29 Αυγούστου - Η Αποτομή της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.

«Δεν σου επιτρέπεται από το νόμο του Θεού να έχεις τη γυναίκα του αδελφού σου, ο οποίος ακόμη ζει».

Λόγια του Τιμίου Προδρόμου, που αποτελούσαν μαχαιριές στις διεφθαρμένες συνειδήσεις του βασιλιά Ηρώδη Αντίπα, και της παράνομης συζύγου του Ηρωδιάδος, η οποία ήταν γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου.
Ο Ηρώδης, μη ανεχόμενος τους ελέγχους του Προδρόμου, τον φυλάκισε.

Σε κάποια γιορτή όμως των γενεθλίων του, ο Ηρώδης υποσχέθηκε με όρκο να δώσει στην κόρη της Ηρωδιάδος, Σαλώμη, ό,τι ζητήσει, διότι του άρεσε πολύ ο χορός της.

Τότε η αιμοβόρος Ηρωδιάδα είπε στην κόρη της να ζητήσει στο πιάτο το κεφάλι του Προδρόμου. Πράγμα που τελικά έγινε.
Έτσι ο ένδοξος Πρόδρομος του Σωτήρος, θα παραμένει στους αιώνες υπόδειγμα σε όλους όσους θέλουν να υπηρετούν την αλήθεια και να αγωνίζονται κατά της διαφθοράς, ανεξάρτητα από κινδύνους και θυσίες.

Η Εκκλησία εορτάζει την αποτομή της κεφαλής του Προδρόμου την 29η Αυγούστου.

Υμνολογική εκλογή.

Απολυτίκιον. Ήχος β’.
Μνήμη Δικαίου μετ’ εγκωμίων” σοι δε αρκέσει η μαρτυρία τουΚυρίου Πρόδρομε” ανεδείχθης γαρ όντως και Προφητών σεβασμιό¬τερος, ότι και εν ρείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τον κηρυττόμενον. Όθεν της αληθείας υπεραθλήσας χαίρων, ευηγγελίσω και τοις εν Άδη, θεόν φανερωθέντα εν σαρκί, τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου, και παρέχοντα ημίν, το μέγα έλεος.

Απόδοση.
Εχει γραφεί ότι η μνήμη του δικαίου συνοδεύεται από εγκώμια. Σε σένα όμως θα αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου, Πρόδρομε. Γιατί αναδείχθηκες ο πιο σεβαστός ανάμεσα στους προφήτες, αφού αξιώθηκες του μοναδικού προνομίου, να βαπτίσεις δηλ. στα ρείθρα του Ιορδάνη αυτόν που εκήρυττες. Ετσι αφού αγωνίσθηκες για την αλήθεια μέχρι τον μαρτυρικό θάνατο, με χαρά εκήρυξες το ευαγγέλιο και στον Αδη, ότι δηλαδή ο Θεός φανερώθηκε στη γη με ανθρώπινη σάρκα, και σηκώνει, και συγχωρεί τις αμαρτίες του κόσμου, και χαρίζει σε ‘μας το μέγα Του έλεος.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Μετά την α’ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ήχος πλ. α’.Τον συνάναρχον Λόγον.

Τον μεσίτην συμφώνως νόμου και χάριτος, οι πιστοί συνελθόντες ανευφημήσωμεν’ ότι μετάνοιαν ημίν προεκήρυξε, και Ηρώδην εμ¬φανώς, στηλιτεύσας ευθαρσώς, την κάραν αυτού ετμήθη’ και άρτι ζών μετ’ Αγγέλων, Χριστώ πρεσβεύει του σωθήναι ημάς.

Απόδοση.
Αυτόν που χωρίς σύγκρουση καμμιά υπήρξε ανάμεσα στο νόμο του Μωυσή και στο ευαγγέλιο του Χριστού, που έφερνε τη Χάρη στον κόσμο, ελάτε οι πιστοί να τον τιμήσουμε με ύμνους, αφού συγκεντρωθούμε, γιατί προ Χριστού εκήρυξε την μετάνοια, και φανερά αφού έλεγξε τον Ηρώδη με θάρρος, αποκεφαλίσθηκε. Και τώρα μάλλιστα, ζώντας ανάμεσα στους αγγέλους, πρεσβεύει στο Χριστό για τη σωτηρία μας.

Μετά την β’ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.

Τον εκ μήτρας Προφήτην αναδειχθέντα ημίν, και εκ στείρας φω¬στήρα τη οικουμένη φαιδρώς, προελθόντα εν ωδαίς ανυμνήσωμεν, του Χριστού τον Βαπτιστήν, και νικηφόρον αθλητήν, τον Πρόδρομον Ιωάννην’ πρεσβεύει γαρ τω Κυρίω, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.

