Βίος του Αγίου Ενδόξου Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου.

Ο Αγιος Δημήτριος ο μεγαλομάρτυς και μυροβλύτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στα 260μ.Χ. Οι γονείς του ήταν επίσημοι άνθρωποι και ο Δημήτριος κοντά στη φθαρτή δόξα είχε και πάμπολλα πνευματικά χαρίσματα και ολόψυχη πίστη στο Χριστό.
Εκείνο τον καιρό αυτοκράτορας στη Ρώμη ήταν ο Χριστιανομάχος Διοκλητιανός που είχε διορίσει καίσαρα στα μέρη της Μακεδονίας ένα στρατηγό γαμπρό του ονόματι Μαξιμιανό, εξίσου σκληρόκαρδο και αιμοβόρο. Αυτός ο Μαξιμιανός, διόρισε τον Δημήτριο άρχοντα της Θεσσαλονίκης, αφού εξετίμησε σε αυτόν την παλικαριά, την εξυπνάδα του και τα πολλά χαρίσματά του και νομίζοντας ότι είναι ειδωλολάτρης. Ο Δημήτριος χάρηκε με την τιμή αυτή γιατί θα του δινόταν έτσι η ευκαιρία να κηρύξει το Χριστό και να φέρει τους υπηκόους του στην αληθινή πίστη.
Ο Μαξιμιανός έπειτα από νικηφόρο πόλεμο που έκανε με τους Σκύθας, γύρισε στην Θεσσαλονίκη τροπαιούχος. Από τις πόλεις που περνούσε έκανε παντού θυσίες στα είδωλα. Τότε μερικοί ειδωλολάτρες καταγγέλλουν τον Δημήτριο ως Χριστιανό. Ο Μαξιμιανός κάλεσε όλους τους αξιωματούχους της Θεσσαλονίκης να προσφέρουν θυσία στα είδωλα, για να εξακριβώσει αν ο Δημήτριος θα ερχόταν. Ο Δημήτριος όμως δεν πήγε και τότε διέταξε ο Μαξιμιανός να τον συλλάβουν και να τον ο0δηγήσουν μπροστά του.
Με φοβέρες και απειλές ο Μαξιμιανός προσπαθεί να πείσει τον Δημήτριο να αλλάξει την πίστη του. Μάταια όμως, οι απαντήσεις του Δημητρίου είναι γενναίες και θαρραλέες. Διατάζει τότε ο Μαξιμιανός να τον οδηγήσουν σε μια βρωμερή και υγρή φυλακή, με σκοπό να τον αφήσει να πεθαίνει εκεί, για να μην μαρτυρήσει και γίνει αγαπητός στη συνείδηση των Χριστιανών.
Ύστερα από ένα χρόνο, στη Θεσσαλονίκη διοργανώνονται αγώνες τους οποίους θα τιμούσαν με την παρουσία τους ο άρχοντας Μαξιμιανός και ο αυτοκράτορας της Ρώμης Διοκλητιανός. Υπήρχε τότε ένας παλαιστής με το όνομα Λυαίος, ο οποίος ήταν πολύ ψηλός και είχε τέλεια εξάσκηση στη πάλη. Αυτός μπαίνοντας στο στάδιο αναζητούσε αντιπάλους, αλλά κανείς δεν τολμούσε να τα βάλει μαζί του. Τότε ο Λυαίος άρχισε να προκαλεί και να βρίζει τους Χριστιανούς ώστε να παλέψει κάποιος χριστιανός μαζί του. Ένας νέος χριστιανός 20 ετών, ο Νέστορας, που ήταν μαθητής του Δημητρίου, φεύγει από το στάδιο, τρέχει στη φυλακή που ήταν ο Δημήτριος και ζητά την ευχή του να μονομαχήσει με το Λυαίο και να αποδείξει τη δύναμη του Χριστού. Ο Δημήτριος τον ευλογεί και ο Νέστορας καταφέρνει να νικήσει τον Λυαίο στην αρένα. Το ειδωλολατρικό πλήθος θεώρησε τη νίκη του Νέστορα μεγάλη προσβολή και φώναζε στο Μαξιμιανό να τον σκοτώσουν. Ο Μαξιμιανός βρισκόταν σε δίλημμα καθώς θα έπρεπε να σκοτώσει τον νικητή και αμέσως τον καλεί μπροστά του. Ο Νέστορας παρουσιάζεται μπροστά του και ομολογεί ότι κατάφερε να σκοτώσει το Λυαίο με τη δύναμη του Χριστού, του αληθινού Θεού που του δίδαξε ο Δημήτριος. Ο Μαξιμιανός τότε διατάζει να αποκεφαλίσουν τον Άγιο Νέστορα και να σκοτώσουν τον Δημήτριο ως υποκινητή του. Οι στρατιώτες πάνε στη φυλακή και εκεί λογχίζουν τον Δημήτριο σε όλο του το σώμα, όπου παρέδωσε στο Χριστό την Αγία του Ψυχή.

