Του Θεολόγου – Φιλολόγου,  Γεωργίου Μαυρομάτη, από το βιβλίο του,  << Η Ανάσταση του Κυρίου  >>, εκδόσεις Τέρτιος Κατερίνη.

Γ) Γιατί αναστήθηκε ο Χριστός;

(Τι λένε: Η Αγία Γραφή, οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι σχετικοί Ύμνοι –

κατ’ επιλογή).

1)          Για να φανερώσει ότι Εκείνος ήταν πραγματικά η Ανάσταση και η Ζωή: α) «Είπεν αυτή ο Ιησούς, εγώ ειμι  η ανάστασις και η ζωή, ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιωάν. ια’ 25-26). (= Τότε ο Ιησούς της είπε: Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή. Όποιος πιστεύει σ’ εμένα, κι αν πεθάνει θα ζήσει, και όποιος ζει και πιστεύει σ’ εμένα, δεν θα πεθάνει ποτέ). β) «Ο Κύριος είπε τον εαυτό Του ζωή και όχι ζώο. Διότι το μεν ζώο δέχεται τη ζωή, η δε ζωή παρέχει τη ζωή. Όπως η σοφία και ο σοφός. Ο μεν σοφός λαβαίνει, η δε σοφία δίνει» (Αμμώνιος)  .

2)          Διότι ο θάνατος και ο Άδης δεν μπορούσαν να τον κρατήσουν, επειδή ήταν Θεός. α) «Ον ο Θεός ανέστησε λύσας τας ωδίνας του θανάτου, καθότι ουκ ην δυνατόν κρατείσθαι αυτόν υπ’ αυτού» (Πραξ. β’ 24). (= Αλλά ο Θεός τον ανέστησε από τους πόνους του θανάτου, διότι δεν ήταν δυνατόν να κρατείται στην εξουσία του θανάτου). β) «Βλέπε πως τον είδε με σαφήνεια και αληθινό άνθρωπο και Θεό απαθή, που δεν μπορεί να τον κρατά ο θάνατος. Διότι εάν δεν ήταν ο αυτός αθάνατος κατά τη φύση, αν και ήταν θνητός, εφόσον έγινε άνθρωπος, δεν θα έλεγε, Καθότι ουκ ην δυνατόν κρατείσθαι αυτόν υπ’ αυτού… Έτσι ο ίδιος παθαίνει ως άνθρωπος, ανώτερος όμως του πάθους κατά τη θεότητα. Και καθόσον είναι άνθρωπος λέγεται ότι αναστήθηκε από τον Πατέρα, καθόσον όμως είναι Θεός, λέγεται ότι δεν μπορεί να κρατείται από τον θάνατο» (Σευηριανός Αντιοχείας) .

3)          Διότι, ως Παντοδύναμος Θεός, είχε την εξουσία να πεθάνει, αλλά και να πάρει τη ζωή Του πίσω. α) «Ουδείς αίρει αυτήν απ’ εμού, αλλ’ εγώ τίθημι αυτήν απ’ εμαυτού. Εξουσίαν έχω θείναι αυτήν,  και εξουσίαν έχω πάλιν λαβείν αυτήν» (Ιωάν. ι’ 18). (= Κανένας δεν μου αφαιρεί τη ζωή, αλλά εγώ θεληματικά τη θυσιάζω. Έχω εξουσία να τη θυσιάσω και έχω εξουσία πάλι να τη πάρω). β) «Ο άνθρωπος, όχι με δική του εξουσία, αλλ’ από την ανάγκη της φύσεως και χωρίς να το θέλει, πεθαίνει. Όμως ο Κύριος που είναι αθάνατος, έχοντας όμως θνητή σάρκα, είχε στην εξουσία του ως Θεός να χωριστεί από το σώμα και πάλι να το ξαναπάρει, όταν θέλει» (Μέγας Αθανάσιος)  γ) Με τα πιο πάνω λόγια ο Χριστός «δείχνει ότι όχι μόνον ο Πατέρας ανέστησε τον Υιό, αλλά και ο Υιός ανέστησε τον εαυτό Του. Γι’ αυτό και σε άλλο χωριό του ευαγγελίου είπε, Λύστε αυτόν τον ναό και σε τρεις μέρες θα τον αναστήσω» (Αυγουστίνος).

