Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 1η Αυγούστου, κείμενο-μετάφραση – σχόλια.

Ευαγγελιστής Ματθαίος κεφάλαιο ιζ΄ στίχοι: 14-23


Κείμενο:

Και ελθόντων αυτών προς τον όχλον προσήλθεν αυτώ άνθρωπος γονυπετών αυτόν και λέγων· Κύριε, ελέησόν μου τον υιόν, ότι σεληνιάζεται και κακώς πάσχει· πολλάκις γαρ πίπτει εις το πυρ και πολλάκις εις το ύδωρ. Και προσήνεγκα αυτόν τοις μαθηταίς σου, και ουκ ηδυνήθησαν αυτόν θεραπεύσαι. Αποκριθείς δε ο Ιησούς είπεν· ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη! Έως πότε έσομαι μεθ΄ υμών; Έως πότε ανέξομαι υμών; Φέρετέ μοι αυτόν ώδε. Και επετίμησεν αυτώ ο Ιησούς, και εξήλθεν απ΄ αυτού το δαιμόνιον και εθεραπεύθη ο παις από της ώρας εκείνης. Τότε προσελθόντες οι μαθηταί τω Ιησού κατ΄ ιδίαν είπον· διατί ημείς ουκ ηδυνήθημεν εκβαλείν αυτό; Ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· δια την απιστίαν υμών. Αμήν γαρ λέγω υμίν, εάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν. Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία. Αναστρεφομένων δε αυτών εις την Γαλιλαίαν είπεν αυτοίς ο Ιησούς· μέλλει ο υιός του ανθρώπου παραδίδοσθαι εις χείρας ανθρώπων και αποκτενούσιν αυτόν, και τη τρίτη ημέρα εγερθήσεται. Και ελυπήθησαν σφόδρα.

Μετάφραση:

Όταν έφτασε ο Ιησούς στο πλήθος, τον πλησίασε ένας άνθρωπος, γονάτισε μπροστά του και του είπε: «Κύριε, σπλαχνίσου το γιο μου, γιατί είναι επιληπτικός και υποφέρει· πολλές φορές μάλιστα πέφτει στη φωτιά και στο νερό. Τον έφερα στους μαθητές σου, αλλά δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν». Ο Ιησούς απάντησε: «Γενιά άπιστη και διεφθαρμένη, ως πότε θα είμαι μαζί σας; Ως πότε θα σας ανέχομαι; Φέρτε τον μου εδώ». Ο Ιησούς επιτίμησε το δαιμόνιο, και βγήκε απ΄ αυτόν· από εκείνη την ώρα το παιδί γιατρεύτηκε. Πήγαν τότε ιδιαιτέρως στον Ιησού οι μαθητές και τον ρώτησαν: «Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να το βγάλουμε;» «Εξαιτίας της απιστίας σας», τους είπε ο Ιησούς. «Σας βεβαιώνω πως, αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο σιναπιού, θα λέτε σ΄ αυτό το βουνό, πήγαινε από ΄δω εκεί, και θα πηγαίνει· και τίποτα δε θα είναι αδύνατο για σας. Αυτό το δαιμονικό γένος δε βγαίνει παρά μόνο με προσευχή και νηστεία». Ενώ οι μαθητές περιέρχονταν τη Γαλιλαία, τους είπε ο Ιησούς: «Ο Υιός του Ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων· θα τον θανατώσουν, και την τρίτη μέρα θα αναστηθεί» Και λυπήθηκαν πάρα πολύ.

Σχόλια:

ΠΟΤΕ ΜΑΣ ΑΚΟΥΕΙ Ο ΘΕΟΣ

«Διατί ημείς ουκ ηδυνήθημεν;»

ΣΥΧΝΑ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ προσευχόμαστε στο Θεό. Τον παρακαλούμε για κάτι, που τελικά όμως δεν πραγματοποιείται. Το αίτημα μας δεν εκπληρώνεται. Η ικεσία μας δεν βρίσκει ανταπόκριση.
Και αυτό που ζητούμε από τον Θεό δεν είναι κάτι το παράλογο ή το αθέμιτο. Διότι οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι δεν δικαιούμαστε, δεν είναι καν επιτρεπτό να παρακαλούμε τον Θεό για πράγματα που είναι αντίθετα προς το Ευαγγέλιο Του, για πράγματα των οποίων η εκπλήρωση ικανοποιεί τον εγωισμό και την αρρωστημένη φαντασία μας.
Ζητούμε, λοιπόν, πράγματα λογικά και θεμιτά. Παρακαλούμε για κάτι που δεν αντιτίθεται στο θέλημα του Θεού. Ωστόσο απάντηση δεν παίρνουμε, το αίτημα μας δεν ικανοποιείται. Και πολύ φυσικά τότε αναρωτιόμαστε; Γιατί; Γιατί δεν απαντά στην προσευχή μας ο Θεός;
Στο ερώτημα αυτό, που ακούμε να διατυπώνουν συχνά πολλοί αδελφοί μας χριστιανοί, έρχεται να δώσει απάντηση η σημερινή ευαγγελική περικοπή.