Υμνολογική εκλογή.
Απολυτίκιον του Μάρτυρος. Ήχος γ’.

Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις, σε υπέρμαχον η οικουμένη, Αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον. Ως ουν Λυαίου καθείλες την έπαρσιν, εν τω σταδίω θαρρύνας τον Νέστορα, ούτως Άγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Μεγάλον προστάτη και συμπολεμιστή στους κινδύνους σε βρήκε η οικουμένη Αθλοφόρε Δημήτριε, γιατί νικάς και κατατροπώνεις τα βάρβαρα έθνη. Όπως λοιπόν κατανίκησες τότε την αλαζονεία του Λιαίου ενθαρρύνοντας μέσα στο στάδιο τον Νέστορα, έτσι και τώρα άγιε μεγαλομάρτυς Δημήτριε, ικέτευε τον Χριστό και Θεό μας να μας δωρίζει το μέγα Του έλεος.

Έτερον, του Σεισμού. Ήχος πλ. δ’.
Ο επιβλέπων επί την γήν, και ποιών αυτήν τρέμειν, ρϋσαι ημάς της φοβεράς του σεισμού απειλής, Χριστέ ο θεός ημών’ και κατάπεμψον ημίν, πλούσια τα ελέη σου, πρεσβείαις της Θεοτόκου, μόνε φιλάνθρωπε.

Συ Κύριε που ρίχνεις το βλέμμα Σου πάνω στη γη και την κάνεις να τρέμει, λύτρωσέ μας από τη φοβερή απειλή του σεισμού, και στείλε από τον ουρανό στη γή πλούσια τα ελέη Σου, με τις πρεσβείες της Θεοτόκου, μόνε φιλάνθρωπε.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Κάθισμα. Του Αγίου. “Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λόγον.
Ευσεβείας τοιζ τρόποις καταπλουτών, ασεβείας την πλάνην καταβαλών, Μάρτυς κατεπάτησας, των τυράννων τα θράση” και τω θείω πόθω, τον νούν πυρπολούμενος, των ειδώλων την πλάνην, εις χάος εβύθισας’ όθεν επαξίως, αμοιβήν των αγώνων, εδέξω τα θαύματα, και πηγάζεις ιάματα, Αθλοφόρε Δημήτριε. Πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου.

Πλούτησες κυριολεκτικά με τους τρόπους της ευσεβείας, και κατανίκησες την πλάνη της ασεβείας, μάρτυς, και κατεπάτησες σαν ένα τίποτε την αλαζονεία των τυράννων. Έτσι βύθισες στο χάος των ειδώλων την πλάνη, επειδή μέσα στο νου σου έκαιγε σαν άλλη φωτιά ο ζήλος της αγάπης στον Θεό. Γι’ αυτό και σαν αμοιβή των αγώνων σου έλαβες τη χάρη των θαυμάτων, και σαν πηγή χαρίζεις τα ιάματα. Σε παρακαλούμε να πρεσβεύεις στον Θεό, ώστε να χαρίσει άφεση των αμαρτιών, σε όσους με πόθο εορτάζουν την αγία σου μνήμη.