4)          Για να γίνει ο Χριστός η «απαρχή» και της δικής μας αναστάσεως. α) «Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο ⁷⁵. Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών ώσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται» (Α’ Κορ. ιε’ 20-22). (= Αλλά ο Χριστός πραγματικά αναστήθηκε από τους νεκρούς, η πρώτη συγκομιδή των πεθαμένων. Διότι, επειδή διά μέσου ανθρώπου ήλθε ο θάνατος, διά μέσου ανθρώπου ήλθε και η ανάσταση των νεκρών. Καθώς στον Αδάμ όλοι πεθαίνουν, έτσι και στον Χριστό όλοι θα ζωοποιηθούν). β) «Και εάν ο Χριστός έγινε απαρχή των νεκρών, είναι φανερό πως και οι υπόλοιποι θα αναστηθούν μαζί του. Διότι απαρχή είναι το να πράξει κάποιος πρώτος από τους πολλούς αυτό ή εκείνο, το οποίο πρόκειται και οι λοιποί να πράξουν στη συνέχεια» (Οικουμένιος)   γ) «Ει γαρ πιστεύομεν ότι Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας διά του Ιησού άξει συν αυτώ» (Α’ Θεσ. δ’ 14). (= Εάν πιστεύουμε ότι ο Ιησούς πέθανε και αναστήθηκε, έτσι και ο Θεός διά του Ιησού θα φέρει μαζί του εκείνους που πέθαναν).

5)          Για να αποδειχτεί η θεία Του δύναμη: α) «Του γενομένου εκ σπέρματος Δαβίδ κατά σάρκα, του ορισθέντος Υιού Θεού εν δυνάμει κατά πνεύμα αγιωσύνης εξ αναστάσεως νεκρών» (Ρωμ. α’ 3-4). (= Ο Χριστός από ανθρωπίνης πλευράς, γεννήθηκε από το γένος του Δαβίδ, διακηρύχθηκε δε Υιός του Θεού με δύναμη κατά το πνεύμα αγιωσύνης διά της αναστάσεώς του από τους νεκρούς). β) «Του γνώναι αυτόν και την δύναμιν της αναστάσεως αυτού και την κοινωνίαν των παθημάτων αυτού, συμμορφούμενος τω θανάτω αυτού» (Φιλιπ. γ’ 10). (=Για να γνωρίσω αυτόν και τη δύναμη της αναστάσεώς του και να έχω συμμετοχή στα παθήματά του, συμμορφούμενος προς τον θάνατό του).

6)          Για τη δικαίωσή μας: «Ος παρεδόθη διά τα παραπτώματα ημών και ηγέρθη διά την δικαίωσιν ημών» (Ρωμ. δ’ 25). (= Ο Χριστός παραδόθηκε στον θάνατο για τα παραπτώματά μας και αναστήθηκε για τη δικαίωσή μας).

7)          Για να νεκρώσει τον Άδη: «Ότε κατήλθες προς τον θάνατον, η ζωή η αθάνατος, τότε τον άδην ενέκρωσας τη αστραπή της Θεότητος, ότε δε και τους τεθνεώτας εκ των καταχθονίων ανέστησας, πάσαι αι δυνάμεις των επουρανίων εκραύγαζον, Ζωοδότα Χριστέ ο Θεός ημών, δόξα σοι» (Τροπάριο Όρθρου Μ. Σαββάτου, Ήχος Β’). (= Κύριε, όταν κατέβηκες προς τον θάνατο, Εσύ η αθάνατη ζωή τότε θανάτωσες τον Άδη με την αστραπή της Θεότητος. Και όταν ανέβασες τους πεθαμένους από τα βάθη της γης, όλες οι επουράνιες δυνάμεις φώναζαν δυνατά: Χριστέ και Θεέ μας Εσύ που δίνεις ζωή, σου ανήκει δοξολογία).

8)          Για να ανακαινίσει την ανθρώπινη φύση: «Εν καινώ μνημείω, κατετέθης Χριστέ, και την φύσιν των βροτών ανεκαίνισας, αναστάς Θεοπρεπώς εκ των νεκρών». (Τροπάριο Α’ Στάσεως Εγκωμίων Μ. Σαββάτου). (= Χριστέ, τοποθετήθηκες σε καινούργιο μνήμα και ανακαίνισες τη φύση των ανθρώπων, με το να αναστηθείς από τους νεκρούς, όπως αρμόζει σε Θεό).