Η θαυμαστή ίαση του σεληνιαζομένου νέου

ΚΑΠΟΤΕ ΠΡΟΣΗΛΘΕ στον Χριστό ένας δυστυχισμένος πατέρας. Ο γιος του ήταν άρρωστος, σεληνιαζόταν και υπέφερε φρικτά. «Πολλάκις γαρ πίπτει εις το πυρ και πολλάκις εις το ύδωρ», ανέφερε στον Ιησού με πόνο ο πατέρας. Αρχικά τον είχε οδηγήσει στους μαθητές του Κυρίου, αλλά εκείνοι δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν. Ο Κύριος επιπλήττει το ακάθαρτο πνεύμα, και το δυστυχισμένο μέχρι εκείνη την ώρα παιδί ελευθερώνεται από την δαιμονική ενέργεια.
Οι μαθητές τότε πλησίασαν ιδιαιτέρως τον Χριστό και τον ρώτησαν: «Διατί ημείς ουκ ηδυνήθημεν εκβαλείν αυτό;». Δηλαδή, γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να βγάλουμε αυτό το δαιμόνιο; Και ο Κύριος απάντησε: «Δια την απιστίαν υμών». Αιτία της αδυναμίας τους ήταν η αδύναμη πίστη, είτε η δική τους είτε, ίσως, του πατέρα και όσων παρευρίσκονταν.

Ο Θεός μας ακούει όταν πιστεύουμε ακλόνητα

Η ΙΔΙΑ ΑΙΤΙΑ βρίσκεται πίσω από τη σιωπή του Θεού και στη δική μας προσευχή, στα διάφορα αιτήματα που του απευθύνουμε. Ο Θεός σιωπά στην προσευχή μας γιατί προσευχόμαστε χωρίς βαθιά και ζωντανή πίστη. Τα όσα του ζητούμε μένουν ανεκπλήρωτα και αναπάντητα, διότι δεν τον πλησιάζουμε με εμπιστοσύνη και δεν τον παρακαλούμε με θερμή αγάπη και καθαρή καρδιά. Αυτό μας επισημαίνει ο απόστολος Παύλος: «Πιστεύσαι γαρ δει τον προσερχόμενον τω Θεώ ότι έστι και τοις εκζητούσιν αυτόν μισθαποδότης γίνεται» (Εβρ. 11,6). Η πίστη – η εμπιστοσύνη δηλαδή – και η αγάπη προς τον Θεό ανοίγει τον δρόμο και της αληθούς επικοινωνίας μαζί Του. «Ο αγαπών τον Θεόν», διδάσκει ο άγιος Νείλος ο Ασκητής, «τούτω ως πατρί αεί συνομιλεί».
Ο ίδιος ο Κύριος μας έχει διδάξει: «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν, ζητείτε και ευρήσετε, κρούετε και ανοιγήσεται υμίν» (Ματθ. 7. 7). Μόνο που αυτό πρέπει να γίνεται με θερμή πίστη, όπως επισημαίνει αλλού: «Όσα αν αιτήσητε εν τη προσευχή πιστεύοντες λήψεσθε» (Ματθ. 21,22). Και όπως πάλι ο ίδιος υπογραμμίζει στο σημερινό Ευαγγέλιο, «αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο σιναπιού θα λέτε σ’ αυτό το βουνό πήγαινε από δω εκεί και θα πηγαίνει. Και κανένα πράγμα δεν θα είναι αδύνατο για σας» (στιχ. 20).

