους τελώνες και τους αμαρτωλούς;» Ο Ιησούς, που το άκουσε, τους είπε: «Δεν έχουν ανάγκη από γιατρό οι υγιείς αλλά οι άρρωστοι. Και πηγαίνετε να μάθετε τι σημαίνει, αγάπη θέλω και όχι θυσία. Γιατί δεν ήρθα να καλέσω σε μετάνοια τους δικαίους αλλά τους αμαρτωλούς».





(16 Νοεμβρίου) Η μνήμη του Αγίου Αποστόλου Ματθαίου.


Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα.


Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος εξασκούσε το επάγγελμα του τελώνη. Ο Χριστός τον βρήκε να κάθεται στο τελωνείο και τον κάλεσε να γίνη μαθητής Του. Ο Λευΐς, αυτό ήταν το αρχικό του όνομα, τον ακολούθησε και στην συνέχεια, για να πανηγυρίσει το γεγονός της κλήσεώς του στο αποστολικό αξίωμα, παρέθεσε τράπεζα προς τιμήν του Χριστού, στην οποία παρακάθησαν πολλοί τελώνες και αμαρτωλοί. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τον φθόνο των Φαρισαίων και αγανακτισμένοι ρώτησαν τους Αποστόλους, γιατί ο Διδάσκαλός τους τρώει και πίνει με τους τελώνες και τους αμαρτωλούς. Την απάντηση τους την έδωσε ο ίδιος ο Χριστός, λέγοντάς τους ότι δεν έχουν ανάγκη γιατρού οι υγιείς, αλλά οι άρρωστοι και ότι ήλθε να καλέσει σε μετάνοια τους αμαρτωλούς και όχι τους δικαίους. Φυσικά οι Φαρισσαίοι δεν ήσαν δίκαιοι, αλλά υποκριτές. Θεωρούσαν όμως τον εαυτό τους δίκαιο και τους άλλους αμαρτωλούς.Μετά την Πεντηκοστή ο Ευαγγελιστής Ματθαίος κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία και ετελειώθη δια μαρτυρικού θανάτου, αφού μετά από σκληρά βασανιστήρια τον έκαψαν. Πριν τον μαρτυρικό θάνατό του κατάφερε να μεταστρέψη πολλούς στην πίστη του Χριστού με την αγία ζωή του και τα θαύματα τα οποία επετέλεσε. Αλλά και μετά το μαρτυρικό του τέλος το άγιο λείψανό του θαυματουργούσε και μετέστρεψε στην αληθινή πίστη τον βασιλέα των Αιθιόπων, ο οποίος στην συνέχεια έγινε Επίσκοπος. Έγραψε το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, στην εβραϊκή γλώσσα, για τους Χριστιανούς της Παλαιστίνης, οι οποίοι εδιώκοντο (ιερός Χρυσόστομος).Ο βίος και η πολιτεία του Ευαγγελιστού Ματθαίου μας δίνουν την αφορμή να τονίσουμε τα ακόλουθα:Πρώτον. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, όπως είδαμε, ήταν τελώνης και οι τελώνες την εποχή εκείνη εθεωρούντο αμαρτωλοί. Η εργασία τους ήταν να εισπράττουν τους φόρους από τον λαό και φαίνεται ότι κάποιοι από αυτούς έκαναν κατάχρηση εξουσίας. Είναι γνωστή η περίπτωση του τελώνη Ζακχαίου, που φιλοξένησε στο σπίτι του τον Χριστό. Αυτός μετενόησε ειλικρινά και θέλοντας να δείξη έμπρακτα την μετάνοιά του υποσχέθηκε δημοσίως ότι θα μοιράση τα μισά από τα υπάρχοντά του στους πτωχούς και ότι θα αποδώση στο τετραπλάσιο όλα όσα χρωστάει σε εκείνους, τους