Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 17 Οκτωβρίου.
Ευαγγελιστής Λουκάς, κεφάλαιο ή στίχοι: 5-15.


Κείμενο:

Εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού. και εν τω σπείρειν αυτόν ο μεν έπεσε παρά την οδόν, και κατεπατήθη, και τα πετεινά του ουρανού κατέφαγεν αυτό· και έτερον έπεσεν επί την πέτραν, και φυέν εξηράνθη δια το μη έχειν ικμάδα· και έτερον έπεσεν εν τω μέσω των ακανθών, και συμφυείσαι αι άκανθαι απέπνιξαν αυτό· και έτερον έπεσεν εις την γην την αγαθήν, και φυέν εποίησε καρπόν εκατονταπλασίονα. ταύτα λέγων εφώνει· ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω. Επηρώτων δε αυτόν οι μαθηταί αυτού λέγοντες· τις είη η παραβολή αύτη. ο δε είπεν· υμίν δέδοται γνώναι τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού, τοις δε λοιποίς εν παραβολαίς, ίνα βλέποντες μη βλέπωσι και ακούοντες μη συνιώσιν. έστι δε αύτη η παραβολή· ο σπόρος εστίν ο λόγος του Θεού· οι δε παρά την οδόν εισιν οι ακούσαντες, είτα έρχεται ο διάβολος και αίρει τον λόγον από της καρδίας αυτών, ίνα μη πιστεύσαντες σωθώσιν. οι δε επί της πέτρας οι όταν ακούσωσι, μετά χαράς δέχονται τον λόγον, και ούτοι ρίζαν ουκ έχουσιν, οι προς καιρόν πιστεύουσι και εν καιρώ πειρασμού αφίστανται. το δε εις τας ακάνθας πεσόν, ούτοι εισίν οι ακούσαντες, και υπό μεριμνών και πλούτου και ηδονών τούβίου πορευόμενοι συμπνίγονται και ου τελεσφορούσι, το δε εν τη καλή γη, ούτοι εισίν οίτινες εν καρδία καλή και αγαθή ακούσαντες τον λόγον κατέχουσι και καρποφορούσιν εν υπομονή.

Μετάφραση:

«Βγήκε ο σποριάς για να σπείρει το σπόρο του· καθώς έσπερνε, μερικοί σπόροι έπεσαν στο δρόμο, όπου καταπατήθηκαν και τους έφαγαν τα πουλιά. Άλλοι έπεσαν στις πέτρες και, όταν φύτρωσαν, ξεράθηκαν, γιατί δεν είχε υγρασία. Άλλοι σπόροι έπεσαν ανάμεσα σε αγκάθια και, όταν αυτά φύτρωσαν μαζί τους, τους έπνιξαν. Άλλοι όμως έπεσαν στο γόνιμο έδαφος, φύτρωσαν κι έδωσαν καρπό εκατό φορές περισσότερο». Αφού τα είπε όλα αυτά, πρόσθεσε με έμφαση: «Όποιος έχει αυτιά για ν΄ ακούει ας τα ακούει». Οι μαθητές του τότε τον ρώτησαν: «Τι σημαίνει η παραβολή αυτή;» Εκείνος τους απάντησε: «Σ΄ εσάς έδωσε ο Θεός να γνωρίζεται τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού, ενώ στους υπολοίπους αυτά δίνονται με παραβολές, ώστε να κοιτάζουν και να μη βλέπουν και ν΄ ακούνε αλλά να μην καταλαβαίνουν». «Η παραβολή αυτή σημαίνει το εξής: Ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού. Οι σπόροι που έπεσαν στο δρόμο είναι εκείνοι που άκουσαν το λόγο του Θεού, έρχεται όμως ύστερα ο διάβολος και τον παίρνει απ΄ τις καρδιές τους, για να μην πιστέψουν και σωθούν. Οι σπόροι που έπεσαν στο πετρώδες έδαφος είναι εκείνοι που, όταν ακούσουν το λόγο, τον δέχονται με χαρά, δεν έχουν όμως ρίζα· γι΄ αυτό πιστεύουν για λίγο διάστημα και, όταν έρθει ο καιρός της δοκιμασίας, απομακρύνονται. Αυτοί που έπεσαν στ΄ αγκάθια είναι εκείνοι που άκουσαν το λόγο, συμπορεύονται όμως με τις φροντίδες, με τον πλούτο και τις απολαύσεις της ζωής, πνίγονται απ΄ αυτά και δεν καρποφορούν. Με το σπόρο που έπεσε στο γόνιμο έδαφος εννοούνται όσοι άκουσαν το λόγο με καλή και αγαθή καρδιά, τον φυλάνε μέσα τους και καρποφορούν με υπομονή».