Ο Θεός μας ακούει όταν προσευχόμαστε θερμά

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΟΜΩΣ προσθέτει και κάτι άλλο που φωτίζει το ερώτημα των μαθητών Του: «Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία». Δηλαδή, αυτό το είδος των δαιμονίων δεν βγαίνει από τον άνθρωπο που έχει καταληφθεί από αυτό, παρά μόνο με προσευχή και νηστεία. Η χριστιανική μας υπόσταση δεν ορίζεται μόνο από την πίστη, μια πίστη θεωρητική και άκαρπη πολλές φορές. Αξεχώριστο και συστατικό της στοιχείο είναι και η πράξη, η εν Χριστώ ζωή. Και δυο από τις βασικές εκδηλώσεις μιας γνήσιας χριστιανικής ζωής είναι η προσευχή και η νηστεία.
Για να μας ακούσει ο Θεός οφείλουμε να προσευχόμαστε. Να προσευχόμαστε με εμπιστοσύνη και θερμή διάθεση, με επιμονή και αφοσίωση. Στο ναό μαζί με όλους τους άλλους αδελφούς μας. Στο δρόμο, στην πόλη, στην εξοχή. Την ημέρα, τη νύχτα. Τίποτε δεν υπάρχει πιο γλυκό από την θερμή, την πύρινη προσευχή. Αλλά και τίποτε δραστικότερο. «Πανοπλία γαρ ως αληθώς ουράνιος η θεία προσευχή» παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Και αυτό αποδεικνύεται από την προσευχή των Αγίων, με τη δύναμη της οποίας γίνονται θαύματα.

Ο Θεός μας ακούει και όταν νηστεύουμε θεαρέστως

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΔΙΠΛΑ στην προσευχή τοποθετεί και τη νηστεία. Με την προσευχή επιδιώκουμε να συναντήσουμε τον Θεό και να συνομιλήσουμε μαζί Του. Αλλά κάτι τέτοιο προϋποθέτει την ελευθερία από τα πάθη μας. Την αποδέσμευση μας από οποιαδήποτε δεσμά που μας κρατούν αιχμαλώτους και ανακόπτουν την επιθυμία μας για μια γνήσια προσευχή. Στην προσπάθεια αυτή βοηθά η νηστεία, η κακοπάθεια γενικότερα του σώματος. Δυστυχώς η υλιστική νοοτροπία της εποχής μας δεν επιτρέπει σε πολλούς ανθρώπους να κατανοήσουν την αξία της νηστείας και γενικότερα της σωματικής ασκήσεως της νηστείας και γενικότερα της σωματικής ασκήσεως για λόγους πνευματικούς. Ωστόσο θα πρέπει να γίνει απολύτως σαφές ότι προσευχή χωρίς άσκηση δεν υπάρχει. Προσευχή χωρίς αγώνα πνευματικό δεν επιτυγχάνεται. Προσευχή χωρίς την υπερνίκηση του σαρκικού φρονήματος είναι αδύνατον να κατορθώσουμε.
Αυτό φαίνεται ολοκάθαρα στη ζωή των Αγίων. Την προσπάθεια τους για προσευχή συνόδευε και η άσκηση του σώματος. Η προσευχή τους ενίσχυε τον αγώνα τους. Και ο αγώνας τους ενδυνάμωνε την προσευχή τους. Η νηστεία κατά την απλανή διδασκαλία των θεοφόρων Πατέρων μας αποτελεί ένα πνευματικό αγώνισμα. Φυγαδεύει τους δαίμονες. Ελευθερώνει τον άνθρωπο από την κυριαρχία των παθών. Νεκρώνει τις σαρκικές επιθυμίες. Δυναμώνει την προσευχή. Και εξαγνίζοντας το νου τον ανεβάζει μέχρι τον θρόνο του Θεού.

Μια προσευχή που έγινε εισακουστή αμέσως

ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟΝ Ευεργετινό ότι κάποτε στο όρος Σινά ασκήτευε ένας γέροντας ασκητής. Μια μέρα στην έρημο τον συνάντησε ένας νεότερος μοναχός και του είπε με αναστεναγμό:
- Πάτερ μου, ταλαιπωρούμαστε πολύ εξαιτίας της ανομβρίας.
- Γιατί, ρώτησε ο γέροντας, δεν προσεύχεστε και δεν παρακαλείτε τον Θεό να βρέξει;
- Και προσευχόμαστε, απάντησε ο αδελφός, και λιτανείες κάνουμε. Αλλά δεν βρέχει.
- Ασφαλώς, λέει πάλι ο ασκητής, δεν θα προσεύχεσθε εντατικά και από τα βάθη της ψυχής σας. Θέλεις, λοιπόν, να το διαπιστώσεις και συ; Ας προσευχηθούμε μαζί.
Τότε ο γέροντας ασκητής ύψωσε τα χέρια του προς τον ουρανό και προσευχήθηκε. Και αμέσως άρχισε να βρέχει!

* * *

Αδελφοί μου,
Χρειαζόμαστε μια ζωντανή και αταλάντευτη πίστη. Και όταν μαζί με την πίστη συμπορεύεται η θερμή προσευχή και το αγώνισμα της νηστείας, ο Θεός ακούει αυτά για τα οποία τον παρακαλούμε.

Πρεσβύτερος Δημήτριος Λ. Λάμπρου