οποίους συκοφάντησε. Ο Χριστός δεν αποστρεφόταν τους αμαρτωλούς. Άλλωστε γι’ αυτό ενηνθρώπησε, για να τους οδηγήση στην μετάνοια και την σωτηρία. Ο Ματθαίος ήταν καλοπροαίρετος άνθρωπος, αγαπούσε τον Χριστό και ήθελε να γίνη μαθητής του. Ήταν έτοιμος να τον ακολουθήση, γι’ αυτό μόλις έλαβε την πρόσκληση από τον Χριστό ανταποκρίθηκε αμέσως. Όσοι έχουν αγαθή προαίρεση, αργά ή γρήγορα βρίσκουν τον δρόμο τους, επειδή το έλεος του Θεού δεν εγκαταλείπει ποτέ τον άνθρωπο, αλλά “τόν καταδιώκει πάσας τας ημέρας της ζωής του”. Άλλωστε το πρώτο κήρυγμα του Χριστού ήταν κήρυγμα μετανοίας. Και τόνισε ότι οι τελώνες και οι πόρνες μας προάγουν στην βασιλεία του Θεού. “Και προαρπάζουσιν αυτήν (τήν βασιλεία του Θεού) Φαρισσαίοι και τελώναι και μοιχοί μεταποιούμενοι” (Μέγας Κανών). Γι’ αυτό δεν πρέπει ποτέ να κατακρίνουμε κανένα, παρά μόνον τον εαυτό μας.Δεύτερον. Η μετάνοια για να έχη ουσιαστικά αποτελέσματα πρέπει να είναι ειλικρινής και να συνδέεται με την εξομολόγηση των αμαρτιών ενώπιον του Πνευματικού, όπως και η εξομολόγηση για να είναι αληθινή και να οδηγή στην σωτηρία πρέπει να προϋποθέτη ειλικρινή μετάνοια. Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που κατά κάποιο τρόπο μετανοούν για τις αμαρτίες τους, αλλά δεν τις εξομολογούνται στον Πνευματικό. Όπως υπάρχουν και εκείνοι που εξομολογούνται χωρίς να μετανοούν ειλικρινά, αλλά από συνήθεια, για να κοινωνήσουν τις μεγάλες γιορτές. Όποιος μετανοεί ειλικρινά, εξομολογείται τις αμαρτίες του ενώπιον του Πνευματικού και λαμβάνει την άφεση των αμαρτιών του από τον Χριστό. Γιατί τις αμαρτίες δεν τις συγχωρεί ο Ιερεύς, αλλά ο Χριστός δια του Ιερέως. Η εξομολόγηση είναι μυστήριο και η Χάρις του Θεού φωτίζει τον Πνευματικό, ανάλογα με την δεκτικότητά του, αλλά ανάλογα και με την διάθεση που έχει ο εξομολογούμενος να εφαρμόσει όσα θα ακούσει και να αγωνισθεί να μεταμορφώσει τα πάθη του, τα οποία γίνονται αιτία της αμαρτίας. Σκοπός της ζωής του ανθρώπου είναι να λάβει το Άγιον Πνεύμα (άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ) και αυτό θα γίνει αν προηγηθεί θεραπεία του ανθρώπου, ήτοι κάθαρση από τα πάθη. Γι’ αυτό και ο Πνευματικός έχει χρέος να βοηθά τον άνθρωπο να μεταμορφώσει τα πάθη του.Τις μεγάλες γιορτές του έτους, δηλαδή τρεις ή τέσσερεις φορές τον χρόνο, προσέρχονται πολλοί άνθρωποι να κοινωνήσουν και μερικοί από αυτούς το θεωρούν ανάγκη να εξομολογηθούν. Κάτι σαν έθιμο δηλαδή. Πηγαίνουν στον Πνευματικό και λένε συνήθως, δεν έχω τίποτε, διάβασέ μου την ευχή να κοινωνήσω. Κι’ αν τους πιέσεις λίγο λένε "δέν έχω και τίποτα σπουδαίο, δεν σκότωσα, δεν έκλεψα κ.λ.