Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου.
Ευαγγελιστής Μάρκος η΄34- θ΄1.
Κείμενο:
Και προσκαλεσάμενος τον όχλον συν τοις μαθηταίς αυτού είπεν αυτοίς· όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι. ος γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν· ος δ΄ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν. τί γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού; ος γαρ εάν επαισχυνθή με και τους εμούς λόγους εν τη γενεά ταύτη τη μοιχαλίδι και αμαρτωλώ, και ο υιός του ανθρώπου επαισχυνθήσεται αυτόν όταν έλθη εν τη δόξη του πατρός αυτού μετά των αγγέλων των αγίων. Και έλεγεν αυτοίς· αμήν λέγω υμίν ότι εισί τίνες των ώδε εστηκότων, οίτινες ου μη γεύσωνται θανάτου έως αν ίδωσι την βασιλείαν του Θεού εληλυθυίαν εν δυνάμει.
Ευαγγελιστής Μάρκος η΄34- θ΄1.
Κείμενο:
Και προσκαλεσάμενος τον όχλον συν τοις μαθηταίς αυτού είπεν αυτοίς· όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι. ος γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν· ος δ΄ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν. τί γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού; ος γαρ εάν επαισχυνθή με και τους εμούς λόγους εν τη γενεά ταύτη τη μοιχαλίδι και αμαρτωλώ, και ο υιός του ανθρώπου επαισχυνθήσεται αυτόν όταν έλθη εν τη δόξη του πατρός αυτού μετά των αγγέλων των αγίων. Και έλεγεν αυτοίς· αμήν λέγω υμίν ότι εισί τίνες των ώδε εστηκότων, οίτινες ου μη γεύσωνται θανάτου έως αν ίδωσι την βασιλείαν του Θεού εληλυθυίαν εν δυνάμει.
Μετάφραση:
Ο Ιησούς κάλεσε τότε τον κόσμο μαζί με τους μαθητές και τους είπε: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει το σταυρό του κι ας με ακολουθεί. Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του θα τη χάσει· όποιος όμως χάσει τη ζωή του εξαιτίας μου και εξαιτίας του ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει. Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο αλλά χάσει τη ζωή του; Τι μπορεί να δώσει ο άνθρωπος αντάλλαγμα για τη ζωή του; Όποιος, ζώντας μέσα σ΄ αυτή τη γενιά την άπιστη κι αμαρτωλή, ντραπεί για μένα και για τη διδασκαλία μου, θα ντραπεί γι΄ αυτόν και ο Υιός του Ανθρώπου, όταν έρθει με όλη τη λαμπρότητα του Πατέρα του, μαζί με τους αγίους αγγέλους». Τους έλεγε ακόμη ο Ιησούς: «Σας βεβαιώνω πως υπάρχουν μερικοί ανάμεσα σ΄ αυτούς που βρίσκονται εδώ, οι οποίοι δε θα γευτούν το θάνατο, πριν δουν να έρχεται δυναμικά η βασιλεία του Θεού
Σχόλια:
ΦΙΛΑΥΤΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ
«Ός γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι,
απολέσει αυτήν. Ός δ’ αν απολάση την εαυτού ψυχήν
ένεκεν εμού και του Ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν»
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ της ανθρώπινης ψυχής, που προσβάλλει ιδιαίτερα τους ανθρώπους της εποχής μας, είναι κα ιη φιλαυτία. Και φιλαυτία σημαίνει μια υπερβολική, μια αρρωστημένη αγάπη του εαυτού μας και πιο συγκεκριμένα του σώματος μας. Οι Πατέρες και οι πευματικοί διδάκαλοι μας θεωρούν την φιλαυτία αρχή, μητέρα και τροφό όλων των κακών και των παθών. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής διδάσκει ότι η φιλαυτία είναι «η προς το σώμα εμπαθής και άλογος φιλία», στην οποία «αντίκειται αγάπη και εγκράτεια». Ο ίδιος μας επισημαίνει ακόμη ότι «ο έχων την φιλαυτίαν, έχει πάντα τα πάθη» και ότι η φιλαυτία «πάντων των εμπαθών λογισμών αιτία καθίσταται».