9)          Για να μας λυτρώσει από τις ανομίες μας: «Κυκλώσατε λαοί Σιών, και περιλάβετε αυτήν, και δότε δόξαν εν αυτή, τω αναστάντι εκ νεκρών, ότι αυτός εστιν ο Θεός ημών, ο λυτρωσάμενος ημάς, εκ των ανομιών ημών» (Στιχηρό Εσπερινού Μ. Σαββάτου, Ήχος Α’). (= Λαοί, κυκλώστε τη Σιών και περιτριγυρίστε την, και σ’ αυτήν δοξολογήστε τον Χριστό που αναστήθηκε από τους νεκρούς. Διότι αυτός είναι ο Θεός μας, που μας λύτρωσε από τις ανομίες μας).

10)     Για να λυτρώσει τον κόσμο από την πλάνη του εχθρού – διαβόλου: «Δεύτε λαοί υμνήσωμεν, και προσκυνήσωμεν Χριστόν, δοξάζοντες αυτού την εκ νεκρών ανάστασιν, ότι αυτός εστιν ο Θεός ημών, ο εκ της πλάνης του εχθρού, τον κόσμον λυτρωσάμενος» (Στιχηρό Εσπερινού Μ. Σαββάτου, Ήχος Α’). (= Ελάτε λαοί να υμνήσουμε και να προσκυνήσουμε τον Χριστό, δοξάζοντας, την ανάστασή Του από τους νεκρούς. Αυτός είναι ο Θεός μας που γλύτωσε τον κόσμο, από την πλάνη του εχθρού - διαβόλου).

11)     Για να λυτρωθούμε από τη φθορά: α) «Τω πάθει Σου, Χριστέ, παθών ηλευθερώθημεν, και τη αναστάσει σου, εκ φθοράς, ελυτρώθημεν, Κύριε, δόξα σοι» (Στιχηρό Εσπερινού Μ. Σαββάτου, Ήχος Α’). (= Χριστέ, με το πάθος Σου, ελευθερωθήκαμε από τα πάθη και με την ανάστασή Σου, λυτρωθήκαμε από τη φθορά. Κύριε Σου ανήκει δοξολογία) β) «Αφού βέβαια ο κοινός Σωτήρας όλων πέθανε για χάρη μας, τώρα πια όσοι πιστεύουμε στον Χριστό δεν πεθαίνουμε με θάνατο, όπως παλιότερα κατά την απειλή του νόμου. (Διότι πια έχει πάψει μια τέτοια καταδίκη). Αλλά αφού σταματά και εξαφανίζεται η φθορά με τη χάρη της αναστάσεως, στο εξής πεθαίνουμε ως προς το θνητό στοιχείο του σώματος μόνον, στον καιρό τον οποίον όρισε για τον καθένα ο Θεός, για να μπορέσουμε να επιτύχουμε ανώτερη ανάσταση. Διότι όπως οι σπόροι που ρίχνονται στη γη, έτσι κι εμείς με το να πεθαίνουμε δεν χανόμαστε, αλλά σπερνόμαστε για να αναστηθούμε, αφού καταργήθηκε ο θάνατος με τη χάρη του Σωτήρα» (Μ. Αθανάσιος)  .

12)     Για να χαρίσει ζωή σ’ όσους βρίσκονται στα μνήματα: «Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος» (Τροπάριο Όρθρου Κυριακής του Πάσχα, Ήχος πλ. α’). (= Ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς, νικώντας  με το θάνατό Του τον θάνατο, και χαρίζοντας τη ζωή σ’ όσους βρίσκονταν στα μνήματα νεκροί).

13)     Για να μας ανεβάσει από τον θάνατο στη ζωή, και από τη γη στον ουρανό: «Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα εκ γαρ θανάτου προς ζωήν, και εκ γης προς ουρανόν, Χριστός ο Θεός, ημάς διεβίβασεν, επινίκιον άδοντας» (Ο Ειρμός της Α’ Ωδής του Κανόνα του Πάσχα, ποίημα Ιωάννου του Δαμασκηνού, Ήχος Α’) (= Σήμερα είναι η ημέρα της Αναστάσεως, Λαοί ας λαμπρυνθούμε. Είναι Πάσχα, το Πάσχα του Κυρίου. Διότι ο Χριστός, ο Θεός μας μας πέρασε από τον θάνατο στη ζωή και από τη γη στον ουρανό, καθώς του ψάλλουμε νικητήριο ύμνο).