π., τί να πώ, σαν άνθρωποι αμαρτάνουμε". Αυτό δεν είναι μετάνοια, αλλά ούτε και εξομολόγηση. Όποιος μετανοεί ειλικρινά, επιθυμεί να αλλάξει ζωή και δεν δικαιολογεί τον εαυτό του, αλλά αποδύεται σε μια κοπιώδη προσπάθεια, με την καθοδήγηση του Πνευματικού, να καθαρισθεί από τα πάθη. Και κοινωνεί των αχράντων μυστηρίων, όποτε κρίνει ο Πνευματικός και όχι όποτε κρίνει ο ίδιος. Η συχνή θεία Κοινωνία, με την ευλογία πάντοτε του Πνευματικού, στηρίζει τον άνθρωπο και τον προφυλάσσει από την μανία του διαβόλου. “...ίνα μη επί πολύ αφιστάμενος της κοινωνίας σου, θηριάλωτος υπό του νοητού λύκου γένωμαι”.Υπάρχει δυστυχώς μία σύγχυση γύρω από τα θέματα αυτά. Με τα λίγα αυτά που τηλεγραφικά αναφέραμε, θέλουμε να δώσουμε αφορμή στους σοφούς να γίνουν σοφότεροι. Πάντως ένα πράγμα είναι σίγουρο. Ότι πνευματική ζωή χωρίς Πνευματικό οδηγό δεν υπάρχει.

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008


Η ΝΗΣΤΕΙΑ


Με την χάρη του Κυρίου μας πλη­σιάσαμε και φέτος την νηστεία των Χριστουγέννων. Και ή περίοδος αύτη, εί­ναι μία ιερή περίοδος πνευματικών αγώνων, μετανοίας και νηστείας.
Γιατί νά νηστεύουμε;
Ασφαλώς όχι για νά φανούμε στους ανθρώπους, ότι νηστεύουμε. Ό Κύριος μας. πριν αρχίσει τη δη­μόσια δράση του. νήστεψε σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες. Ή νηστεία αύτη πού έκανε, έδωσε αφορμή στον Σατανά για νά τον πειράξει. Παρόμοια και μες. ας έτοιμαζώμαστε και ας προγυμναζόμαστε στους αγώνες εναντίον των πνευμα­τικών αντιπάλων. Σε μία αμφίβολη πολεμική συμ­πλοκή, τονίζει ο Μ. Βασίλειος, ή πα­ρουσία συμμάχου στο πλευρό ενός εμπολέμου, προκαλεί την ήττα του άλλου. Το πνεύμα και ή σάρκα βρί­σκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Με ποιόν θα συμμαχήσεις; "Αν συμμαχήσεις με τη σάρκα θα εξασθένηση το πνεύμα. Ενώ αν συμμαχήσεις με το πνεύμα θα υποδούλωσης τη σάρκα. Εφ' όσον λοιπόν θέλεις νά ισχυρο­ποίησης το πνεύμα σου, δάμασε τη σάρκα με τη νηστεία.
Με τη νηστεία δείχνουμε τον σε­βασμό και την υπακοή στον Δημιουρ­γό και Κύριο μας. Γιατί ή πρώτη εντολή πού έδωσε στους πρωτοπλά­στους, τον "Αδάμ και την Εύα. ήταν εντολή νηστείας.
Μέσα στον αληθινό σκοπό της νηστείας υπάρχει ή αγάπη. Ή αγάπη μας πρώτα-πρώτα για τον Χριστό. Γιατί τηρούμε το λόγο πού μας είπε: «"Όταν άπαρθή ό νυμφίος, τότε (οί μαθηταί μου) νηστεύσουσι» (Ματθ. θ' 15). Ό άγιος Μάξιμος ο ομολογητής σημειώνει: «Όποιος αγαπά τον Θεό, ζει αγγελικό βίο στη γη. Γι αυτό νηστεύει και αγρυπνεί, ψάλλει και προσεύχεται και πάντοτε σκέπτεται καλά για όλους τους ανθρώπους». Αλλά νηστεύουμε από αγάπη για τούς φτωχούς, τούς ελαχίστους αδελ­φούς του Χριστού μας. Δεν τρώμε κρέας σαράντα μέρες π.χ. άλλά απλούστερα φαγητά και τα χρήματα πού εξοικονομούμε τα δίνουμε σε μία φτωχή οικογένεια.