Στους αντίποδες της φιλαυτίας βρίσκεται η αυταπάρνηση, ο αγώνας να υπερβούμε τον εαυτό μας, να σπάσουμε τον κλοιό του ευχάριστου και του φιλήδονου και να επιδιώξουμε το ωφέλιμο και το φιλόθεο. Αυτό ακριβώς το νόημα έχουν και τα λογια του Χριστού μας που ακούσαμε στη σημερινή ευαγγελική περικοπή: «Όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, αυτός θα τη χάσει. Όποιος όμως χάσει τη ζωή του εξαιτίας μου και εξαιτίας του ευαγγελίου, αυτός θα την σώσει».
Αλλά ας προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στα λόγια του Κυρίου.
Παρούσα και μέλλουσα ζωή
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΟΥ οφείλουμε να προσέξουμε είναι η διπλή σημασία της λέξεως ψυχή στον παρόντα στίχο. Όταν ο Κύριος λέει: «Ός αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι», και «ός δ’ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου», εννοεί την φυσική ζωή, τη ζωή των αισθήσεων. Αντίθετα, όταν λέει στο πρώτο ημιστίχιο «απολέσει αυτήν», και στο δεύτερο «ούτος σώσει αυτήν», εννοεί την αιώνια και αληθινή ζωή.
Θεμελιώδης σκοπός του χριστιανού είναι η κατάκτηση της βασιλείας του Θεού. Να εισέλθει στην ουράνια Βασιλεία. Να αναδειχθεί κοινωνός της θείας ζωής, της αληθινής και αιώνιας. Η παρούσα ζωή έχει αξία όχι αυτή καθ’ εαυτήν, από μόνη της. Αλλά σε συνάρτηση με την αιώνια ζωή. Διότι μας προετοιμάζει για να συμμετάσχουμε σ’ αυτήν.
Επομένως δεν αυτονομείται η παρούσα ζωή. Και δεν αυτοκαταξιώνεται. Αποκτά αξία και παίρνει νόημα όταν συνδέεται στενά με τη βασική επιδίωξη του χριστιανού, που είναι να ζει τη ζωή του Χριστού και να ακολουθεί το θέλημα του Θεού.
Το πάθος της φιλαυτίας
ΧΑΡΙΝ ΑΥΤΗΣ της επιδιώξεως οι χριστιανοί δεν διστάζουμε να θυσιάσουμε πολλά από τα ευχάριστα της παρούσης ζωής. Πολλά που άλλοι άνθρωποι, όχι απλώς επιζητούν, αλλά πιστεύουν ότι με αυτά και μόνο οι άνθρωποι ζουν ευτυχισμένα. Και αυτό ακριβώς το κυνήγι όλων εκείνων που προκαλούν ευχαρίστηση και κολακεύουν τις αισθήσεις γεννά και αυξάνει στην ψυχή το πάθος της φιλαυτίας.
Οι χριστιανοί δεν μπορεί να είναι φίλαυτοι. Η φιλαυτία αποτελεί πάθος, πάθος που αν δεν καταπολεμηθεί, γεννά μέσα μας την εμπάθεια και τελικά μας εξωθεί στην αμαρτία. Και καθώς γράφει ο απόστολος Παύλος, κατά τους «χαλεπούς καιρούς» των «εσχάτων ημερών» οι άνθρωποι, κοντά στα άλλα, θα είναι «φίλαυτοι» και «φιλήδονοι μάλλον ή φιλόθεοι» (Β’ Τιμ. 3, 1-4).