Δόξα. Έτερον του αγίου όμοιον.
Βασιλεί των αιώνων ευαρεστών, βασιλέως ανόμου πάσαν βουλήν, εξέκλινας ένδοξε, και γλυπτοίς ούκ επέθυσας’ δια τούτο θύμα, σαυτόν προσενήνοχας, τω τυθέντι Λόγω, αθλήσας στερρότατα’ όθεν και τη λόγχη, την πλευράν εξωρύχθης, τα πάθη ιώμενος, των πιστώς προσιόντων σοι, Αθλοφόρε Δημήτριε. Πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου.

Θέλοντας να ευαρεστήσεις στον Βασιλέα των αιώνων, δεν υπάκουσες στον άνομο βασιλέα, απομακρύνθηκες από τη βουλή του και δεν θυσίασες στα γλυπτά είδωλα. Γι’αυτό και με σταθερότητα προσέφερες τον εαυτό σου κατά τους μαρτυρικούς αγώνες, θύμα στον Λόγο Χριστό, που θυσιάσθηκε για τους ανθρώπους. Ετσι και τρυπήθηκες στην πλευρά με τη λόγχη, και θεραπεύεις τα πάθη όσων με πίστη σε πλησιάζουν, αθλοφόρε Δημήτριε. Τώρα λοιπόν, πρέσβευε στον Χριστό και Θεό μας, να χαρίζει άφεση των αμαρτιών σε όσους με πόθο από τα βάθη της ψυχής τους εορτάζουν την αγία μνήμη σου.

Και νυν. Του Σεισμού. Ήχος δ’. ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Της επελθούσης σου οργής αφορήτου, ότι ηλέησας ημάς και ερρύσω, φιλανθρωπίας πέλαγος δεικνύων Χριστέ, νυν ευχαριστούμέν σοι, παιδευθέντες εκκλίναι, από των κακών ημών, των ημάς θανατούντων. Αλλ’ επιβλέψας οίκτειρον ημάς, ταις ικεσίαις Σωτήρ της τεκούσης σε.

Επειδή μας ελέησες και μας ελύτρωσες από την αφόρητη οργή Σου, που ήλθε εναντίον μας και κατεπάνω μας, δείχνοντας το πέλαγος της φιλανθρωπίας Σου προς εμάς, Χριστέ, τώρα γι’ αυτό Σε ευχαριστούμε, αφού μάθαμε από τα γεγονότα να απομακρυνόμαστε από τα κακά που μας οδηγούν στον θάνατο. Αλλά αφού ρίξεις πάνω μας το βλέμμα Σου, λυπήσου μας, Σωτήρ, και ελέησέ μας με τις πρεσβείες της τεκούσης Σε Θεοτόκου.

Κοντάκιον. Αυτόμελον. Ήχος β’.
Τοις των αιμάτων σου ρείθροις Δημήτριε, την εκκλησίαν θεός επορφύρωσεν, ο δούς σοι το κράτος αήττητον, και περιέπων την πόλιν σου άτρωτον’ αυτής γαρ υπάρχεις το στήριγμα.
Με τα ρείθρα των αιμάτων σου, Δημήτριε, πορφύρωσε την Εκκλησία Του ο Θεός. Αυτός που σου έδωσε ανίκητη δύναμη, και περιβάλλει την πόλη σου ώστε να είναι και να παραμένει αβλαβής, γιατί εσύ είσαι το στήριγμά της.

Ο Οίκος
Τούτον τον μέγαν, πάντες συμφώνως οι πιστοί συνελθόντες, ως οπλίτην Χριστού και Μάρτυρα τιμήσωμεν, εν ωδαίς και ύμνοις αναβοώντες τω Δεσπότη και Κτίστη της οικουμένης” Ρύσαι ημάς του σεισμού της ανάγκης Φιλάνθρωπε, πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων των αγίων Μαρτύρων’ εις σέ γαρ ελπίζομεν, του ρυσθήναι κινδύνων και θλίψεων, ότι συ υπάρχεις ημών το στήριγμα.