Απόδοση.
Αυτόν που από τη μήτρα φανερώθηκε σε μας σαν προφήτης, αφού εσκίρτησε μόλις κατάλαβε τον Χριστό, και σαν αστέρι λαμπρό για την οικουμένη προήλθε από την στείρα Ελισαβετ, με χαρά ας τον ανυμνήσουμε με ψαλμούς, δηλαδή τον βαπτιστή του Χριστού και νικηφόρο αθλητή, τον πρόδρομο Ιωάννη, γιατί πρεσβεύει στον Κύριο να ελεήσει τις ψυχές μας.

Μετά δε τον Πολυέλεον, Κάθισμα. Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λόγον.

Εκ της στείρας εκλάμψας ψήφω θεού, και δεσμά διαρρήξας γλώσσης πατρός, έδειξας τον ήλιον, εωσφόρον αυγάζοντα’ και λαοίς εν ερήμω, τον Κτίστην εκήρυξας, τον Αμνόν τον αίροντα, του κόσμου τα πταίσματα” όθεν και προς ζήλον, βασιλέα ελέγξας, την ένδοξον κάραν σου, απετμήθης αοίδιμε, Ιωάννη πανεύφημε. Πρέ¬σβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την Αγίαν μνήμην σου.

Απόδοση.
Αφού με απόφαση του Θεού έλαμψες σαν αστέρι από τη στείρα Ελισάβετ, και έσπασες τα δεσμά της γλώσσας του πατέρα σου Ζαχαρία, έδειξες τον Ηλιο Χριστό να ανατέλλει σαν τον Εωσφόρο το πρωί, και στο λαό στην έρημο εκήρυξες τον Κτίστη, σαν αμνό που σηκώνει τις αμαρτίες του κόσμου. ΚΑΙ ΑΦΟΎ ΜΕ ΖΉΛΟ ΈΛΕΓΞΕς ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΈΑ, ΑΠΕΚΌΠΗ Η ΈΝΔΟΞΗ ΚΕΦΑΛΉ ΣΟΥ, Ιωάννη αξιομνημόνευτε και πανύμνητε. Πρέσβευε στον Χριστό και Θεό μας, να χαρίσει άφεση των αμαρτιών, σε όσους με πόθο εορτάζουν την αγία σου μνήμη.

Είτα το Στιχηρόν ιδιόμελον. Ήχος β’.

Της μετανοίας ο κήρυξ, Ιωάννη Βαπτιστά, εκτμηθείς σου την κάραν, την γήν ηγίασας’ ότι τον νόμον του θεού τοις πιστοίς ετράνωσας, και παρανομίαν εξηφάνισας. Ως παρεστηκώς τω θρόνω, του επουρανίου Βασιλέως Χριστού, αυτόν ικέτευε, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.

Απόδοση.
Ιωάννη βαπτιστή, που είσαι ο κήρικας της μετανοίας, αφού αποκεφαλίσθηκες, αγίασες τη γη, γιατί ανέδειξες σαν το σημαντικότερο για τους πιστούς τον νόμο του Θεού, οπότε εξαφάνισες με αυτόν τον τρόπο, την παρανομία. Τώρα που στέκεσαι πλάι στο θρόνο του Θεού και επουρανίου βασιλέως, ικέτευσέ Τον να ελεήσει τις ψυχές μας.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. α’.

Η του Προδρόμου ένδοξος αποτομή, οικονομία γέγονέ τις θεϊκή, ϊνα και τοις εν Άδη του Σωτήρος κηρύξη την έλευσιν. θρηνείτω ουν Ηρωδιάς, άνομον φόνον αιτήσασα’ ου νόμον γαρ τον του θεού, ου ζώντα αιώνα ηγάπησεν, αλλ’ επίπλαστον πρόσκαιρον.

Απόδοση.
Ηένδοξη αποκεφάλιση του προδρόμου υπήρξε σαν κάποια οικονομία θεική, για να κηρύξει ο θείος προφήτης και στον Αδη τον ερχομό του Σωτήρος Χριστού στη γη. Ας θρηνεί η Ηρωδιάς που ζήτησε παράνομο φόνο, γιατί δεν αγάπησε τον νόμο του Θεού, που εξασφαλίζει την αιώνια ζωή, αλλά κάτι πλαστό και πρόσκαιρο.