Η φιλαυτία μας κάνει να λησμονούμε τον Θεό και δεν μας αφήνει να αγαπούμε με ειλικρίνεια τους άλλους. Ο φίλαυτος ειδωλοποιεί τον εαυτό του, τα ένστικτα και τις επιθυμίες του, και ζει με αποκλειστικό σκοπό την ικανοποίηση τους. «Παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός και η επιθυμία των οφθαλμών» (Α’ Ιω.2, 16) γίνεται γι’ αυτόν σκοπός ζωής. Καθημερινή επιδίωξη. Έτσι ο νους του φίλαυτου σκοτίζεται. Η συνείδηση του διαστρέφεται. Οι ηθικές αντιστάσεις του πέφτουν. Και πλανώμενος φτάνει στο σημείο να πιστεύει ότι η ζωή των ενστίκτων και των αλόγων επιθυμιών – η ζωή δηλαδή του «παλαιού ανθρώπου» που φθείρεται και διαφθείρεται στην προσπάθεια του να ικανοποιήσει «τις επιθυμίες της απάτης» (Εφ. 2,22) – αποτελεί το πλήρωμα της αληθινής ευτυχίας!
Η αυταπάρνηση,
θεμελιώδες γνώρισμα της εν Χριστώ ζωής
ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ της φιλαυτίας είναι η αυταπάρνηση, το πνεύμα της θυσίας και της κακοπάθειας. Είναι αυτό που ο Κύριος σήμερα στο Ευαγγέλιο Του ονομάζει «απώλεια» της ζωής «ένεκεν αυτού και του ευαγγελίου». Ο χριστιανός δεν ζει για τον εαυτό του, ζει για τον Χριστό και είναι αφοσιωμένος στο Ευαγγέλιο Του. Ζει την εσταυρωμένη ζωή που εκφράζει ο σταυρός του Κυρίου. Και επαναλαμβάνει κι αυτός καθημερινά μαζί με τον Απόστολο: «Εμοί κόσμος εσταύρωται καγώ τω κόσμω» (Γαλ. 6, 14) και "Χριστώ συνεσταύρωμαι. Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2, 20).
Η ζωή του Χριστού προσδιορίζεται από το θέλημα του Θεού. Τα κριτήρια ζωής είναι αυτά που ορίζει η ευαγγελική διδασκαλία. Επιθυμίες, επιδιώξεις, όνειρα, τα πάντα υποτάσσει στο νόμο του Θεού. Όλα τα εντάσσει στα πλαίσια της θεμελιώδους επιδιώξεως του που είναι η είσοδος του στη Βασιλεία του Θεού, η συμμετοχή του στην αιώνια και αληθινή ζωή. "Ηγείται τα πάντα σκύβαλα", θεωρεί τα πάντα σκουπίδια, όπως γράφει ο Παύλος προς τους χριστιανούς των Φιλίππων, «ίνα Χριστόν κερδήση» (Φιλ. 3,8). Η αγάπη του Χριστού και ο πόθος της Βασιλείας Του δίνει τόση δύναμη στον Χριστιανισμό, ώστε να μπορεί να πολεμά τη φιλαυτία και να εγκολπώνεται το πνεύμα της αυταπάρνησης και της εκούσιας κακοπάθειας.
* * *
Αδελφοί μου,
Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Χριστός είναι απαιτητικός από μας τους μαθητές Του. Το Ευαγγέλιο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η χριστιανική ζωή απαιτεί να υπερνικήσουμε τη φιλαυτία μας και να ενστερνιστούμε το πνεύμα της αυταπάρνησης.
Ακόμη έχουμε χρέος να μη λησμονούμε ότι δεν ζούμε αποκλειστικά για το σήμερα του παρόντος κόσμου αλλά κυρίως για το αύριο της θείας Βασιλείας, το αύριο της αιώνιας κοινωνίας μας με τον ζώντα και αληθινό Θεό. Και για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να υποβληθούμε σε οποιαδήποτε θυσία.