Αυτόν τον μεγάλο άγιο, όλοι οι πιστοί αφού συγκεντρωθούμε, με μια φωνή και γνώμη ας τον τιμήσουμε ως οπλίτη του Χριστού και μάρτυρα, με ωδές και ύμνους ψάλλοντας στον Δεσπότη και Κτίστη της οικουμένης: απάλλαξέ μας από την ανάγκη του σεισμού, Φιλάνθρωπε, με τις πρεσβείες της Θεοτόκου και πάντων των αγίων μαρτύρων, γιατί σε Σένα ελπίζουμε ώστε να λυτρωθούμε από κινδύνους και θλίψεις, αφού Εσύ είσαι το στήριγμά μας.

Συναξάριον.
Τη Κστ” του αυτού μηνός (Οκτωβρίου), μνήμη του αγίου και ενδόξου Μεγαλο¬μάρτυρος Δημητρίουτου Μυροβλύτου και θαυματουργού.Στίχοι. Δημήτριον νύττουσι λόγχαι, Χριστέ μου,Ζηλούντα πλευράς λογχονύκτου σης πάθος.Εικοστή μελίαι Δημήτριον έκτη ανείλον.Τον Δημήτριο «κεντούν» οι λόγχες, αυτόν που «ζήλευε» το πάθος της «κεντημένης» Σου πλευράς, Χριστέ μου. Κατά την εικοστή έκτη ημέρα μέλησαν και θανάτωσαν τον Δημήτριο.
Τη αυτή ημέρα οι άγιοι Μάρτυρες Αρτεμίδωρος και Βασίλειος, ξίφει τελειούνται.
Στίχοι. Αρτεμίδωρος, ω τέλους ψήφος ξίφος,Σύναθλον είχε Βασίλειον προς ξίφος.Ο Αρτεμίδωρος είχε σύναθλο του στο μαρτύριο τον Βασίλειο, οι οποίοι και τελειώθηκαν με το ξίφος.
Τη αυτή ημέρα η αγία Μάρτυς Λεπτίνα, κατα γης συρομένη, τελειούται.Στίχοι. Εν γή συρθεϊσα χερσί δυσσεβοφρόνων,αφήκεν εις γήν Λεπτίνα σαρκός πάχος.Αφού σύρθηκε στη γη η Λεπτίνα από χέρια ασεβών, άφησε στη γη της σαρκός το πάχος.
Τη αυτή ημερα ο άγιος Μάρτυς Γλύκων, ξίφει τελειούται.Στίχοι. Ξίφει προτείνας Μάρτυς αυχένα Γλυκών,Σπονδήν γλυκείαν αίμα σου Χριστώ χέεις.Εχυσες γληκειά σπονδή για το Χριστό το γλυκό σου αίμα, μάρτυς προτέινοντας στο ξίφος τον αυχένα σου.
Τη αυτή ημέρα μνήμη του μεγάλου και φρικώδους σεισμού.Στίχοι. Έσεισας, άλλ’ έσωσας αύθις γήν, Λόγε’Της σης γαρ οργής οίκτος εστί το πλέον.Έσεισες με τον σεισμό αλλά και έσωσες αμέσως την γη, Λόγε του Θεού, γιατί περισσότερη από την οργή Σου είναι η ευσπλαχνία Σου.
Μνήμη και του αγίου νέου οσιομάρτυρος Ιωάσαφ, ξίφει τελειωθέντος εν Κωνσταντινουπόλει, εν έτει ,αφλς’ (1536).Στίχοι. Μίξας ασκήσει την άθλησιν, παμμάκαρ,Διπλούς στεφάνους λαμβάνεις, Ιωάσαφ.Συνδιάζοντας την άσκηση και το μαρτύριο, έλαβες διπλούς στεφάνους, μακάριε Ιωάσαφ.
Ταις αυτών αγίαις πρεσβείαις, ο θεός, ελέησον ημάς.Αμήν.

Εξαποστειλάριον. Τοις Μαθηταίς.
Μάρτυς Χριστού Δημήτριε, ως ποτέ του Λυαίου, την οφρύν και την έπαρσιν, και το ϊππειον θράσος, καθείλες χάριτι θεία, τον γενναίον κρατύνας, εν τω σταδίω Νέστορα, του Σταυρού τη δυνάμει” ούτω καμέ, ταις ευχαίς σου κράτυνον Αθλοφόρε, κατα δαιμόνων πάντοτε, και παθών ψυχοφθόρων.

Μάρτυς του Χριστού Δημήτριε, όπως κάποτε κατέστρεψες την αλαζονεία, μα και το αλογήσιο, παράλογο και αφηνιασμένο φρόνημα όπως επίσης και το θράσος του Λιαίου, δίνοντας δύναμη στον Νέστορα μέσα στο στάδιο με τη δύναμη του σταυρού, έτσι και εμένα τώρα, με τις ευχές σου, ενδυνάμωσέ με εναντίον των δαιμόνων και των παθών που καταστρέφουν την ψυχή.

Θεοτοκίον όμοιον.
Τον σαρκωθέντα Κύριον, εξ αγνών σου αιμάτων, Παρθενομήτορ άχραντε, δυσωπούσαμή παύση, υπέρ ημών των σων δούλων, όπως εύρωμεν χάριν, και εύκαιρον βοήθειαν, εν ημέρα ανάγκης, γένος βροτών’ απειλής σεισμού τε του βαρυτάτου, κινδύνων τε εξαίρούσα, μητρικαίς σου πρεσβείαις.

Σε παρακαλούμε, Αχραντε παρθενομήτωρ, μη παύσεις να παρακαλείς ικετευτικά για ‘μας τον Κύριο που σαρκώθηκε από τα αγνά σου αίματα, ώστε να βρούμε χάρη σε κάθε καιρό και περίσταση, αλά και βοήθεια σε ώρα ανάγκης όλο το γένος των ανθρώπων. Ακόμη απάλλαξέ μας με τις μητρικές πρεσβείες σου, από τον βαρύτατο κίνδυνο του σεισμού.

Δόξα. Ήχος δ’. Ανδρέου Ιεροσολυμίτου.
Τον λόγχαις κληρωσάμενον, της σωτηρίου πλευράς την χάριν, της νυγείσης τη λόγχη, εξ ής ημίν πηγάζει ο Σωτήρ, ζωής και αφθαρ¬σίας νάματα, Δημήτριον τιμήσωμεν, τον σοφώτατον εν διδαχαίς, και στεφανίτην εν Μάρτυσι’ τον δι’ αίματος τελέσαντα, τον της αθλή¬σεως δρομον, και θαύμασιν εκλάμψαντα πάση τη οικουμένη” τον ζηλωτήν του Δεσπότου, και συμπαθή φιλόπτωχον’ τον εν πολλοίς και πολλάκις κινδύνοις χαλεποίς, των θεσσαλονικέων προιστάμενον’ ου και την ετήσιον μνήμην γεραίροντες, δοξάζομεν Χριστόν τον θεόν, τον ενεργούντα δι’ αυτού πάσι τα ιάματα.

Ελάτε να τιμήσουμε τον Δημήτριο, που σαν με κλήρο, πέτυχε τη χάρη να μαρτυρήσει με το τρύπημα της πλευράς του, όπως και ο Δεσπότης Χριστός, ο Σωτήρας μας, που από την πλευρά Του πηγάζει για μας τα νάματα της αιωνίου ζωής και της αφθαρσίας. Είναι ο Δημήτριος ο πιο σοφός μεταξύ των διδασκάλων, και ένδοξα στεφανωμένος ανάμεσα στους μάρτυρες, αφού με το αίμα του τελείωσε μαρτυρικά τον δρόμο του «αθλητικού» του αγώνος, και έλαμψε σε όλο τον κόσμο με τα θαύματα που έκανε. Αυτός λοιπόν ο Δημήτριος, και με ζήλο για την πίστη του Χριστού αγωνίσθηκε, και με συμπάθεια συμπαραστάθηκε στους πτωχούς, μα και σε πολλές περιστάσεις συχνά ήταν ο αρχηγός των Θεσσαλονικέων στους κινδύνους. Και τώρα τιμώντας την ετήσια μνήμη του, δοξάζουμε τον Χριστό και Θεό μας, που δι’ αυτού πλούσια μας χαρίζει τα ιάματα.