Σχόλια:


Η ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΣΠΟΡΑ

«Και έτερον έπεσεν εν μέσω των ακανθών,
και συμφυείσαι αι άκανθει απέπνιξαν αυτό»

ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ της σποράς, της σποράς του λόγου του Θεού, ας ομιλεί η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Μέσα σε μια παραβολική διήγηση, παρμένη από την όμορφη και κοπιαστική αγροτική ζωή, ο Κύριος περιέκλεισε το υψηλότερο έργο που γίνεται πάνω στο πρόσωπο της γης, τη διάδοση της ευαγγελικής αλήθειας. Οι άνθρωποι, τα λογικά πλάσματα του Θεού, να γνωρίσουν την προέλευση τους, το αληθινό νόημα της επί της γης ζωής τους, τον προορισμό της εγκόσμιας πορείας τους.
Το ιερό τούτο έργο πρώτος το άσκησε ο ίδιος ο Κύριος. Εκείνος που είναι «το φως του κόσμου» (Ιω. 8,12), «η οδός και η αλήθεια και η ζωή» (Ιω. 14, 6). Εκείνος είναι ο πρώτος, ο ανυπέρβλητος διδάσκαλος (Ματθ. 23, 8). Εκείνος είναι ο μεγάλος σποριάς του θείου λόγου στον αγρό των ανθρωπίνων καρδιών.
Η σπορά όμως του θείου λόγου είναι και θεμελιώδες έργο της Εκκλησίας Του, σύμφωνα με τη δική Του εντολή: «Μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» (Μαρκ. 28, 19), «κηρύξατε το ευαγγέλιον πάση τη κτίσει» (Μαρκ. 16, 15). Έργο και σκοπός και καθημερινός αγώνας της Εκκλησίας και των πομένων της είναι να φέρουν κοντά στους ανθρώπους, να σπείρουν στις καρδιές τους, το σπόρο του λόγου της πίστεως.

Η σημασία της παραβολής

ΣΠΟΡΕΥΣ ΠΟΥ εξέρχεται επωμιζόμενος το έργο της θείας σποράς είναι πρωτίστως ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός. Είναι ακόμη οι απόστολοι Του. Και είναι επίσης όλοι εκείνοι που ο ίδιος καλεί και με τη δική Του χάρη αναδεικνύει ποιμένες της Εκκλησίας και διδασκάλους του χριστιανικού λαού.
Σπόρος είναι ο λόγος. Ο λόγος του Θεού. Ο λόγος του Ευαγγελίου. Θαυμαστή παρομοίωση που φανερώνει τη μυστική δύναμη που κρύβει η θεία αλήθεια.
Και τα τέσσερα είδη γης, που δέχονται το σπόρο και ανάλογα με τη φύση τους καρποφορούν ή όχι, είναι τέσσερις ξεχωριστές κατηγορίες ανθρώπων – ακροατών της διδαχής του θείου λόγου. Σήμερα ας μας επιτραπεί να εστιάσουμε την προσοχή μας στην τρίτη κατηγορία. Είναι η ακανθώδης γη, όπου, όταν πέσει ο σπόρος, φυτρώνουν μαζί τα αγκάθια και άλλα αγριόχορτα με τελικό αποτέλεσμα να πνίγουν το σπόρο και να μην καρποφορεί. «Και έτερον έπεσεν εν μέσω των ακανθών και συμφυείσαι αι άκανθαι απέπνιξαν αυτό».

Η ακανθώδης γη

ΠΟΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ακροατών του θείου λόγου είναι η ακανθώδης γη; Ποια είναι τα αγκάθια που συμπνίγουν τον σπόρο του λόγου του Θεού κι λετσι τον καταστρέφουν, μη επιτρέποντας να αυξηθεί και να καρποφορήσει; Μας το επεξηγεί ο ίδιος ο Κύριος: «Το δε εις τας ακάνθας πεσόν, ούτοι εισιν οι ακούσαντες, και υπό μεριμνών και πλούτου και ηδονών του βίου πορευόμενοι συμπνίγονται και ου τελεσφορούσι» (στιχ. 14).
Εν πρώτοις θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η κατηγορία τούτη των ακροατών του θείου λόγου δεν είναι αρνητικά διατεθειμένη. Δεν απορρίπτουν την αλήθεια του Θεού. Την δέχονται. Ίσως μάλιστα και με θερμή αρχικά διάθεση. Δυστυχώς όμως! Ενώ μέσα τους πέφτει ο σπόρος του λόγου και φυτρώνει, δεν προλαβαίνει να αυξηθεί και να καρποφορήσει. Κι αυτό, γιατί συμπνίγεται από τα αγκάθια με αποτέλεσμα ο θείος λόγος να αχρηστεύεται και να μην καρποφορεί.
Ποια είναι αυτά τα αγκάθια που με ένα τόσο απατηλό τρόπο παρεμποδίζουν την επίδραση του λόγου του Θεού στις καρδιές των ανθρώπων;

Αγκάθι πρώτο: οι βιοτικές μέριμνες

ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΕΡΙΜΝΕΣ του βίου, «αι μέριμναι του αιώνος τούτου», όπως τονίζει και ο ευαγγελιστής Ματθαίος (13, 22). Αγκάθια φοβερά. Σαλεύουν μέσα μας την πίστη. Κλονίζουν την εμπιστοσύνη μας προς τον Θεό. Φυγαδεύουν από την καρδιά μας την ειρήνη. Και τις νύχτες διώχνουν ακόμη και τον ύπνο από τα βλέφαρα μας. «Τι θα φάμε; Τι θα φορέσουμε; Πως θα ζήσουμε; Τι θα γίνουν τα παιδιά;» ερωτούν καθημερινά πολλοί από τους ανθρώπους, γεμάτοι αγωνία. Για τους ανθρώπους της κατηγορίας αυτής – οι οποίοι, ωστόσο, πιστεύουν στο Θεό, έρχονται στο ναό, ακούνε τον λόγο του Θεού – η αγωνία της ζωής, η φροντίδα των υλικών αναγκών της, έχει γίνει αληθινός εφιάλτης.
Και ας μη φανταστούμε ότι στην κατηγορία αυτή ανήκουν φτωχοί άνθρωποι μόνο, άνθρωποι που αντιμετωπίζουν το πιεστικό πρόβλημα της καθημερινής συντηρήσεως τους. Όχι. Ανήκουν και ευκατάστατοι, οι οποίοι όμως είναι δούλοι των αναγκών του συρμού, θύματα της λεγόμενης «καταναλωτικής κοινωνίας». Η ζωή τους κυριαρχείται από την πολυτέλεια και την σπατάλη. Πως και που θα διασκεδάσουν. Τι επιδεικτικότερο θα φορέσουν. Με ποιους τρόπους ο νεοπλουτισμός τους θα εντυπωσιάσει τον κοινωνικό τους περίγυρο.
Έτσι, είναι επόμενο οι βιοτικές μέριμνες να τους αποροφούν και το άγχος να τους συνθλίβει. Κάθε πνευματική αναζήτηση ατονεί. Το χριστιανικό καθήκον παραμελείται. Και όχι σπάνια, η ικανοποίηση των ποικίλων υλικών αναγκών, στις οποίες είναι παγιδευμένοι, τους εξωθεί στο να καταπατήσουν απροκάλυπτα το νόμο του Θεού. Μέσα στη ζάλη αυτή των βιοτικών μεριμνών ο λόγος του Θεού δεν μπορεί πλέον να καρποφορήσει.