Σχόλια:
ΦΙΛΑΥΤΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ
«Ός γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι,
απολέσει αυτήν. Ός δ’ αν απολάση την εαυτού ψυχήν
ένεκεν εμού και του Ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν»
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ της ανθρώπινης ψυχής, που προσβάλλει ιδιαίτερα τους ανθρώπους της εποχής μας, είναι κα ιη φιλαυτία. Και φιλαυτία σημαίνει μια υπερβολική, μια αρρωστημένη αγάπη του εαυτού μας και πιο συγκεκριμένα του σώματος μας. Οι Πατέρες και οι πευματικοί διδάκαλοι μας θεωρούν την φιλαυτία αρχή, μητέρα και τροφό όλων των κακών και των παθών. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής διδάσκει ότι η φιλαυτία είναι «η προς το σώμα εμπαθής και άλογος φιλία», στην οποία «αντίκειται αγάπη και εγκράτεια». Ο ίδιος μας επισημαίνει ακόμη ότι «ο έχων την φιλαυτίαν, έχει πάντα τα πάθη» και ότι η φιλαυτία «πάντων των εμπαθών λογισμών αιτία καθίσταται».
Στους αντίποδες της φιλαυτίας βρίσκεται η αυταπάρνηση, ο αγώνας να υπερβούμε τον εαυτό μας, να σπάσουμε τον κλοιό του ευχάριστου και του φιλήδονου και να επιδιώξουμε το ωφέλιμο και το φιλόθεο. Αυτό ακριβώς το νόημα έχουν και τα λογια του Χριστού μας που ακούσαμε στη σημερινή ευαγγελική περικοπή: «Όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, αυτός θα τη χάσει. Όποιος όμως χάσει τη ζωή του εξαιτίας μου και εξαιτίας του ευαγγελίου, αυτός θα την σώσει».
Αλλά ας προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στα λόγια του Κυρίου.
Παρούσα και μέλλουσα ζωή
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΟΥ οφείλουμε να προσέξουμε είναι η διπλή σημασία της λέξεως ψυχή στον παρόντα στίχο. Όταν ο Κύριος λέει: «Ός αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι», και «ός δ’ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου», εννοεί την φυσική ζωή, τη ζωή των αισθήσεων. Αντίθετα, όταν λέει στο πρώτο ημιστίχιο «απολέσει αυτήν», και στο δεύτερο «ούτος σώσει αυτήν», εννοεί την αιώνια και αληθινή ζωή.
Θεμελιώδης σκοπός του χριστιανού είναι η κατάκτηση της βασιλείας του Θεού. Να εισέλθει στην ουράνια Βασιλεία. Να αναδειχθεί κοινωνός της θείας ζωής, της αληθινής και αιώνιας. Η παρούσα ζωή έχει αξία όχι αυτή καθ’ εαυτήν, από μόνη της. Αλλά σε συνάρτηση με την αιώνια ζωή. Διότι μας προετοιμάζει για να συμμετάσχουμε σ’ αυτήν.
Επομένως δεν αυτονομείται η παρούσα ζωή. Και δεν αυτοκαταξιώνεται. Αποκτά αξία και παίρνει νόημα όταν συνδέεται στενά με τη βασική επιδίωξη του χριστιανού, που είναι να ζει τη ζωή του Χριστού και να ακολουθεί το θέλημα του Θεού.
Το πάθος της φιλαυτίας
ΧΑΡΙΝ ΑΥΤΗΣ της επιδιώξεως οι χριστιανοί δεν διστάζουμε να θυσιάσουμε πολλά από τα ευχάριστα της παρούσης ζωής. Πολλά που άλλοι άνθρωποι, όχι απλώς επιζητούν, αλλά πιστεύουν ότι με αυτά και μόνο οι άνθρωποι ζουν ευτυχισμένα. Και αυτό ακριβώς το κυνήγι όλων εκείνων που προκαλούν ευχαρίστηση και κολακεύουν τις αισθήσεις γεννά και αυξάνει στην ψυχή το πάθος της φιλαυτίας.
Οι χριστιανοί δεν μπορεί να είναι φίλαυτοι. Η φιλαυτία αποτελεί πάθος, πάθος που αν δεν καταπολεμηθεί, γεννά μέσα μας την εμπάθεια και τελικά μας εξωθεί στην αμαρτία. Και καθώς γράφει ο απόστολος Παύλος, κατά τους «χαλεπούς καιρούς» των «εσχάτων ημερών» οι άνθρωποι, κοντά στα άλλα, θα είναι «φίλαυτοι» και «φιλήδονοι μάλλον ή φιλόθεοι» (Β’ Τιμ. 3, 1-4).