Ο Οίκος
Τα γενέσια του Ηρώδου, πάσιν εφάνησαν ανόσια” ότι εν μέσω των τρυφώντων, η Κεφαλή του νηστεύοντος, παρετέθη ώσπερ έδεσμα. Τη χαρά συνήφθη λύπη, και τω γέλωτι εκράθη πικρός οδυρμός’ ότι την κάραν του Βαπτιστού, πίνακι φέρουσα, επί πάντων εισήλθεν, ως είπεν η παίς’ και δια οίστρον, θρήνος επέπεσε πάσι τοις αριστήσασι τότε, συν τω βασιλεί’ ου γαρ έτερψεν εκείνους, ούτε Ηρώδην αυτόν’ φησί γάρ’ ελυπήθησαν λύπην ουκ αληθινήν, άλλ’ επίπλαστον πρόσκαιρον.

Απόδοση.
Τα γενέθλια του Ηρώδη σε όλους φάνηκαν βέβηλα, γιατί ανάμεσα σε αυτούς, που με τρυφή ζούσαν, σαν έδεσμα παρατέθηκε η κεφαλή του Προδρόμου, που παντα νήστευε. Με τη χαρά ενώθηκε η λύπη, και με το γέλιο αναμίχθηκε ο θρήνος ο πικρός,γιατί μπροστά στα μάτια όλων εισήλθε η κόρη, φέρνοντας σε πινάκιο το κεφάλι του βαπτιστού, και για την ακολασία έπεσε θρήνος σε όλους τους συνδαιτημόνες τότε μαζί με τον βασιλιά, γιατί δεν τους ευχαρίστησε τελικά ούτε τους καλεσμένους ούτε το βασιλιά. Αλλά όμως δεν λυπήθηκαν λύπη αληθινή, αλλά πλαστή και πρόσκαιρη.

Συναξάριον
Τη Κθ’ του αυτού μηνός «Αυγούστου», μνήμη της αποτομής της τιμίας Κεφα¬λής του αγίου ενδόξου Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.
Στίχοι.
Τέμνει κεφαλήν χειρ μιαιφόνος ξίφει, Του χείρα θέντος εις κεφαλήν Κυρίου.Εικάδι άμφ’ ενάτη Προδρόμου τάμεν αυχένα χαλκός.

Απέκοψε ένα χέρι φονικό την κεφαλή, αυτού που έθεσε το χέρι του στην κεφαλή του Κυρίου. Κατά την εικοστή ενάτη του μηνός ο χαλκός έκοψε την κεφαλή του προδρόμου.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη της οσίας Θεοδώρας της εν Θεσσαλονίκη, της εξ Αιγίνης καταγομένης.
Ταίς τού σού Προδρόμου Χριστέ πρεσβείαις, ελέησον καί σώσον ημάς.Αμήν.

Εξαποστειλάριον. Των Μαθητών.

Τον εν Προφήταις μείζονα γνωρισθέντα, και Αποστόλων πρόκριτον γεγονότα, ύμνοις εγκωμίων στεφανώσωμεν, τον Πρόδρομον της χάριτος” την κεφαλήν γαρ ετμήθη, δια τον νόμον Κυρίου.

Απόδοση.
Αυτόν που αναγνωρίσθηκε σαν μεγαλύτερος ανάμεσα στουςπροφήτες, και ξεχωριστός ανάμεσα στους αποστόλους, ελάτε να τον στεφανώσουμε με ύμνους εγκωμίων, τον πρόδρομο της χάριτος, γιατί αποκεφαλίσθηκε για τον νόμο του Κυρίου.

Έτερον. Ό ουρανόν τοις άστροις.

Ο ασελγής Ηρώδης, τον της αγνείας φυτουργόν, σε Βαπτιστά του Σωτήρος, καρατομήσας δολερώς, σου τους ελέγχους της γλώττης, τεμείν ουκ ίσχυσεν όλως.

Απόδοση.
Ο Αισχρός Ηρώδης, εσένα τον λειτουργό της καθαρότητος, τον βαπτιστή του Κυρίου, αφού αποκεφάλισε με δόλο, δεν απέφυγε τους ελέγχους της γλώσσας σου.

Δόξα των αίνων. Ήχος πλ. β’.

Πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράττεται. Ώ όρχημα δόλιον, και πότος μετά δόλου! Ο Βαπτιστής απετέμνετο, και Ηρώδης εταράττετο. Πρεσβείαις Κύριε, του σου Προδρόμου, την ειρήνην παράσχου ταις ψυχαίς ημών.

Απόδοση.
Πάλι τρελλάθηκε η Ηρωδιάδα, πάλι ταράσσεται. Ω δόλια οργή, ω φαγοπότι με δόλο γεμάτο. Ο βαπτιστής αποκεφαλιζόταν, και ο Ηρώδης ταραγμένος δεν μπορούσε να ησυχάσει. Με τις πρεσβείες, Κύριε του προδρόμου Σου, χάρισε στις ψυχές μας την ειρήνη Σου.

Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.