Ακόμα νηστεύουμε γιατί διδαχθή­καμε από τον Κύριο μας ότι: «Τούτο το γένος (των δαιμονίων) ούκ εκπο­ρεύεται εί μή έν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. ιζ' 21). Ή νηστεία λοιπόν διώ­χνει τα δαιμόνια των παθών πού κυ­ριεύουν και πολεμούν τη σάρκα μας και μολύνουν την ψυχή μας. Είναι για μας ή νηστεία όπλο και φάρμακο.Είναι πράγματι και πολύτιμο φάρ­μακο ή νηστεία, γιατί προφυλάσσει και θεραπεύει την αρρώστια τής ψυ­χής και του σώματος. Ή γαστριμαργία, ή καταστρεπτική αυτή πολυφα­γία, αποχαυνώνει τον άνθρωπο και βλάπτει ανεπανόρθωτα την υγεία του.
Ή νηστεία, λοιπόν, είναι ένα από τα μέσα. για να κατασιγάσουν τα πάθη. Επειδή υποβάλλει σε εκούσιες στερήσεις δοκιμάζει την ηθική δύνα­μη και δαμάζει τα άτακτα σκιρτήμα­τα τής σάρκας. Ό απόστολος Παύλος κάνει λόγο για τη χαλιναγώγηση του σώματος και των επιθυμιών. «Ύποπιάζω μου τό σώμα και δουλαγωγώ μήπως άλ­λοις κηρύξας, αυτός αδόκιμος γένο­μαι» (Α' Κορινθ. θ' 27).Γυμνάζω, λέει, το σώμα μου και το υποβάλλω σε στερήσεις, μήπως και άλλοι, στους οποίους έκήρυξα, βρα­βευθούν και εγώ αποδοκιμασθώ.
Πόσο ρεαλιστική και βαθιά ψυχο­λογημένη και ή παρατήρηση ενός ασκητού, πού έζησε τον πέμπτο αιώ­να: «Θα ρωτήσει κανείς από αυτούς, πού βαριούνται τη νηστεία: Είναι αμαρτία ή χρησιμοποίηση τής τρο­φής: Ασφαλώς όχι. Ή τροφή δεν εί­ναι αμαρτία. Ή αμαρτία μπορεί να έλθει σαν επακόλουθο τής τροφής».
Ή νηστεία άλλωστε έχει ένα πλατύ περιεχόμενο. Ή Εκκλησία μας δεν την στενεύει μονάχα στην τροφή. Την βλέπει με ευρύτητα θαυμαστή.
Σ' αυτό το σημείο ιδιαίτερα επι­μένει ο λόγος τού Θεού και ή πατερική σοφία και φρόνηση. Ή νηστεία δεν πρέπει νά είναι ένας ξηρός τύπος. Είναι προπάντων διάθεση ψυχής. Συνδυάζεται πάντα με τις άλλες αρε­τές, την εγκράτεια, την προσευχή, την μετάνοια. «Τιμή γάρ νηστείας ουχί σιτίων αποχή, άλλά αμαρτημάτων άναχώρησις», τονίζει ο ιερός Χρυσό­στομος.
Σε τίποτα, λοιπόν, δεν μάς ωφε­λεί αν δεν είναι έκφραση ειλικρινούς μετανοίας. Ίσα-ίσα μπορεί νά μάς παραπλανά και νά μάς δημιουργεί την ψευδαίσθηση τής πνευματικής αυτάρ­κειας. Μάς το υπογραμμίζει τόσο καθαρά ο Θεός με το στόμα τού προ­φήτη Ησαΐα: «Τη νηστεία και την αργία και τις γιορτές σας τις μισεί ή ψυχή μου... εφ' όσον δεν συνοδεύονται με μετάνοια, ειλικρίνεια, αγάπη και δικαιοσύνη...»
Επομένως ή νηστεία, ως πνευμα­τικός αγώνας, ως αυτοκυριαρχία, ως εγκράτεια, ως άσκηση, πρέπει νά εί­ναι καθημερινό μας μέλημα. "Όχι μόνο υπόθεση Σαρακοστής, άλλά ρυθ­μιστής ζωής.

(Από την "ΖΩΗ")

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2008




Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ, 1296-14.11.1356


Ποιος, αγαπητοί, ήταν ο μέγας και θείος Γρηγόριος το πληροφορούμεθα με σαφήνεια και πληρότητα και μόνον από το απολυτίκιό του. "Ορθοδοξίας ο φωστήρ, Εκκλησίας το στήριγμα και διδάσκαλε, των μοναστών η καλλονή, των θεολόγων υπέρμαχος απροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης το καύχημα, κήρυξ της χάριτος, ικέτευε δια παντός, σωθήναι τας ψυχάς ημών."
Η καταγωγή του Αγίου Γρηγορίου ήταν η Κωνσταντινούπολις. Γεννήθηκε το 1296 από γονείς εναρέτους και ενδόξους, τον Κωνσταντίνον και την Καλλονήν. Ο πατέρας του ήταν συγκλητικός, και έγινε κατόπιν και μοναχός. Εμπιστεύθηκε τα παιδιά του στην δυνατή προστασία της Θεοτόκου την οποία και άφησε Επίτροπόν τους. Ήταν επτά ετών όταν εκοιμήθη ο ενάρετος πατέρας του. Εκτός από το θεϊκό χάρισμα της ευφυΐας έδειξε και σπάνια επιμέλεια, ώστε σε μικρό διάστημα να έχη συγκεντρώση στον εαυτό του κάθε λογής επιστήμη και γνώση. Σε ηλικία 20 ετών έγινε θαυμαστός και από μεγάλους και σοφούς της εποχής του. Για τη όλη του αξιοζήλευτη προκοπή ζητήθηκε και από τον αυτοκράτορα στα βασίλεια, αλλά ο ευλογημένος Γρηγόριος, σαν συνετός, τον νου του εγύρισε σε υψηλότερα και εζητούσε να ανέβη στον Θεό, και για αυτό τον λόγον αφιερώνει τον εαυτό του στον Θεό και ζη στο εξής βίον ασκητικόν και ισάγγελον. Τον σκοπό του φανερώνει στην μητέρα του και εκείνη η ευλογημένη εδόξασε τον Θεό και κάλεσε και τα άλλα τέσσαρα παιδιά της για να πληροφορηθούν από τον μεγαλύτερο αδελφό τα σχετικά με την αφιέρωσί του στην λατρεία του Θεού. Τους κατέπεισε όλους και φάνηκαν και αυτοί πρόθυμοι στον ίδιο πόθο και την αφιέρωσί τους στον Θεό. Εμοίρασαν με τρόπο ευαγγελικό τα υπάρχοντά τους στους πτωχούς και αφίνοντας τις ματαιότητες του κόσμου με προθυμία ακολούθησαν τον Χριστό. Την μητέρα με τις δύο αδελφές έβαλαν σε γυναικείο μοναστήρι, τα δε δύο άλλα αδέλφια του επήρε μαζί του στο Άγιον Όρος. Στο
Άγιον Όρος εμπήκε στην υποταγή του θαυμασίου Γέροντος Νικηφόρου, ο οποίος ζούσε ησυχαστική ζωή κοντά στο Μοναστήρι του Βατοπαιδίου. Από τον Γέροντα Νικηφόρο διδάχθηκε κάθε αρετή με τα έργα, με ταπείνωσι ψυχής. Με την υπακοή, την ταπείνωσι και την άσκησι εγνώρισε έμπρακτα τις αρετές και εμόρφωσε στην καρδιά του τον Χριστό. Εκεί αξιώθηκε να δεχθή, με μυστική αποκάλυψι, την αντίληψι της Υπεραγίας Θεοτόκου. Μετά την κοίμησι του Γέροντός του έρχεται στην περίφημη Μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου έμεινε λίγα χρόνια ασκούμενος με μεγάλη σπουδή στα πνευματικά αγωνίσματα. Από την Μονή επήγε σε πιο ερημικό τόπο και παρέδωσε τον εαυτό του σε κάθε κατά Χριστόν σκληραγωγία. Τις αισθήσεις του με προσοχή συμμάζεψε, την δε ζωή του άριστα παιδαγώγησε και με την βοήθεια του Θεού ενίκησε κατά κράτος τους πολέμους του διαβόλου. Με αγρυπνίες και πηγές δακρύων καθάρισε την ψυχή του και έγινε σκεύος εκλεκτό του Παναγίου Πνεύματος και αξιώθηκε πολλές θεοφανείες. Λόγω όμως των πολλών επιδρομών των Τούρκων αναγκάστηκε να αφήση την ησυχία του και να έλθη στην Θεσσαλονίκη, χωρίς όμως να βγή από την ακρίβεια της αγίας του ζωής. Αφού καθάρισε, με την βοήθεια του Θεού και με πολλούς ασκητικούς κόπους, το σώμα και την ψυχή, δέχθηκε κατόπιν από θεϊκή πληροφορία και το μέγα της ιερωσύνης χάρισμα. Ετελούσε δε την ιερά Μυσταγωγία σαν ένας άλλος άγγελος, ώστε και μόνον όσοι τον έβλεπαν έπαιρναν κατάνυξι στις ψυχές τους. Αναδείχθηκε πνευματοφόρος πατήρ και έλαβε εξουσία κατά των δαιμόνων, το χάρισμα των θαυμάτων, και προέλεγε τα μέλλοντα. Με ένα λόγο ήταν στολισμένος με τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Το να αγωνιζόμαστε, αγαπητοί, για την αρετή είναι στην δική μας εξουσία, το δε να πέσουμε σε πειρασμούς δεν εξαρτάται από εμάς. Γι΄αυτό και χωρίς τους πειρασμούς τέλειοι δεν μπορούμε να γίνουμε, ούτε και φανερώνεται η πίστις μας προς τον Θεόν. Γι' αυτό πολύ ορθά λένε οι σοφοί τα θεία, μόνον όταν καλώς ανταμωθούν η πράξις και το πάθος, τότε τελειούται ο κατά Θεόν άνθρωπος. Επέτρεψε η πάνσοφος του Θεού Πρόνοια και ο μέγας και άγιος Γρηγόριος να πέση σε πολλούς πειρασμούς για να φανή στ' αλήθεια με όλους τους πειρασμούς τέλειος. Η πορεία του Αγίου προς τα άνω Βασίλεια ήταν ουρανομήκης. Με υπακοή, ταπείνωσι και άσκησι εγνώρισε έμπρακτα τις αρετές. Εμόρφωσε δηλαδή τον Χριστό στην καρδιά του. Στην έρημο όλον τον καιρό είχε ασχολία προσευχής και μέσα από την καρδιά του εκραύγαζε προς τον Χριστό «φώτισόν μου το σκότος». Δια μέσου του θεοδιδάκτου δρόμου, της νηστείας, της αγρυπνίας και της προσευχής και των ευαγγελικών αρετών έλαβε ουράνια χαρίσματα... Πολύ σωστά στο απολυτίκιο του Αγίου η Εκκλησία μας ομολογεί τον θείον Γρηγόριον «φωστήρα Ορθοδοξίας, Εκκλησίας στήριγμα και διδάσκαλον, κήρυκα της χάριτος». Για 23 ολόκληρα χρόνια δέχθηκε ο Άγιος πιστός δούλος του Θεού Γρηγόριος πολλές συκοφαντίες και την λύσσα του Σατανά... Αφού πείστηκε περισσότερο στην θεία ψήφο, ωδηγήθηκε στον αρχιερατικό θρόνο και άξιος έγινε ποιμένας της Εκκλησίας των Θεσσαλονικέων. Σαν αρχιερέας πρόσθεσε περισσότερους κόπους για τον Χριστόν, το Ευαγγέλιον και την Εκκλησία Του. Οι δυτικοί, Βαρλαάμ, Ακίνδυνος και λοιποί πολέμιοι του Αγίου Γρηγορίου έλεγαν ότι η θεία Χάρις είναι κτιστή, οπότε μένει ο άνθρωπος και ο κόσμος αμέτοχος στην θεία ζωή και χάρι. Πρέπει να αισθανώμεθα τον Άγιο Γρηγόριο μαζί με την Εκκλησία μας σαν κανόνα της Ορθοδόξου Θεολογίας και της χριστιανικής ζωής. Επί της βασιλείας Ανδρονίκου Δ' του Παλαιολόγου, που ήταν θερμός προστάτης της ευσεβείας, συγκροτήθηκε ιερά Σύνοδος στην οποία ήλθε και ο Βαρλαάμ και με κομπασμό και έπαρσι ανέφερε τα κακόδοξα του δόγματα και τις κατηγορίες του εναντίον των ευσεβών. Με θείο, όμως, Πνεύμα, αφού ενισχύθηκε ο μέγας Γρηγόριος και παίρνοντας δύναμι Θεού, εταπείνωσε το βλάσφημο και υπερήφανο στόμα του Βαρλαάμ, και με λόγους και συγγράμματα πύρινα τις κακοδοξίες του εχάλασε... Επίσης και τον διάδοχο του Βαρλαάμ Ακίνδυνον τον παρουσίασε στην Σύνοδο σαν Βαρλααμίτην... Μπροστά σε τρεις αυτοκράτορες και τρεις πατριάρχας και συνόδους ανέτρεψε, με λόγους και συγγράμματα θεόπνευστα, τις πλάνες και αιρετικές διδασκαλίες του Βαρλαάμ, Ακινδύνου και ομοφρόνων τους... Εκτός όλων αυτών ο Θεός, κατά τις ανεξιχνίαστες Του βουλές, τον έστειλε διδάσκαλο στην Ανατολή. Σαν υπέρμαχος της ευσεβείας, προσκλήθηκε στην Κων/πολι και σαν πρέσβυς για να ειρηνεύσει την Εκκλησίαν από τις συκοφαντίες του ασεβούς Βαρλαάμ... Ενώ όμως επήγαινε πιάστηκε από τους αγαρηνούς (Τούρκους) και ωδηγήθηκε αιχμάλωτος στην Ανατολή. Εκεί τον εκράτησαν ένα χρόνο, και τον έσερναν από τόπο σε τόπο και από πόλι σε πόλι, και σαν τέλειος αθλητής και διδάσκαλος του Χριστού εδίδασκε το Ευαγγέλιο του Χριστού άφοβα. Όσοι στέκονταν καλά στην πίστι τους στερέωνε περισσότερο και τους παρακινούσε να μένουν ακλόνητοι στην πίστι, τους δε κλονιζομένους τους εστερέωνε κατά σοφό τρόπο. Με όσους πάλι είχαν προδώσει την πίστι και περιέπαιζαν τα χριστιανικά δόγματα διαλεγόταν με θάρρος για την ένσαρκο οικονομία, την προσκύνησι του Τιμίου Σταυρού, των σεβασμίων εικόνων και για τον Μωάμεθ και άλλων πολλών ζητημάτων. Και άλλοι από τους παρόντας, οι καλοπροαίρετοι, τον εθαύμαζαν, άλλοι εμαίνονταν εναντίον του, οι οποίοι και ήθελαν να τον σκοτώσουν, αν δεν τους εμπόδιζε η ελπίδα της εξαγοράς του, οικονομία και αυτό της θείας Προνοίας, για την μεγάλη ωφέλεια της Εκκλησίας, όπως και έγινε. Τον ελευθέρωσαν κάποιοι φιλόχριστοι και επανήλθε στην ποίμνη του μάρτυς αναίμακτος με τα στίγματα του Χριστού στολισμένος... Μέσα μόνο στην αγία του Χριστού Ορθόδοξον Εκκλησία μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό, όχι με την διάνοια η το συναίσθημα, αλλά με αγιοπνευματική εμπειρία μπορεί ο ζωντανός χριστιανός να έχη μετοχή στο φως, την ζωή και την δόξα της Αγίας Τριάδος. Εμείς οι άνθρωποι κοινωνούμε και ενωνόμαστε με τον Θεό δια μέσου των θείων ενεργειών του Θεού που είναι άκτιστες, ενώ η θεϊκή ουσία του Θεού είναι ακοινώνητος. Στην χρυσή αλυσίδα των μεγάλων διδασκάλων και Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας συναριθμήθηκε και ο μέγας Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο οποίος και αναδείχθηκε ισάξιος των Αγίων Αθανασίου, Βασιλείου, Γρηγορίου, Χρυσοστόμου, Κυρίλλων, Μαξίμου, Δαμασκηνού, Φωτίου και Θεοδώρου Στουδίτου. Σπάνια έγινε τόσος αγώνας, τόση προπαγάνδα, τόση δυσφήμησι και κατασυκοφάντησι προσώπου, όσον εναντίον του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Και μέχρι σήμερα οι Δυτικοί διατηρούν στο Παρίσι αντιπαλαμική Σχολή δυσφημούντες τον Άγιο και την διδασκαλία του. Ο αυτοκράτωρ, ο πατριάρχης και οι συνοδικοί χαρακτήρισαν στο τέλος της Συνόδου τον Άγιον Γρηγόριον «Διδάσκαλον ευσεβείας, και κανόνα δογμάτων ιερών και στύλον της ορθής δόξης και πρόμαχον Εκκλησίας και βασιλείας ευσεβούς καύχημα». Οι απόψεις του, αποτελούν σύνοψι και έκφρασι της εμπειρίας και της παραδόσεως της Εκκλησίας. Το κλειδί της θεολογίας το κατείχε στ' αλήθεια ο θείος Γρηγόριος, επειδή είχαν διανοιγεί τα μάτια του από το Άγιο Πνεύμα. Εδίδασκε ότι ο Θεός δεν είναι μόνον αμέθεκτος αλλά και μεθεκτός. Την ουσία του Θεού ουδείς και ουδέποτε ούτε στον παρόντα ούτε στον μέλλοντα αιώνα θα ιδούμε, τις άκτιστες όμως ενέργειες του Θεού μπορούμε να κοινωνήσουμε, ημών θεουμένων, κάτω από κατάλληλες πνευματικές προϋποθέσεις. Αυτές δηλαδή αποτελούν το μέσον και την γέφυρα που συνδέει τον άκτιστο Θεό με τα κτίσματα. Άλλο είναι η ουσία του Θεού και άλλο οι θείες ενέργειές του.
Σύντομη μνημόνευσις των αρετών του.
α) Ήταν υπερβολικά πράος, αλλά γινόταν και γενναίος μαχητής όταν ο λόγος ήταν για τον Θεό και τα θεία.
β) Ήταν αρνητής της κακίας και ανεξίκακος.
γ) Είχε μεγάλη προθυμία στο να ανταμείβη, όσον ήταν δυνατό, με αγαθά όσους φάνηκαν προς αυτόν κακοί.


Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία - Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"