Αγκάθι δεύτερο: η απάτη του πλούτου

ΚΟΝΤΑ ΣΤΙΣ ΜΕΡΙΜΝΕΣ της παρούσης ζωής είναι και ένα άλλο αγκάθι, αγκάθι φοβερό που πνίγει το θείο σπόρο. Είναι η «απάτη του πλούτου», η μανία του πλουτισμού που υποδουλώνει την ψυχή πολλών ανθρώπων.
Πράγματι. Ο πλούτος εξαπατά και παγιδεύει. Αν σε τυλίξει στα δίχτυα του, χάνεις την ελευθερία σου. Γίνεσαι σκλάβος του. Δούλος της τυραννικής επιθυμίας να αποκτήσεις όλο και περισσότερα υλικά αγαθά. Για το λόγο αυτό και ο Κύριος μας διαπιστώνει με μελαχολία: «Πως δυσκόλως οι τα χρήματα έχοντες εις την βασιλείαν του Θεού εισελεύσονται!...» (Μαρκ. 10, 23). Γιατί; Διότι ο πλούτος σιγά-σιγά – χωρίς, πολλές φορές, κι ο ίδιος να το καταλάβει – χάνει την πίστη του. Παύει να προσβλέπει στην πρόνοια του Θεού. Ελπίδα και καύχηση του είναι πλέον ο πλούτος του. Ο απόστολος Παύλος, γράφοντας για «τους βουλομένους πλουτείν» - γι’ αυτούς δηλαδή που τυραννεί η επιθυμία του πλουτισμού -, παρατηρεί ότι «εμπίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς, αίτινες βυθίζουσι τους ανθρώπους εις όλεθρον και απώλειαν» (Α’ Τιμ. 6, 9).

Αγκάθι τρίτο: οι ηδονές του βίου

ΑΓΚΑΘΙΑ ΕΞΙΣΟΥ φοβερά κι επικίνδυνα είναι και «αι ηδοναί του βίου». Τι άραγε να υπονοεί ο Κύριος; Προφανώς τη ζωή των αισθήσεων, τις εφήμερες απολαύσεις, τις εφάμαρτες διασκεδάσεις, αυτό που γενικότερα λέμε κοσμική ζωή.
Κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει. Η πεία της πνευματικής ζωής είναι ανεπίδεκτη αμφισβήτησης: Οι άννθρωποι που παραδίδονται στη λατρεία της σάρκας, οι άνθρωποι των οποίων θεός είναι η κοιλιά (Φιλ. 3, 19), οι άνθρωποι που αιχμαλωτίζονται από την απατηλή λάμψη των εγκοσμίων ηδονών συμπνίγουν μέσα τους τον σπόρο του θείου λόγου. Κι αν ακόμη πιστεύουν, κι αν έχουν πνευματικές αναζητήσεις, η φιληδονία στην οποία δουλεύουν δεν αφήνει τον λόγο του Θεού να επιδράσει ευεργετικά στην καρδιά τους. Να ριζώσει και να καρποφορήσει. Γράφει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Όπως τα αγκάθια, όπου κι αν πιαστούν, έτσι και οι ηδονές φθείρουν και καταστρέφουν χέριακαι πόδια και μάτια και κεφάλι και όλα τα μέλη. Οι ηδονές αυτές είναι ξερές και άκαρπες, όπως και τα αγκάθια. Και λυπούν κα ιθλίβουν περισσότερο από εκείνα».

* * *

Αδελφοί μου,
Σ’ όποια κατηγορία ακροατών του θείου λόγου και αν ανήκουμε, ένα είναι βέβαιο: ότι και στη δική μας καρδιά φυτρώνουν τέτοια αγκάθια. Πολλά ή λίγα. Μικρά ή μεγάλα. Και πνίγουν το σπόρο του λόγου του Θεού και τον αχρηστεύουν. Δυστυχώς πολλοί μοιράζουμε την καρδιά μας. Από τη μια θέλουμε να πέφτει ο σπόρος του θείου λόγου. Και από την άλλη αφήνουμε να φυτρώνουν και να αυξάνουν τα αγκάθια των μεριμνών, της φιλοπλουτίας και της φιληδονίας. Όμως μια τέτοια συνύπαρξη είναι ανεπίτρεπτη και καταστροφική πνευματικά.
Γι’ αυτό ας ξεριζώνουμε κάθε αγκάθι που φυτρώνει στην καρδιά μας. Και ας δεχόμαστε μέσα μας τον αιώνιο λόγο του Θεού, όπως δέχεται η αγαθή γη – το γόνιμο και οργωμένο έδαφος – το σπόρο. Έτσι ο θείος λόγος θα ριζώνει και θα καρποφορεί τους καρπούς των χριστιανικών αρετών, τους καρπούς του Πνεύματος.