14)     Για να σώσει τον κόσμο: α) «Επί της θείας φυλακής, ο θεηγόρος Αββακούμ, στήτω μεθ’ ημών, και δεικνύτω, φαεσφόρον Άγγελον, διαπρυσίως λέγοντα, Σήμερον σωτηρία τω κόσμω, ότι ανέστη Χριστός ως παντοδύναμος» (Ο Ειρμός της Δ’ Ωδής του Κανόνα του Πάσχα, ποίημα Ιωάννου του Δαμασκηνού, Ήχος Α’). (= Ο προφήτης Αββακούμ ας σταθεί μαζί μας επάνω στην ιερή σκοπιά και ας μας δείξει τον φωτοφόρο άγγελο που λέει με δυνατή φωνή: Σήμερα ήλθε στον κόσμο η σωτηρία γιατί αναστήθηκε ο Χριστός σαν παντοδύναμος που είναι). β) «Σήμερα ο Κύριος μας, αφού έστησε το τρόπαιο της νίκης του εναντίον του θανάτου και διέλυσε την εξουσία του διαβόλου, μας χάρισε με την ανάσταση του τον δρόμο για τη σωτηρία μας. Ας χαιρόμαστε, λοιπόν, όλοι, ας χορεύουμε, ας ευφραινόμαστε. Γιατί, αν και ο Κύριός μας νίκησε και έστησε το τρόπαιο, είναι όμως δική μας η ευφροσύνη και η χαρά. Γιατί όλα τα έκανε για τη δική μας σωτηρία, και με τα μέσα εκείνα που μας πολέμησε ο διβάολος, με τα ίδια τον νίκησε ο Χριστός» (ιερός Χρυσόστομος) .

15)     Για να αναστήσει τον Αδάμ με όλο του το γένος: «Σώτερ μου, το ζων με και άθυτον ιερείον, ως Θεός, σεαυτόν εκουσίως, προσαγαγών τω Πατρί συνανέστησας, παγγενή τον Αδάμ, αναστάς εκ του τάφου» (Τροπάριο ΣΤ’ Ωδής Κανόνα Πάσχα, Ήχος Α’). (Σωτήρα μου, το ιερό σφάγιο, το γεμάτο ζωή και το αθυσίαστο ως Θεός πρόσφερες, Εσύ ο ίδιος με τη θέλησή Σου τον εαυτό Σου, στον Πατέρα ως θυσία, και ανέστησες, μαζί Σου τον Αδάμ μαζί με όλο το ανθρώπινο γένος, που κατάγεται απ’ αυτόν, όταν αναστήθηκες από τον Τάφο).

16)     Για να ανοίξει τις πύλες του Παραδείσου και να αγιάσει τους πιστούς: «Πάσχα ιερόν ημίν σήμερον αναδέδεικται Πάσχα καινόν, άγιον, Πάσχα μυστικόν, Πάσχα πανσεβάσμιον, Πάσχα Χριστός ο λυτρωτής, Πάσχα άμωμον, Πάσχα μέγα, Πάσχα των πιστών, Πάσχα το πύλας ημίν του παραδείσου ανοίξας, Πάσχα πάντας, αγιάζον πιστούς» (Τροπάριο των Αίνων του Πάσχα, Ήχος πλ. Α’). (= Το ιερό Πάσχα που είναι ο Χριστός παρουσιάστηκε σήμερα για μας. Πάσχα καινούργιο και άγιο. Πάσχα απόκρυφο κι άγνωστο. Πάσχα άξιο μεγάλου σεβασμού. Πάσχα που είναι ο Λυτρωτής Χριστός. Πάσχα, χωρίς κανένα ελάττωμα. Πάσχα, πολύ μεγάλο. Πάσχα που είναι των πιστών. Πάσχα που μας άνοιξε τις πόρτες του Παραδείσου. Πάσχα που αγιάζει όλους τους πιστούς).