Η φιλαυτία μας κάνει να λησμονούμε τον Θεό και δεν μας αφήνει να αγαπούμε με ειλικρίνεια τους άλλους. Ο φίλαυτος ειδωλοποιεί τον εαυτό του, τα ένστικτα και τις επιθυμίες του, και ζει με αποκλειστικό σκοπό την ικανοποίηση τους. «Παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός και η επιθυμία των οφθαλμών» (Α’ Ιω.2, 16) γίνεται γι’ αυτόν σκοπός ζωής. Καθημερινή επιδίωξη. Έτσι ο νους του φίλαυτου σκοτίζεται. Η συνείδηση του διαστρέφεται. Οι ηθικές αντιστάσεις του πέφτουν. Και πλανώμενος φτάνει στο σημείο να πιστεύει ότι η ζωή των ενστίκτων και των αλόγων επιθυμιών – η ζωή δηλαδή του «παλαιού ανθρώπου» που φθείρεται και διαφθείρεται στην προσπάθεια του να ικανοποιήσει «τις επιθυμίες της απάτης» (Εφ. 2,22) – αποτελεί το πλήρωμα της αληθινής ευτυχίας!
Η αυταπάρνηση,
θεμελιώδες γνώρισμα της εν Χριστώ ζωής
ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ της φιλαυτίας είναι η αυταπάρνηση, το πνεύμα της θυσίας και της κακοπάθειας. Είναι αυτό που ο Κύριος σήμερα στο Ευαγγέλιο Του ονομάζει «απώλεια» της ζωής «ένεκεν αυτού και του ευαγγελίου». Ο χριστιανός δεν ζει για τον εαυτό του, ζει για τον Χριστό και είναι αφοσιωμένος στο Ευαγγέλιο Του. Ζει την εσταυρωμένη ζωή που εκφράζει ο σταυρός του Κυρίου. Και επαναλαμβάνει κι αυτός καθημερινά μαζί με τον Απόστολο: «Εμοί κόσμος εσταύρωται καγώ τω κόσμω» (Γαλ. 6, 14) και "Χριστώ συνεσταύρωμαι. Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2, 20).
Η ζωή του Χριστού προσδιορίζεται από το θέλημα του Θεού. Τα κριτήρια ζωής είναι αυτά που ορίζει η ευαγγελική διδασκαλία. Επιθυμίες, επιδιώξεις, όνειρα, τα πάντα υποτάσσει στο νόμο του Θεού. Όλα τα εντάσσει στα πλαίσια της θεμελιώδους επιδιώξεως του που είναι η είσοδος του στη Βασιλεία του Θεού, η συμμετοχή του στην αιώνια και αληθινή ζωή. "Ηγείται τα πάντα σκύβαλα", θεωρεί τα πάντα σκουπίδια, όπως γράφει ο Παύλος προς τους χριστιανούς των Φιλίππων, «ίνα Χριστόν κερδήση» (Φιλ. 3,8). Η αγάπη του Χριστού και ο πόθος της Βασιλείας Του δίνει τόση δύναμη στον Χριστιανισμό, ώστε να μπορεί να πολεμά τη φιλαυτία και να εγκολπώνεται το πνεύμα της αυταπάρνησης και της εκούσιας κακοπάθειας.
* * *
Αδελφοί μου,
Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Χριστός είναι απαιτητικός από μας τους μαθητές Του. Το Ευαγγέλιο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η χριστιανική ζωή απαιτεί να υπερνικήσουμε τη φιλαυτία μας και να ενστερνιστούμε το πνεύμα της αυταπάρνησης.
Ακόμη έχουμε χρέος να μη λησμονούμε ότι δεν ζούμε αποκλειστικά για το σήμερα του παρόντος κόσμου αλλά κυρίως για το αύριο της θείας Βασιλείας, το αύριο της αιώνιας κοινωνίας μας με τον ζώντα και αληθινό Θεό. Και για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να υποβληθούμε σε οποιαδήποτε θυσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου