ΛΗΨΗ ΑΝΤΙΔΩΡΟΥ

Το αντίδωρο, όπως λέει και η λέξη, προσφέρεται από τον Λειτουργό Ιερέα αντί του Δώρου, για όσους δεν κοινώνησαν. «Αντί των δώρων, των φρι­κτών δηλαδή μυστηρίων, παρέχεται (το αντίδωρον) σ’ αυτούς που δεν έλαβαν μέρος στη Θ. Κοινωνία» (Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης).

Ο ιερός Καβάσιλας επίσης γράφει ότι ο Άρτος που διανέμεται ως αντίδωρο έχει αγιασθεί, επειδή προσφέρθηκε στον Θεό. Και οι πιστοί «το δέχονται με κάθε ευλάβεια και καταφιλούν το χέρι του ιερέα, που μόλις πριν ακούμπησε το πανάγιο Σώμα του Σωτήρος Χρίστου και δέχθηκε τον από εκεί αγιασμό και πιστεύεται ότι το χέρι αυτό τον μεταδίδει σε όσους με ευλάβεια το εγγίζουν».

Μετά το «Δι’ ευχών…», λοιπόν, οι πιστοί κατευ­θύνονται προς την Ωραία Πύλη για να λάβουν το αντίδωρο από το χέρι του Λειτουργού (και όχι από το παγκάρι) μαζί και την ευλογία, που προέρχεται από την πράξη αύτη. Για να λάβει κάποιος αντίδω­ρο και να το φάει μετά το πρωινό του εκκλησιασμό, δεν χρειάζεται να νηστεύσει από την προηγούμενη. Μετά την έγερσή του όμως το πρωί μέχρι τη λήψη του Αντίδωρου, δεν πρέπει να έχει φάει κανονικά ο,τιδήποτε και να μην έχει πιει ούτε νερό, ούτε καφέ, ούτε τσιγάρο. Η συμμόρφωση του Χριστιανού σ’ αυτή τη ρύθμιση της Εκκλησίας είναι σοβαρό θέ­μα. Είναι δυνατόν με τη λήψη του αντίδωρου να ζητά κανείς ευλογίες, χωρίς να κάνει υπακοή στην Εκκλησία; Εάν παρά ταύτα πάρει (ενώ ήπιε…), για να λάβει την ευλογία του Λειτουργού, μπορεί να το κρατήσει και να το φάει την επομένη το πρωί. Μερικοί παίρνουν δύο και τρία τεμάχια αντίδωρου, τα τεμαχίζουν και λαμβάνουν ένα κομμάτι κάθε πρωί όλη την εβδομάδα.

Ό Λειτουργός την ώρα που το διανέμει λέει για τον καθένα από τους πιστούς: «Ευλογία Κυρίου και έλεος Αυτού έλθοι εφ’ υμάς». Με αυτή την ευχή και ευλογία προπέμπει τους πιστούς· όχι απροετοίμα­στους και απαρασκεύαστους. Αντιθέτως. Τους διε­γείρει την προσοχή, εφαρμόζοντας το του Αποστό­λου Παύλου «Σπουδαίως πρόπεμψον αυτούς, ίνα μηδέν αυτοίς λείπη». (Τίτ. γ΄, 13). Τους προπέμπει λοιπόν στον καθημερινό δύσκολο αγώνα τους και τους οπλίζει με την ευλογία του Κυρίου μας.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία ο πιστός μπορεί:

α. Να πλησιάζει αθόρυβα και με υπομονή (είναι τραγικό μετά τη συμμετοχή του στη Θ. Λει­τουργία να βιάζεται, να ενοχλείται ή να εκνευρίζε­ται με τη συμπεριφορά των άλλων).

β. Να μην κάνει το σταυρό του πριν λάβει το αντίδωρο, δεν χρειάζεται.

γ. Να απλώνει τις δύο παλάμες του, τη μια πά­νω στην άλλη σε σχήμα σταυρού (για να μην χαθεί ούτε να πέσει τίποτε από την ευλογία) και λαμβά­νοντας το αντίδωρο, εκείνη τη στιγμή, να φιλάει το χέρι του Λειτουργού.

δ. Εάν χρειαστεί αυτή την ώρα ή αμέσως μετά, να απαντήσει σε κάποιον που του μιλά, να το κάνει με σεβασμό προς το χώρο που βρίσκεται χωρίς φω­νές και διαχύσεις. Αυτές μπορούν να γίνουν μετά την έξοδό μας από το Ναό.

Έτσι, όταν ο πιστός έχει συμμετάσχει στη Θεία Λειτουργία ως συλλειτουργός, επιστρέφει στους οικείους του ή στην εργασία του, ανανεωμένος και ενισχυμένος από το Μυστήριο, πιο ταπεινός, πιο υπομονετικός, πιο πασχαλινός. Οι κινήσεις του, τα λόγια του και η συμπεριφορά του τον προδίδουν και όλοι διαισθάνονται ότι είναι άνθρωπος λειτουρ­γημένος, φορεύς του Αγίου Πνεύματος.