17)     Για να μας λυτρώσει από τη λύπη: α) «Πάσχα το τερπνόν, Πάσχα Κυρίου Πάσχα, Πάσχα πανσεβάσμιον ημίν ανέτειλε, Πάσχα, εν χαρά αλλήλους περιπτυξώμεθα, ω Πάσχα λύτρον λύπης, και γαρ εκ τάφου σήμερον ώσπερ εκ παστού εκλάμψας Χριστός τα γύναια ώσπερ εκ παστού εκλάμψας Χριστός τα γύναια χαράς έπλησε λέγων. Κηρύξατε αποστόλοις» (Τροπάριο των Αίνων του Πάσχα, Ήχος πλ. Α’). (= Αυτό είναι το τερπνό Πάσχα. Το Πάσχα είναι Πάσχα του Κυρίου. Ανέτειλε για μας πολυσέβαστο Πάσχα. Είναι Πάσχα κι ας αγκαλιάσουμε ο ένας τον άλλον με χαρά. Ω Πάσχα, που μας λυτρώνεις από τη λύπη. Διότι σήμερα, από τον Τάφο, σαν από νυφικό δωμάτιο, αφού βγήκε λαμπρός ο Χριστός, γέμισε με χαρά τις γυναίκες λέγοντας: Κηρύξτε την Ανάστασή μου στους Αποστόλους). β) «Όταν λοιπόν βλέπεις ότι, όχι μόνον οι άγγελοι και όλες οι ουράνιες δυνάμεις, αλλά και ο ίδιος ο Κύριος των αγγέλων γιορτάζει μαζί μας, τι σου λείπει πια για να χαίρεσαι πολύ; Κανένας λοιπόν ας μην είναι θλιμμένος σήμερα εξαιτίας της φτώχειας του, γιατί σήμερα είναι πνευματική γιορτή» (ιερός Χρυσόστομος) .

18)     Για να φωτίσει τους ανθρώπους: «Εν τω σταυρώ σου κατήργησας την του ξύλου κατάραν, εν τη ταφή σου ενέκρωσας του θανάτου, το κράτος, εν δε τη εγέρσει σου εφώτισας το γένος των ανθρώπων, διά τούτο σοι βρώμεν, ευεργέτα Χριστέ ο Θεός ημών, δόξα σοι» (Στιχηρό Εσπερινού του Πάσχα, Ήχος Β’). (= Χριστέ, στον σταυρό Σου κατάργησες την κατάρα, του να είναι κανείς καρφωμένος σε ξύλο σταυρού. Στην ταφή Σου νέκρωσες τη δύναμη του θανάτου. Και στην Ανάστασή Σου φώτισες το ανθρώπινο γένος. Γι’ αυτό και Σου φωνάζουμε. Ευεργέτη Χριστέ, ο Θεός μας, Σου ανήκει δοξολογία).

19)     Για να χορηγήσει στους ανθρώπους την αθανασία: «Των πατρικών σου κόλπων μη χωρισθείς, μονογενές Λόγε του Θεού, ήλθες επί γης διά φιλανθρωπίαν, άνθρωπος γενόμενος ατρέπτως, και σταυρόν και θάνατον υπέμεινας σαρκί, ο απαθής τη Θεότητι, αναστάς δε εκ νεκρών, αθανασίαν παρέσχες τω γένει των ανθρώπων, ως μόνος παντοδύναμος» (Τροπάριο των Αίνων, Τετάρτης της Διακαινισίμου, Ήχος Δ’). (= Μονάκριβε Λόγε του Θεού, χωρίς να αποχωρισθείς από τους κόλπους του Πατέρα Σου, ήλθες επάνω στη γη από φιλανθρωπία, και έγινες άνθρωπος χωρίς να αλλάξει η Θεότητά Σου. Και υπέμεινες σταυρό και θάνατο με τη σάρκα, Εσύ που είσαι απαθής στη Θεότητα. Και όταν αναστήθηκες από τους νεκρούς, ως μόνος παντοδύναμος έδωσες την αθανασία στο ανθρώπινο γένος).

20)     Για να γίνει ο θάνατος μας κοίμηση: «Σε πολλά σημεία της Παλαιάς Διαθήκης θα βρεις να ονομάζεται η αναχώρηση από τη ζωή αυτή θάνατος και άδης. Αφότου όμως ο Χριστός και Θεός μας, προσφέρθηκε θυσία και αναστήθηκε, έβγαλε από τη μέση και αυτές τις ονομασίες ο φιλάνθρωπος Κύριος και έφερε καινούργια και παράξενη συμπεριφορά στη ζωή μας. Γιατί, αντί για θάνατος λέγεται στο εξής κοίμηση και ύπνος και αναχώρηση από τη ζωή αυτή» (ι. Χρυσόστομος) .